تصحیح تصحیف‌های دیوان شایق لرستانی

فصلنامه بهارستان سخن

دوره 19، شماره 55، خرداد 1401، صفحه 97-114   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

جواد تراب پور^*

گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد دورود، دانشگاه آزاد اسلامی، دورود، ایران.

چکیده

چکیده
هادی ­بیگ ساکی متخلّص به «شایق» و مشهور به «شایق لرستانی» شاعر صاحب­ذوق و خوش­قریحة پارسی­گو در دوران زندیّه و قاجاریّه و از شاعـران منتسب به مکتب بازگشت ادبی اسـت که در اغلب قالب­های شعر فارسی طبع­آزمایی کرده ­است. تنها نسخة موجود از دیوان این شاعر به خطّ حسین علی ابن علی یار بیگ زنگنه بختیاری در سال 1223 کتابت و در تاریخ 25 اردیبهشت 1331 با شماره 5117 در کتابخانة ملّی ملک ثبت شده ­است. حمید­رضا دالوند در سال 1383نسخة یاد شده را تصحیح و چاپ کرده­اند. با توجّه به فراوانی غلط­های راه ­یافته در متن این تصحیح، نگارندة این جستار برای نخستین بار بر پایة معیارهای زیبایی­شناختی، قواعد معنایی، معیارهای عروضی و سنّت­های ادب فارسی شماری از تصحیف­های این دیوان را تصحیح و گزارش نموده ­ است.

کلیدواژه‌ها

کلید واژه‌ها: شایق لرستانی؛ تصحیح؛ تصحیف؛ سنّت‌های ادبی

سایر فایل های مرتبط با مقاله

تقدیر و تشکر آقای دکتر حداد عادل از فصلنامه بهارستان سخن = 4 تیر 1398.jpg

مراجع

فهرست منابع و مآخذ

الف: کتاب نامه

• انوری، حسن و احمدی گیوی، حسن، (1387)، دستور زبان فارسی 2، تهران: فاطمی، چاپ چهارم.
• اوحدی مراغی، (1340)، دیوان، تصحیح سعید نفیسی، تهران: امیرکبیر، چاپ اوّل.
• جهانبخش، جویا، (1390)، راهنمای تصحیح متون، تهران: مرکز پژوهش میراث مکتوب، چاپ سوم.
• حافظ شیرازی، خواجه شمس‌الدّین محمّد، (1374)، دیوان: تصحیح محمّد قزوینی و دکتر قاسم غنی، تهران: زوّار، چاپ دوم.
• خطیب رهبر، خلیل، (1367)، دستور زبان فارسی(کتاب حروف اضافه و ربط)، تهران: سعدی، چاپ اوّل.
• دنبلی، عبدالرّزاق، (1342)، تذکرة نگارستان دارا، به کوشش عبدالرّسول خیّام‌پور، جلد 1، تبریز: شرکت چاپ کتاب آذربایجان، چاپ اوّل.
• رشحة اصفهانی، محمّدباقر، (1344)، تذکره منظوم، به کوشش احمد گلچین معانی، تهران: امیرکبیر، چاپ اوّل.
• زرّین کوب، عبدالحسین، (1354)، نقد ادبی، تهران: امیرکبیر، چاپ اوّل.
• سعدی شیرازی، شیخ مصلح‌الدّین، (1375)، بوستان، تصحیح دکتر غلامحسین یوسفی، تهران: خوارزمی، چاپ پنجم.
• سنایی غزنوی، ابوالمجد مجدود بن آدم، (بی‌تا)، دیوان، تصحیح مدرّس رضوی، تهران: سنایی، چاپ چهارم.
• شایق لرستانی، هادی بیگ، (1383)، دیوان، تصحیح حمیدرضا دالوند، خرم آباد: افلاک، چاپ اوّل.
• _______________ ، (1386)، دیوان، به کوشش داوود ساکی حسین خانی، قم: دارالنّشر اسلام، چاپ اوّل.
• _______________ ، دیوان، نسخة خطّی، تهران: کتابخانة ملک، شمارة 5117.
• شمیسا، سیروس، (1373)، معانی، تهران: میترا، چاپ اوّل.
• فردوسی، ابوالقاسم، (1374)، شاهنامه (از روی چاپ مسکو)، به کوشش و زیر نظر دکتر سعید حمیدیان، تهران: داد، چاپ اوّل.
• فروغی بسطامی، میرزا عبّاس، (1342)، دیوان، با مقدّمه سعید نفیسی، تهران: جاویدان، چاپ اوّل.
• قزوینی، محمّد، (1363)، یادداشت­ها، به کوشش ایرج افشار،  جلد 9 و 10، تهران: علمی و فرهنگی، چاپ سوم.
• گرجی‌(اختر)، احمد بیگ، (1343)، تذکرة اختر، به کوشش عبدالرّسول خیّام‌پور، تبریز: شرکت چاپ کتاب آذربایجان، چاپ اوّل.
• معین، محمّد، (1375)، فرهنگ فارسی، تهران: امیر کبیر، چاپ نهم.
• مولوی رومی، جلال‌الدّین محمّد، (1376)، کلیّات شمس تبریزی، به اهتمام بدیع‌الزّمان فروزانفر، تهران: امیرکبیر، چاپ چهاردهم.
• ناصرخسرو قبادیانی، (1378)، دیوان اشعار، تصحیح مجتبی مینوی و مهدی محقّق، تهران: دانشگاه تهران، چاپ پنجم.
• نوّاب شیرازی، علی‌اکبر، (1371)، تذکرة دلگشا، تصحیح دکتر منصور رستگار فسایی، شیراز: نوید، چاپ اوّل.
• هدایت، رضا قلیخان، (1336)، مجمع الفصحا، جلد 5، تصحیح دکتر مظاهر مصفّا، تهران: امیرکبیر، چاپ اوّل.

24- یاحقّی، محمّدجعفر، (1386)، فرهنگ اشارات داستانی، تهران: فرهنگ معاصر، چاپ اوّل.

 

ب: مقالات

• ساکی حسین‌خانی، داوود، (1376)، «نگاهی به زندگی هادی بیگ سرایندة گمنام لرستانی»، شقایق، سال اوّل، شمارة 3 و 4، صص: 333-336.