نقش سواد سلامت و خودمراقبتی مردان مبتلا به دیابت در پیش بینی رضایت‌مندی زناشویی زنان

فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی

دوره 13، شماره 48، خرداد 1401، صفحه 12-1   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

پریوش عزیزپور¹؛ پرویز عسکری^{* 2}؛ علیرضا حیدرئی²؛ بهنام مکوندی²

¹دانشجوی دکتری روانشناسی، گروه روانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

²دانشیار، گروه روانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

چکیده

هدف: این پژوهش با هدف بررسی نقش سواد سلامت و خودمراقبتی مردان مبتلا به دیابت در پیش­بینی رضایت‌مندی زناشویی زنان انجام شد. روش: روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بود. با در نظر گرفتن معیارهای ورود 330 نفر از مردان مبتلا به دیابت و همسران آن­ها به روش تصادفی ساده از انجمن دیابت استان خوزستان در سال 1399 در این مطالعه مشارکت داشتند. به منظور گردآوری داده‌ها از مقیاس زوجی انریچ (فاورز و اولسون، 1989)، پرسشنامه سواد سلامت برای بزرگسالان ایرانی (منتظری و همکاران، 1393) و پرسشنامه خلاصه فعالیت‌های خودمراقبتی دیابت (توبرت و همکاران، 2000) استفاده شد. داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون تحلیل شدند. یافته­ها: نتایج نشان داد که رضایت­مندی زناشویی با سواد سلامت (001/0=p، 306/0=r) و خودمراقبتی (001/0=p، 543/0=r) همبستگی مثبت و معنادار دارد. نتایج رگرسیون نشان داد فقط متغیر سواد سلامت در مردان می­توان نقش پیش­بینی کنندگی برای
رضایت­مندی زنان را داشته باشد (0001/0=p، 543/0=β) و در مجموع 29/0 از رضایت­مندی زناشویی را تبیین می­کند. نتیجه­گیری: با توجه به نتایج به دست آمده اهمیت توجه به ارتقاء رفتارهای خودمراقبتی در مردان مبتلا به دیابت به منظور بهبود روابط زوجی پیشنهاد می­شود.

کلیدواژه‌ها

دیابت؛ رضایت‌مندی زناشویی؛ سواد سلامت؛ خودمراقبتی

مراجع

آسوده، محمد حسین. (1389). فاکتورهای ازدواج موفق از دیدگاه زوجین خوشبخت، پایان نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد مشاوره خانواده دانشگاه تهران، چاپ نشده.

پاتراس، گلسا، صفدری، فاطمه، جعفری، حانیه، رفیعی، سما و فتح نژادکاظمی، آزیتا. (۱۳۹۹). همبستگی سواد سلامت و رضایت جنسی در زنان نابارور مراجعه کننده به مرکز ناباروری بیمارستان الزهرای تبریز. فصلنامه مدیریت ارتقای سلامت، 9(4)، 67-58.

پیرزاده، میلاد، بنی سی، پریناز و وطن خواه، حمیدرضا. (1398). پیش بینی نگرش به خیانت زناشویی بر اساس رضایت جنسی، کیفیت روابط زناشویی و رضایت زناشویی زنان متأهل جوان. پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری، 4(39)، 32-16.

توسلی، زهرا و نوا، فاطمه. (1396). بررسی میزان سواد سلامت با رضایت زناشویی و کیفیت زندگی زنان متأهل 30 تا 40 مشهد. فصلنامه سواد سلامت، 2(1)، 38-31.

زواره ای، مجید. (1395). کنترل و پیشگیری دیابت. دفتر بهبود تغذیه جامعه.

 شایقیان، زینب، آگیلار-وفایی، ماریا، بشارت، محمد علی، امیری، پریسا، پروین، محمود و روحی گیلانی، کبری. (۱۳۹۲). رابطه‌ی خودمراقبتی با کنترل قند خون و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت مبتلایان به دیابت نوع دو. مجله‌ی غدد درون‌ریز و متابولیسم ایران، ۱۵(۶)، ۵۴۵-۵۵۱.

مرزنگی، امیر، آهنگرزاده رضایی، سهیلا و قره آغاجی اصل، رسول. (1397). سواد سلامت در افراد مبتلا به بیماری قلبی مراجعه‌کننده به مراکز ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی و درمانی جنوب استان آذربایجان غربی. مجله پرستاری و مامایی ارومیه، ۱۶(۱)، ۴۵-۵۴.

منتظری، علی، طاووسی، محمود، رخشانی، فاطمه، آذین، سید علی، جهانگیری، کتایون، عبادی، مهدی، نادری مقام، شهره، سلیمانیان، آتوسا، سربندی، فاطمه، معتمدی، امیر و نقیبی سیستانی، محمد مهدی. (1393). طراحی و روان سنجی ابزار سنجش سواد سلامت جمعیت شهری ایران(18 تا 65 سال). مجله پایش، 13(5)، 589-599.

نوید حمیدی، مژده، صالحی، تهمینه، رنجبر، هادی و علی پور، فاطمه. (۱۳۹۸). ارتباط رضایت زناشویی با رفتارهای خودمراقبتی در افراد مبتلا به نارسایی قلبی مزمن. نشریه پرستاری قلب و عروق، ۸(۱)، ۱۱۰-۱۱۹.

Addala, A., Auzanneau, M., Miller, K., Maier, W., Foster, N., Kapellen, T., ... & Holl, R. W.(2021). A decade of disparities in diabetes technology use and HbA1c in pediatric type 1 diabetes: a transatlantic comparison. Diabetes care, 44(1), 133-140.‏

AlRuthia, Y., Almalag, H., Sales, I., Albassam, A. A., Alharbi, F. A., Almutairi, A. M., ... & Asiri, Y.(2019). The relationship between trust in primary care physicians and medication knowledge among diabetic patients. Research in Social and Administrative Pharmacy, 15(6), 656-661.

Al Sayah, F., Majumdar, S. R., Williams, B., Robertson, S., & Johnson, J. A.(2013). Health literacy and health outcomes in diabetes: a systematic review. Journal of general internal medicine, 28(3), 444-452.‏

Bonner, T., Foster, M., & Spears-Lanoix, E.(2016). Type 2 diabetes–related foot care knowledge and foot self-care practice interventions in the United States: a systematic review of the literature. Diabetic foot & ankle, 7(1), 29758.

Bongongo, T., Ndimande, J. V., & Tumbo, J.(2019). An assessment of erectile dysfunction among male diabetics attending Temba Community Health Centre, Pretoria. South African Family Practice, 61(6), 229-233.

Buse, J. B., Wexler, D. J., Tsapas, A., Rossing, P., Mingrone, G., Mathieu, C., ... & Davies, M. J.(2020). 2019 update to: Management of hyperglycaemia in type 2 diabetes, 2018. A consensus report by the American Diabetes Association(ADA) and the European Association for the Study of Diabetes(EASD). Diabetologia, 63(2), 221-228.‏

Delamater, A. M. de Witm, McDarby V, Malik J, Acerini CL.(2014). ISPAD Clinical Practice Consensus Guidelines 2014. Psychological care of children and adolescents with type 1 diabetes. Pediatr Diabetes, 15(S20):232-44.

Donoho, C. J., Seeman, T. E., Sloan, R. P., & Crimmins, E. M.(2015). Marital status, marital quality, and heart rate variability in the MIDUS cohort. Journal of Family Psychology, 29(2), 290.‏

Eneanya, N. D., Winter, M., Cabral, H., Waite, K., Henault, L., Bickmore, T., ... & Paasche-Orlow, M. K.(2016). Health literacy and education as mediators of racial disparities in patient activation within an elderly patient cohort. Journal of health care for the poor and underserved, 27(3), 1427.

Jannoo, Z., & Khan, N. M.(2018). Summary of diabetes self-care activities: a confirmatory factor analytic approach. Primary care diabetes, 12(5), 425-431.

Kebede, M. M., & Pischke, C. R.(2019). Corrigendum: Popular Diabetes Apps and the Impact of Diabetes App Use on Self-Care Behaviour: A Survey Among the Digital Community of Persons With Diabetes on Social Media. Frontiers in endocrinology, 10, 220.

Kalka, D.(2018). Sexual Satisfaction, Relationship Satisfaction, and Quality of Life in Individuals with Type 2 Diabetes: Evidence from Poland. Sexuality and Disability, 36(1), 69-86.

Lee, E. H., Lee, Y. W., & Moon, S. H.(2016). A structural equation model linking health literacy to self-efficacy, self-care activities, and health-related quality of life in patients with type 2 diabetes. Asian nursing research, 10(1), 82-87.

Lu, Y., Xu, J., Zhao, W., & Han, H. R.(2016). Measuring self-care in persons with type 2 diabetes: a systematic review. Evaluation & the health professions, 39(2), 131-184.

Marciano, L., Camerini, A. L., & Schulz, P. J.(2019). The Role of Health Literacy in Diabetes Knowledge, Self-Care, and Glycemic Control: a Meta-analysis. Journal of general internal medicine, 34(6), 1007-1017.

Mayberry, L. S., Rothman, R. L., & Osborn, C. Y.(2014). Family members' obstructive behaviors appear to be more harmful among adults with type 2 diabetes and limited health literacy. Journal of health communication, 19(sup2), 132-143.

 Nancy E .Avis, Sarah Brockwell, John F. Randolph Jr, Shunhuashen, Virginia S.cain,Marciaory, Gail A.Greendale (2009). Longitudinal changes in sexual functioning as women transition through menopause: Results from the Study of Women’s Health Across the Nation (SWAN). Menopause (New York, NY), 16(3), 442.‏

Solerte, S. B., D’Addio, F., Trevisan, R., Lovati, E., Rossi, A., Pastore, I., ... & Fiorina, P.(2020). Sitagliptin treatment at the time of hospitalization was associated with reduced mortality in patients with type 2 diabetes and COVID-19: a multicenter, case-control, retrospective, observational study. Diabetes Care, 43(12), 2999-3006.‏

Stechova, K., Mastikova, L., Urbaniec, K., Vanis, M., Hylmarova, S., Kvapil, M., & Pastor, Z.(2019). Sexual Dysfunction in Women Treated for Type 1 Diabetes and the Impact of Coexisting Thyroid Disease. Sexual medicine, 7(2), 217-226.

Tavakol Z, Mirmolaei ST, Movahed ZM. The survey of sexual function relationship with sexual satisfaction in referred to Tehran South City health centers. Scientific Journal of Hamadan Nursing & Midwifery Faculty. 2011 Sep 15;19(2): 50-60.

Toobert, D. J., Hampson, S. E., & Glasgow, R. E.(2000). The summary of diabetes self-care activities measure: results from 7 studies and a revised scale. Diabetes care, 23(7), 943-950.‏

Wang, M. J., Hung, L. C., & Lo, Y. T.(2019). Glycemic control in type 2 diabetes: role of health literacy and shared decision-making. Patient preference and adherence, 13, 871.

Wong, K. K., Velasquez, A., Powe, N. R., & Tuot, D. S.(2018). Association between health literacy and self-care behaviors among patients with chronic kidney disease. BMC nephrology, 19(1), 196.

Wooldridge, J. S., & Ranby, K. W.(2019). Influence of relationship partners on self-efficacy for self-management behaviors among adults with type 2 diabetes. Diabetes Spectrum, 32(1), 6-15.

Wouterson J. Marital status, marital quality, self-care and mortality in Chronic Heart Failure patients 2013. Available from: http://arno.uvt.nl/show.cgi?fid=130545.

Zarcadoolas, C., Pleasant, A., & Greer, D. S.(2005). Understanding health literacy: an expanded model. Health promotion international, 20(2), 195-203.‏