تدوین استراتژی بهبود اقتصاد شهرهای مرزی با استفاده از مدل SWOT (نمونه موردی: قصرشیرین)

آمایش محیط

دوره 15، شماره 56، خرداد 1401، صفحه 109-126   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

احسان مهدوی¹؛ بیژن رحمانی^{* 2}

¹دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران

²دانشیار گروه جغرافیا، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران

چکیده

حفظ امنیت مرزها از اهمیت ویژه‌ای در همه‌ی کشورها برخوردار است. این امر در استان کرمانشاه با مرز طولانی با کشور عراق نقش پررنگ‌تری دارد. در این میان شهرستان قصرشیرین با بیش از 180 کیلومتر مرز مشترک با عراق و دو بازارچه مرزی رسمی فعال پرویزخان و مرز رسمی خسروی و ارتباط با دو اقلیم کردستان عراق و دولت مرکزی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مبادلات مرزی یکی از عوامل اصلی در رشد، توسعه و حیات اقتصادی شهرهای مرزی می‌باشد که می‌تواند اصلی‌ترین نقش را در پیشرفت و توسعه منطقه عهده‌دار باشد. در حال حاضر این شهرستان از پتانسیل‌های خود در رسیدن به این توسعه بهره نبرده است که لزوم بررسی همه جانبه و رفع موانع را دوچندان می‌کند. در این پژوهش از مدل SWOT برای ایجاد ماتریس و تحلیل، و برای امتیازهی به متغیرهای به کار رفته از دیدگاه‌های کارشناسان امر استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که ضعف‌ها بر قوت‌ها و تهدیدات بر فرصت‌ها برتری داشته و استراتژی باید بر این اساس چیده شود.

کلیدواژه‌ها

مرز؛ قصرشیرین؛ مبادلات مرزی؛ بازارچه مرزی

مراجع

• بیگی، ک، امیری، و. (۱۳۹۶). بررسی نقش و میزان تأثیر بازارچه‌های مرزی در بهبود وضعیت اجتماعی ساکنان منطقه مرزی (مورد مطالعه: بازارچه مرزی پرویزخان استان کرمانشاه)، کنفرانس بین المللی چالشها و راهکارهای مدیریت و توسعه اقتصادی، امارات- دبی، پژوهشکده مدیریت و توسعه پژوهشگاه فرهنگ و هنر.
• رازینی، ع. باستانی، ع. (1382). بررسی نقش و عملکرد بازارچه‌های مرزی در اقتصاد ایران (ویرایش دوم)، معاونت برنامه‌ریزی، بررسی‌های اقتصادی وزارت بازرگانی.
• فال سلیمان، م، بیجاری، ع، ابطحی نیا، آ. 1389، نقش بازارچه‌های مرزی در توسعه اقتصادی: نمونه موردی استان خراسان جنوبی، مجموعه مقالات همایش ملی پایانه‌ها و بازارچه‌های مرزی، فرصت‌ها و چالش‌ها، دانشگاه ایلام
• قاسم پور, ل. (۱۳۹۷). بررسی و تحلیل کارکرد شهر مرزی در راستای تبدیل شدن به منطقه آزاد، کنفرانس عمران، معماری و شهرسازی کشورهای جهان اسلام، تبریز، دانشگاهتبریز - دانشگاه شهید مدنی آذربایجان - دانشگاه علمی کاربردی شهرداری تبریز.
• کماسی, ح؛ زمانی،ص. (۱۳۹۵). امنیت در شهرهای مرزی، زمینه ساز توسعه همه جانبه در افق چشم انداز 1404مطالعه موردی: شهر مرزی پاوه، نهمین کنگره پیشگامان پیشرفت، تهران، مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت.
• کمالیان, ا، مرادی،س، رحمانی،س. ۱۳۹۱، تحلیل استراتژیک و تدوین استراتژیهای توسعه بازارچه‌های مرزی با استفاده از مدل swot مطالعه موردی بازارچه مرزی استان کرمانشاه، همایش ملی شهرهای مرزی و امنیت، چالشها و رهیافتها، زاهدان، دانشگاه سیستان و بلوچستان،
• مک دوناد، جان اف؛ حسن زاده، ع. (1393). اقتصاد شهری و اقتصاد املاک و مستغلات نظریه و سیاستگذاری، مترجم: شاهچرا، مهشید؛ فرهمند، شکوفه، نشر شهرتهران.
• میرزایی، ح، عبده زاده، س. (1393). بررسی تأثیر بازارچه‌های مرزی بر کیفیت زندگی روستاییان مرزنشین؛ مورد مطالعه: بازارچه‌های مرزی و روستاهای شهرستان مریوان، توسعه روستایی، دوره6، شماره2، صص278-255.
• نسیمی پور، ف، 1399، شماره 780 روزنامه نقد حال.
• Gaffney, N., Karst, R., & Clampit, J. (2016). Emerging market MNE cross-border acquisition equity participation: The role of economic and knowledge distance. International Business Review, 25(1), 267-275.
• Sahneh, B., & Mousavi Parsaie, S. M. (2018). An Analysis of the Economic and Physical Effects of Border Markets on the Development of Rural Areas (Case Study: Incheh Borun Border Market). Journal of Research and Rural Planning, 7(3), 123-139.
• Yu, C., Cheng, R., Zhang, C., & Wang, H. (2020). Economic Development, Institutional Quality, and the Scale Effect Puzzle of Cross-Border M&As: Evidence from a Meta-Analysis Model. Emerging Markets Finance and Trade, 1-28