واکاوی فرآیند هویت و توسعه در تاریخ بیهقی و کلیله و دمنه

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

دوره 16، شماره 61، خرداد 1401، صفحه 106-128   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/clq.2022.691940

نویسندگان

لیلا کامرانی¹؛ پروانه عادل زاده^{* 2}؛ کامران پاشایی فخری³

¹دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

²دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

³دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تبریز ، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

چکیده

درک کامل و عمیق آثار ادبی منوط به بررسی هر یک از آن‌ها از جنبه‌های مختلف است. تاریخ بیهقی ازآنجایی‌که حاوی پیام‌هایی در حوزه‌ی تاریخ، حکمت و سیاست است پیش از هر چیزی غالباً از منظر اوضاع اجتماعی و جریانات حکومتی و سیاسی موردبررسی و پژوهش قرارگرفته است اما این کتاب غیر از مؤلفه‌های مربوط به سیاست، حکومت و تاریخ، طیف وسیعی از موضوعاتی را که غالباً دارای هویتی جدا از تاریخ و سیاست مُدن هستند شامل می‌شود.
در این مقاله، با تعمق در روایـت تـاریخی بیهقـی بـا بهره‌گیری از گفتمـان فرکلاف به دنبال دستیابی بـه واکاوی فرآیند هویت و توسعه مؤلف هستیم و در ورای زبـان مولف، نگرشی که شالوده اصلی هویت و توسعه اوست جستجومی کنیم.
همچنین کتاب کلیله و دمنه از آنجایی که حاوی پیام هایی در حوزه ی تاریخ، حکمت و سیاست است پیش از هر چیزی غالباً از منظر اوضاع اجتماعی و جریانات حکومتی و سیاسی مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است و با تمامی قدرو ارزشی که می توان برای تحقیقات به عمل آمده قائل شد بایستی توجّه داشت که مفاهیمی از قبیل توصیه به رعایت اخلاق، توسعه ی اقتصادی، مفاهیم اعتقادی و مذهبی و .. از نظرها دور مانده است.
کلمات کلیدی: تاریخ بیهقی،کلیله و دمنه،ادبیات بینا رشته ای، هویت ایرانی- اسلامی، توسعه‌ی ایرانی- اسلامی

کلیدواژه‌ها

تاریخ بیهقی؛ کلیله و دمنه؛ ادبیات بینا رشته ای؛ هویت ایرانی- اسلامی؛ توسعه‌ی

مراجع

ابن مقفّع، عبدالله «روزبه» (1375)، ادب الکبیر وادب الصغیر، مترجم محمّد وحید گلپایگانی، تهران، نشر بلخ، چاپ اوّل.

اته، تاریخ ادبیات فارسی، ترجمه صادق رضازاده شفق، تهران، نشر باستان، چاپ سوم، 1337.

آشنا، حسام الدین و روحانی، محمّدرضا (1389)، « هویت فرهنگی ایرانیان از رویکردهای نظری تا مؤلفه‌های بنیادی»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره سوم، صص: 178-150.