بررسی اثر دوز پایین مت آمفتامین بر سیکل سلولی در‌ سلول‌های آستروسیت انسانی تیمار شده با آمیلویید بتا

فصلنامه زیست شناسی جانوری

دوره 14، شماره 4، شهریور 1401، صفحه 249-261   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ascij.2022.1936883.1282

نویسندگان

بیتا سلطانیان¹؛ مرضیه دهقان شاسلطنه^{* 2}؛ غلامحسین ریاضی³؛ ناهید مسعودیان¹

¹گروه زیست‌شناسی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران

²گروه زیست شناسی، دانشکده علوم دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

³مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک (IBB)، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

آستروسیت‌ها فراوان‌ترین و مهم‌ترین سلول‌های کمک کننده به نورون‌ها هستند، در بقا سلول‌های عصبی و در هموستاز یونی و اسمزی و همچنین در شکل گیری سیناپس و کمک به رشد آکسون‌ها و دندریت‌ها نقش دارند، در بیماری آلزایمر مارکرهای فعال‌کننده سیکل سلولی افزایش می‌یابد. از مارکرهای سیکل سلولی Cdk1 و CE2 می‌باشد. با توجه به اینکه مت آمفتامین در دوزهای غیرسمی باعث کاهش ظرفیت تقسیم خودبه‌خودی و هدایت سلول به سمت تمایز می‌شود در این مطالعه، سیکل سلولی و مارکرهای آن در سلول‌های آستروسیت انسانی تیمار شده با آمیلویید بتا و با دوز پایین مت آمفتامین درمان شدند مورد مطالعه قرار داده و میزان بیان ژن‌های cdk1 وCE2 و سیکل سلولی میزان توقف در G1، G2 و S در گروه‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفت. 5 گروه مختلف جهت بررسی مورد استفاده قرار گرفت 1-سلول‌های مجاور با آمیلوئید بتا 2- سلول‌های مجاور با مت آمفتامین، 3- سلول‌های مجاور با آمیلوئید و سپس مت آمفتامین، 4- سلول‌های مجاور با مت آمفتامین سپس با آمیلوئید بتا 5 – گروه کنترل، هر گروه 3 بار تکرار شد. میزان بیان cdk1  در گروه 3 یا گروه درمان کاهش داشته ولی در گروه 4 یا پیشگیری افزایش داشته و میزان بیان CE2  در هر 2 گروه کاهش داشته و همچنین میزان توقف سلول در G1، G2 و S بررسی شد که میزان توقف در G1 در گروه 3 یا گروه درمان کاهش داشته ولی در گروه 4 یا پیشگیری افزایش داشته است. نتیجه با توجه به این که از اولین علایم آلزایمر تغییرات در سیکل سلولی می‌باشد. دوز پایین مت آمفتامین می‌تواند بر مارکرهای فعال‌کننده سیکل سلول اثر کاهشی داشته و همچنین تقسیم سلول و رفتن به سمت مرگ سلولی را کاهش دهد.

کلیدواژه‌ها

آستروسیت؛ سیکل سلولی؛ سیکلین کیناز1؛ سیکلین E2؛ مت آمفتامین

مراجع

1. Azzopardi M., Farrugia G., Balzan R., 2017. Cell-cycle involvement in autophagy and apoptosis in yeast. Mechanisms of Ageing and Development, 161: 211-224.
2. Bancher C., Brunner C., Lassmann H. 1989. Accumulation of abnormally phosphorylated τ precedes the formation of neurofibrillary tangles in Alzheimer's disease. Brain Research, 477: 90-99.
3. Baptista S., Lasgi C., Benstaali C., 2014. Methamphetamine decreases dentate gyrus stem cell self-renewal and shifts the differentiation towards neuronal fate. Stem Cell Research, 13: 329-341.
4. Baumann K., Mandelkow E-M, Biernat J., 1993. Abnormal Alzheimer‐like phosphorylation of tau‐protein by cyclin‐dependent kinases cdk2 and cdk5. FEBS Letters, 336: 417-424.
5. Soltanian B., Dehghan Shasaltaneh M., Riazi G., Masoudian N., 2022. The Effective Doses Of METH For Evaluation The Extracellular Glutamine In The Reactive Astrocytes Induced By Aβ. Cell Journal, 24(3): 98.
6. Soltanian B., Dehghan Shasaltaneh M., Riazi G., Masoudian N., 2021. Alteration of Gene Expression in Reactive Astrocytes Induced by Aβ1-42 Using Low Dose of Methamphetamine. Molecular Biology Reports, 48(8): 6103-6112
7. Boonstra J., 2003. Progression through the G1‐phase of the on‐going cell cycle. Journal of Cellular Biochemistry, 90: 244-252.
8. Bowser R., Smith M.A., 2002. Cell cycle proteins in Alzheimer's disease: plenty of wheels but no cycle. Journal of Alzheimer's Disease, 4(3): 249-254.
9. Coqueret O. 2002. Linking cyclins to transcriptional control. Gene, 299: 35-55.
10. Cruz J.C., Tsai L.H., 2004. Cdk5 deregulation in the pathogenesis of Alzheimer's disease. Trends in Molecular Medicine, 10: 452-458.
11. Eckert A., Keil U., Marques C.A., 2003. Mitochondrial dysfunction, apoptotic cell death, and Alzheimer’s disease. Biochemical Pharmacology, 66: 1627-1634.
12. Gerst J.L., Raina A.K., Pirim I. 2000. Altered cell‐matrix associated ADAM proteins in Alzheimer disease. Journal of Neuroscience Research, 59: 680-684.
13. Harguindey S., Reshkin S.J., Orive G. 2007. Growth and trophic factors, pH and the Na+/H+ exchanger in Alzheimer's disease, other neurodegenerative diseases and cancer: new therapeutic possibilities and potential dangers. Current Alzheimer Research, 4: 53-65.
14. Hernández‐Ortega K., Ferrera P., Arias C. 2007. Sequential expression of cell‐cycle regulators and Alzheimer's disease–related proteins in entorhinal cortex after hippocampal excitotoxic damage. Journal of Neuroscience Research, 85: 1744-1751.
15. Hoozemans J.J., Brückner M.K., Rozemuller A.J. 2002. Cyclin D1 and cyclin E are co-localized with cyclo-oxygenase 2 (COX-2) in pyramidal neurons in Alzheimer disease temporal cortex. Journal of Neuropathology and Experimental Neurology, 61: 678-688.
16. Kang Y., Na D.L., Hahn S., 1997. A validity study on the Korean Mini-Mental State Examination (K-MMSE) in dementia patients. Journal of the Korean Neurological Association, 15: 300-308.
17. Kim H., Kwon Y.A., Ahn I.S. 2016. Overexpression of cell cycle proteins of peripheral lymphocytes in patients with Alzheimer's disease. Psychiatry Investigation, 13: 127-134.
18. Marlier Q., Jibassia F., Verteneuil S. 2018. Genetic and pharmacological inhibition of Cdk1 provides neuroprotection towards ischemic neuronal death. Cell Death Discovery, 4: 1-12.
19. McShea A., Lee H.G., Petersen R.B. 2007. Neuronal cell cycle re-entry mediates Alzheimer disease-type changes. Biochimica et Biophysica Acta (BBA).Molecular Basis of Disease, 1772: 467-472.
20. Moh C., Kubiak J.Z., Bajic V.P., 2011. Cell cycle deregulation in the neurons of Alzheimer’s disease. Cell Cycle in Development, 565-576.
21. Nagy Z., Esiri M., Smith A., 1998. The cell division cycle and the pathophysiology of Alzheimer's disease. Neuroscience, 87: 731-739.
22. Noble W., Olm V., Takata K. 2003. Cdk5 is a key factor in tau aggregation and tangle formation in vivo. Neuron, 38: 555-565.
23. Odajima J., Wills Z.P., Ndassa Y.M., 2011. Cyclin E constrains Cdk5 activity to regulate synaptic plasticity and memory formation. Developmental Cell, 21: 655-668.
24. P Silva A., Martins T., Baptista S., 2010. Brain injury associated with widely abused amphetamines: neuroinflammation, neurogenesis and blood-brain barrier. Current drug Abuse Reviews, 3: 239-254
25. Pogocki D. 2002. Alzheimer's beta-amyloid peptide as a source of neurotoxic free radicals: the role of structural effects. Acta Neurobiologiae Experimentalis, 63: 131-146.
26. Raina A.K., Monteiro M.J., Mcshea A., 1999. The role of cell cycle‐mediated events in Alzheimer's disease. International Journal of Experimental Pathology, 80: 71-76.
27. Raina AK., Zhu X., Rottkamp C.A., 2000. Cyclin'toward dementia: cell cycle abnormalities and abortive oncogenesis in Alzheimer disease. Journal of Neuroscience research, 61: 128-133
28. Sánchez I., Dynlacht BD., 2005. New insights into cyclins, CDKs, and cell cycle control. Seminars in Cell and Developmental Biology, 16: 311-321.
29. Thompson PM., Hayashi K.M., Simon S.L., 2004. Structural abnormalities in the brains of human subjects who use methamphetamine. Journal of Neuroscience, 24: 6028-6036.
30. Wojsiat J., Prandelli C., Laskowska-Kaszub K., 2015. Oxidative stress and aberrant cell cycle in Alzheimer’s disease lymphocytes: diagnostic prospects. Journal of Alzheimer's Disease, 46:329-350.
31. Yang Y., Mufson EJ., Herrup K., 2003. Neuronal cell death is preceded by cell cycle events at all stages of Alzheimer's disease. Journal of Neuroscience, 23: 2557-2563.