جهانی شدن موازین حقوق بشر و آثار آن در نظام حقوقی ایران

تحقیقات حقوقی بین المللی

مقاله 8، دوره 15، شماره 56، شهریور 1401، صفحه 151-171   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/alr.2022.1947363.2241

نویسندگان

شهاب الدین قاسمی¹؛ زینب پورخاقان شاهرضایی^{* 2}؛ لیلا رئیسی³

¹دانشجوی دکتری حقوق بین‌الملل، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران. رایانامه: [e-mail]

²استادیار گروه حقوق بین‌الملل عمومی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران. (نویسنده مسئول). رایانامه: [e-mail]

³دانشیار گروه حقوق بین‌الملل، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران. رایانامه: [e-mail]

چکیده

زمینه و هدف: تأثیر قوانین بین‌المللی بر نظام هنجاری حقوق داخلی کشورها به خصوص در عرصه حقوق از جمله مسائل میان‌رشته‌ای و مهمی است که امروزه محل بحث و چالش است. در نظام حقوق داخلی موانعی نظیر اصالت دادن به نسبت‌گرایی فرهنگی و طرفداری از فرهنگ و نظام خاص حقوقی مانعی در این راه یعنی نفوذ قوانین و مقررات بین‌المللی بر عرصه حقوق داخلی می‌باشد. بخش‌های مختلف یک نظام منسجم حقوقی و قضایی همچنان که در حقوق داخلی وجود دارند در نظام حقوق بین‌الملل نیز به‌گونه‌ای دیگر قابل‌مشاهده‌اند. در نظام حقوقی ایران بسیاری از ارزش‌های حقوق بین‌الملل از سال‌های دور تاکنون بر تصویب و تغییر قوانین شکلی و ماهوی مؤثر بوده است.
روش: روش پژوهش به‌صورت توصیفی- تحلیلی می‌باشد.
یافته‌ها و نتایج: پرسش اصلی تحقیق آن است که جهانی شدن حقوق بشر چه آثاری در نظام حقوقی ایران دارد؟ فرضیه نگارنده آن است که مؤلفه‌های حقوق بشری به عنوان نُرم‌ها یا هنجارهای حقوق بین‌الملل شکلی‌ جهانی یافته و اگر نه قوانین اساسی، اما نظام داخلی و به ویژه حقوق بشر کشورها را متأثر از خود ساخته‌اند. در مجموع می‌توان گفت نظام‌های حقوق داخلی در مقابل پاره‌ای از ارزش‌ها و هنجارهای بین‌المللی چاره‌ای جز فروآوردن سر تسلیم ندارند و در مقابل دسته‌ای دیگر حق الحاق و پیوستن به معاهده خاص را دارند.

کلیدواژه‌ها

بین‌المللی شدن؛ جهانی شدن؛ حقوق بشر؛ حقوق بین الملل عمومی

مراجع

- ضیایی بیگدلی، محمدرضا. (1384). حقوق معاهدات بین‌المللی. چاپ دوم. گنج دانش.

- قاری سید فاطمی، سید محمد. (1388). حقوق بشر در جهان معاصر. چاپ اول.شهر دانش.

- کرمی، قاسم. (1378). حقوق جزا در آیینه سنت و مدرنیته[پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی].

- کلی، جان. (1382). تاریخ مختصر تئوری حقوقی در غرب. ترجمه م راسخ. چاپ اول. طرح نو.

- محبی، محسن. (1388).  فلسفه حقوق بین‌الملل. چاپ اول. شهر دانش.

- دلماس مارتی، میری. (1387). نظام‌های بزرگ سیاست جنایی. ترجمه علی حسین نجفی ابرند آبادی. چاپ اول. جلد دوم. میزان.

- باسوورث، مارس. (1376). پول‌شویی. ترجمه امیر بشیری. معاونت آموزشی ناجا.

- خزانی، منوچهر؛ اردبیلی، محمدعلی؛ نجفی ابرندآبادی، علی حسین. (1374). پانزدهمین کنگره بین المللی حقوق جزا. تحقیقات حقوقی، 1(16 و 17): 484-443.

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/539112

- عاملی، سعید. رضا. (1388). جهانی‌شدن: مفاهیم و نظریه‌ها. ارغنون، 24: 58-1.

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/8234

- لقمانی، سلیم؛ بیگ‌زاده، ابراهیم. (1376). تکاپو در جهت مشروعیت دموکراتیک. تحقیقات حقوقی، 6(20): 498-458.

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1222099

- محمودی جانکی، فیروز. (1387). جرم‌زدایی به‌منزله یک تغییر. حقوق، 38(1): 350-321.

https://jlq.ut.ac.ir/article_19431.html

- مهرا، نسرا. (1377). درآمدی بر جرم زدایی، کیفر زدایی و قضا زدایی. تحقیقات حقوقی، 21و22: 312-301.

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/4119/309/text

- موسوی، سید مهدی. (1388). بررسی تطبیقی پیرامون جرم رشوه ملی و رشوه بین‌المللی.  دادرسی، 13(73): 45-39.

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/477449

- دلماس مارتی، میری. (1378). جهانی شدن حقوق- فرصتها و خطرات. ترجمه اردشیر امیر ارجمند. مجله حقوقی دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی،  17(24): 148-121.

http://www.cilamag.ir/article_18149.html

- میر عباسی، باقر. (1379). نگرشی بر تحول و توسعه تاریخی حقوق معاهدات بین‌المللی. مجتمع آموزش عالی قم، 6: 70-23.

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/407585

- Alesina, A., & Spolaore, E. (1997). On the number and size of nations. The Quarterly Journal of Economics, 112(4), 1027-1056.‏

https://academic.oup.com/qje/article-abstract/112/4/1027/1911699

- Cotterrell, R. (2012). What is transnational law?. Law & Social Inquiry, 37(2), 500-524.‏

https://www.cambridge.org/core/journals/law-and-social-inquiry/article/what-is-transnational-law/309FD036D73C69269ABA6DF98EEF06D1

- Diggelmann, O., & Altwicker, T. (2008). Is there something like a constitution of international law? A critical analysis of the debate on world constitutionalism. Zeitschrift für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht, 68, 623-650.‏

https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2281280

- Ganaie, M. (2018). Globalization and Human Rights. The Journal of Infection in Developing Countries..6(12), P.1-2.

- Jamnejad, M., & Wood, M. (2009). The principle of non-intervention. Leiden Journal of International Law, 22(2), 345-381

https://www.cambridge.org/core/journals/leiden-journal-of-international-law/article/principle-of-nonintervention/7EE9EC769A3F2CEE10E3DEE1CB30E274

- Gardbaum, S. (2008). Human rights as international constitutional rights. European Journal of International Law, 19(4), 749-768.‏

https://academic.oup.com/ejil/article-abstract/19/4/749/349348

- Soyapi, C. B. (2020). A Case for Transnational Law in Contemporary Times. Potchefstroom Electronic Law Journal/Potchefstroomse Elektroniese Regsblad, 23(1).‏

https://www.ajol.info/index.php/pelj/article/view/216735