اثر دگر آسیبی کلزا بر رشد و فرایندهای بیوشیمیایی ریشه و گرهک سویا

فیزیولوژی محیطی گیاهی

دوره 3، شماره 9، خرداد 1387، صفحه 49-57   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مریم نیاکان¹؛ اعظم احمدی¹؛ عباسعلی نوری نیا²

¹گروه زیست شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان

²مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان

چکیده

ترکیبات آللوشیمیایی علاوه بر مهار رشد علف‌های هرز بر گیاهان زراعی نیز اثرات نامطلوبی دارد که بایستی در تناوب‌های زراعی مورد توجه قرار گیرد. کلزا از جمله گیاهانی است که دارای توان دگر آسیبی می‌باشد که بخش وسیعی از مناطق شمالی کشور را به خود اختصاص داده است. سویا نیز از جمله گیاهان استراتژیک می‌باشد که پس از کلزا کشت شده و می‌تواند تحت تاثیر ترکیبات آزاد شده از بقایای کلزا قرار گیرد. در این پژوهش اثر غلظت‌های مختلف عصاره آبی کلزا (رقم هایولا 401 ) شامل 0 (شاهد) ، 5 ،10، 15 و 20 درصد بر رشد و برخی ترکیبات آلی موجود در ریشه و گرهک سویا (رقم گرگان 3) 50 روز پس از کاشت در شرایط گلدانی مورد مطالعه قرار گرفت تا چگونگی پاسخ بخش زیر زمینی این گیاه به ترکیبات آللوشیمیایی موجود در عصاره آبی کلزا مورد ارزیابی قرار گیرد. نتایج این تحقیق نشان داد که با افزایش غلظت عصاره کلزا وزن تر و خشک ریشه سویا تفاوت معنی داری نیافت، ولیکن وزن تر و خشک گرهک کاهش را طی نمود. همچنین با ازدیاد غلظت عصاره کلزا از میزان پرولین ریشه و گرهک و نیز پروتئین ریشه سویا کاسته و با افزایش غلظت عصاره بر میزان پروتئین گرهک سویا افزوده شد. همچنین ترکیبات فنلی ریشه سویا نیز همسو با افزایش غلظت عصاره کلزا افزایش یافت ولیکن از مقدار این ترکیبات در گرهک کاسته شد که این کاهش قابل ملاحظه بود.

کلیدواژه‌ها

پروتئین؛ پرولین؛ دگرآسیبی؛ ریشه؛ سویا؛ فنل؛ قند‌های محلول؛ کلزا؛ گرهک

مراجع