مطالعه عوامل مداخله‌گر و پیامدی مهاجرت بازگشتی اساتید دانشگاه‌های دولتی شهر تهران

تغییرات اجتماعی - فرهنگی

مقاله 4، دوره 19، شماره 1 - شماره پیاپی 72، خرداد 1401، صفحه 74-106   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jscc.2022.693356

نویسندگان

آتیه عبدمولایی¹؛ رضا صفری شالی^{* 2}؛ شهلا کاظمی پور ثابت³

¹دانشجوی دکتری جامعه شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²دانشیار گروه جامعه شناسی ، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

³دانشیار گروه جمعیت شناسی، دانشگاه تهران، ایران.

چکیده

یکی از مهم‌ترین سرمایه های هر کشوری، نیروی انسانی متخصص است و بی شک در این میان نقش اساتید دانشگاه بیش از دیگران در توسعه و پیشرفت کشور مهم است. هدف از این تحقیق، مطالعه عوامل مداخله‌گر و پیامدی مهاجرت بازگشتی اساتید دانشگاه ازخارج کشور می باشد. این پژوهش با استفاده از روش کیفی و بطور خاص رویکرد روشی داده بنیاد (گراندد تئوری) می باشد. جامعه هدف مورد مطالعه پژوهش شامل کلیه اساتید دانشگاه‌های دولتی شهر تهران که از بازه زمانی 1390 تاکنون مهاجرت بازگشتی داشته اند. حجم نمونه، 30 نفر براساس اشباع نظری تعیین و اعتبار یافته ها از طریق تأیید و تطبیق با نظر داوران متخصص و مطلعین موضوعی و روشی تامین گردیده است. در این پژوهش اطلاعات از طریق مصاحبه ژرفانگر و به صورت نیمه ساختاریافته گردآوری شد. تحلیل مصاحبه های فارغ التحصیلان، به شکل گیری چهارچوب مفهومی در قالب تعریف و برداشت اساتید از، شرایط و عوامل مداخله گر  و در قالب « عدم بنیه مالی»، «سیاستگذاری های حاکم»، «فعالیت رسانه» و شرایط پیامدی در قالب «‌اقتصادی»، «اجتماعی- فرهنگی »، «روانشناختی» انجامید. با در نظر گرفتن ارتباط بین مقوله‌های ذکر شده، در نهایت مقوله  کنشگری جمعی، عملکرد و ساختار  به عنوان مقوله هسته انتخاب شد.

کلیدواژه‌ها

نیروی انسانی؛ مهاجرت بازگشتی؛ عوامل مداخله‌گر؛ عوامل پیامدی؛ سیاستگذاری

مراجع