بررسی اثر محلول‌پاشی سیلیس و تنش شوری بر برخی صفات فیزیولوژیکی گیاه روغنی کاملینا (Camelina sativa)

فیزیولوژی محیطی گیاهی

دوره 18، شماره 69، فروردین 1402، صفحه 149-159   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/iper.2022.1954207.1780

نویسندگان

ابراهیم فانی^* ؛ شکوفه حاجی هاشمی

گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء (ص) بهبهان، بهبهان، ایران

چکیده

به منظور بررسی اثرات تنش شوری و محلول­پاشی سیلیس بر روی گیاه روغنی کاملینا، مطالعه­ای در اتاقک رشد آزمایشگاه گروه زیست­شناسی دانشگاه صنعتی خاتم­الانبیاء (ص) بهبهان در 3 تکرار با طرح آزمایشی فاکتوریل در قالب پایه کاملاً تصادفی به اجرا درآمد. تیمارها شامل تنش شوری در دو سطح (بدون تنش و تنش 100 میلی­مولار) و محلول سیلیکات پتاسیم در دو سطح ( عدم محلول­پاشی و محلول­پاشی 5 میلی‌مولار) بود. هدف از این مطالعه، بررسی اثرات تیمار خارجی سیلیس بر صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه کاملینا در شرایط تنش شوری و ارزیابی نقش مواد اسمزی مانند قند محلول و پروتئین محلول در کاهش اثرات مضر تنش شوری در گیاه کاملینا به عنوان یک گیاه مهم روغنی بود. نتایج نشان داد که تنش شوری در سطح معنی داری سبب کاهش میزان کلروفیل‌های a، b و کل در گیاه کاملینا شد، درحالیکه تیمار سیلیس در سطح معنی‌داری سبب کاهش اثرات مضر شوری برآنها شد. میزان قند محلول برگ در پاسخ به تنش شوری 46 درصد کمتر از گیاه شاهد بود. تنش شوری توام با سیلیس میزان قند محلول را 27 درصد بیشتر از گیاه شاهد افزایش داد. همچنین نتایج نشان داد که در تیمار سیلیس توام با 100 میلی‌مولار کلریدسدیم میزان پروتئین‌های برگ تقریبا 10 درصد کمتر از گیاه شاهد بود. نتایج اندازه­گیری ظرفیت آنتی‌اکسیدانی FRAP گیاه نشان داد که در پاسخ به تیمار سیلیس بدون شوری تفاوت معنی داری در میزان ظرفیت آنتی‌اکسیدانی مشاهده نشد، در حالی که در تنش شوری توام با تیمار سیلیس سبب کاهش 9 درصد کمتر از گیاه شاهد شد. نتایج این تحقیق نشانگر نقش مفید سیلیس به عنوان یک ترکیب سازگار با محیط زیست به منظور افزایش مقاومت گیاهان به تنش شوری بود.

کلیدواژه‌ها

پروتئین محلول؛ ظرفیت آنتی‌اکسیدانی؛ کلروفیل a؛ کلروفیل b؛ قند محلول

مراجع

Abbasi, H., Jamil, M., Haq, A., Ali, S., Ahmad, R. and Malik, Z. (2016). Salt stress manifestation on plants, mechanism of salt tolerance and potassium role in alleviating it: a review. Zemdirbyste-Agriculture. 103, 229-238.

Abdelaal, K. A., Mazrou, Y. S. and Hafez, Y. M.( 2020). Silicon foliar application mitigates salt stress in sweet pepper plants by enhancing water status, photosynthesis, antioxidant enzyme activity and fruit yield. Plants. 9, 733.

Amiri, A., Bagheri, A. A., Khajeh, M., Najafabadi, N. and Yadollahi, B. (2014). Effect of silicon foliar application on yield and antioxidant enzymes of safflower under drought stress. Journal of Crop Research. 9, 372-361. [In Persian with English summary].

Behzadi Rad, P., Roozban, M.R., Karimi, S., Ghahremani, R., and Vahdati, K. (2021). Osmolyte accumulation and sodium compartmentation has a key role in salinity tolerance of pistachios rootstocks. Agriculture, 11(8), 708.

Benzie, I. F. and Strain, J. J. (1996). The ferric reducing ability of plasma (FRAP) as a measure of “antioxidant power”: the FRAP assay. Analytical biochemistry. 239, 70-76.

Bradford, M .M. (1976). A rapid and sensitive method for the quantitation of microgram quantities of protein utilizing the principle of protein-dye binding. Anal, Biochem. 72(1-2). 248-254.

Bukhat, S., Manzoor, H., Athar, H.U.R., Zafar, Z.U., Azeem, F. and Rasoul, S. (2020). Salicylic acid induced photosynthetic adaptability of Raphanus sativus to salt stress is associated with antioxidant Capacity. Journal of Plant Growth Regulation. 39, 809–822.

Dubois, M., Gilles, K.A., Hamilton, J.K., Rebers, P.T. and Smith, F. (1956). Colorimetric method for determination of sugars and related substances. Anal, Chem. 28(3), 350-356.

Farhat, N., Elkhouni, A., Zorrig, W., Smaoui, A., Abdelly, C. and Rabhi, M. ( 2016). Effects of magnesium deficiency on photosynthesis and carbohydrate partitioning. Acta physiologiae plantarum. 38, 145.

Francki, M., Ghamkhar, K., Croser, J., Aryamanesh, N., Campbell, M., Kon'kova, N. and Francis, C. (2010). Camelina (Camelina sativa (L.) Crantz) as an alternative oilseed. molecular and ecogeographic analyses. Genome. 53 (7), 558-567.

Hajihashemi, S., Jahantigh, O. and Alboghobeish, S. (2022). The redox status of salinity-stressed Chenopodium quinoa under salicylic acid and sodium nitroprusside treatments. Frontiers in Plant Science, 13, 1-12.

Hajihashemi, S. and Kazemi, S. (2022). The potential of foliar application of nano-chitosan-encapsulated nano-silicon donor in amelioration the adverse effect of salinity in the wheat plant. BMC Plant Biology, 22(1), 1-15

Hasanuzzaman, M., Raihan, M., Hossain, R., Masud, A.A.C., Rahman, K., Nowroz, F., Mira R., Kamrun N. and Fujita, M. (2021). Regulation of reactive oxygen species and antioxidant defense in plants under salinity. International Journal of Molecular Sciences, 22(17), 9326.

 

Heydarian, Z., Yu, M., Gruber, M., Coutu, C., Robinson, S.J. and Hegedus, D.D. (2018). Changes in gene expression in Camelina sativa roots and vegetative tissues in response to salinity stress. Scientific reports, 8(1), 1-22

Hurtado, A.C., Chiconato, D.A., Prado, R.D.M., Sousa Junior, G.D.S., Gratão, P.L., Felisberto, G. and Mathias dos Santos, D.M. ( 2020). Different methods of silicon application attenuate salt stress in sorghum and sunflower by modifying the antioxidative defense mechanism. Ecotoxicology and Environmental Safety. 203, 110964-110975.

Ibrahimova, U., Kumar, P., Yadav, S., Rastogi, A., Antala, M., Suleymanova, Z., Zivcak, M., Arif, T., Hussain, S., Abdelhamid, M., Hajihashemi, Sh., Yang, X. and Brestic, M. (2021). Progress in understanding salt stress response in plants using biotechnological tools. Journal of Biotechnology. 329, 180- 191.

Kahrizi, D. and Rostami - Ahmadvandi, H. (2015). The first report of biotechnological genetic modification of Camelina sativa and its cultivation in rainfed conditions. The first international conference and the ninth national conference on biotechnology of the Islamic Republic of Iran. Shahid Beheshti University International Conference Center. Tehran.

Kahrizi, D., Kazemi Tabar, S.K., Sorni, J., Rostami Ahmadvandi, H., Fallah, F., Akbarabadi, A., Rezaei, Z. and Bakhsham, M. (2016). Introduction of Camellina medicinal oil plant for dryland conditions in Iran. National Conference on the Impact of Climate Change on Crop Production. Sari, September of 2016.

Khalid, H., Kumari, M., Grover, A. and Nasim, M. (2015). Salinity stress tolerance of camelina investigated. Scientia Agriculturae Bohemica, 46(4), 137-144

Khan, M. I. R., Asgher, M., Iqbal, N. and Khan, N. A. (2013). Potentiality of sulphur-containing compounds in salt stress tolerance. In: Ecophysiology and responses of plants under salt stress. Springer, 443-472.

Kopittke, P.M., Menzies, N.W., Wang, P., McKenna, B.A. and Lombi, E. (2019). Soil and the intensification of agriculture for global food security. Environment International. 132, 105078.

Li, J., Liu, Y., Zhang, M., Xu, H., Ning, K., Wang, B., and Chen, M. (2022). Melatonin increases growth and salt tolerance of Limonium bicolor by improving photosynthetic and antioxidant capacity. BMC plant biology. 22(1), 1-14.

Lichtenthaler, H.K. (1987). Chlorophylls and carotenoids: pigments of photosynthetic biomembranes. Methods in enzymology. Elsevier, 350-382.

Linag, Y., Sun, W., Zhu, Y.G. and Christie, P. (2007). Mechanisms of silicon-mediated alleviation of abiotic stresses in higher plants: A review. Environmental Pollution. 147, 422-428.

Liu, B., Soundararajan, P. and Manivannan, A. (2019). Mechanisms of silicon-mediated amelioration of salt stress in plants. Plants. 8, 307.

Liu, Q., Zhang, Y. and Chen, S. (2000). Plant protein kinase genes induced by drought, high salt and cold stresses. Chinese Science Bulletin. 45, 1153-1157.

Mam, J.F. and Yamaji, N. (2006). Silicon uptake and accumulation in higher plants. Trends in Plant Science. 11, 1-6.

Momeni, A. (2010). Geographical distribution and salinity levels of soil resources of Iran. Soil Res. J. 24, 203-215. (In Persian with English abstract).

Mudgal, V., Madaan, N. and Mudgal, A. ( 2010). Biochemical mechanisms of salt tolerance in plants: a review. International Journal of Botany. 6, 136-143.

Mukhopadhyay, R., Binoy S., Hanuman S.J., Parbodh C.H., and Nanthi S.B. (2021). Soil salinity under climate change: Challenges for sustainable agriculture and food security. Journal of Environmental Management. 280: 111736.

Munns, R., James, R.A., Gilliham, M., Flowers, T.J. and Colmer, T.D. (2016). Tissue tolerance: an essential but elusive trait for salt-tolerant crops. Functional Plant Biology. 43, 1103-1113.

Munns, R., James, R.A. and Läuchli, A. (2006). Approaches to increasing the salt tolerance of wheat and other cereals. Journal of experimental botany. 57, 1025-1043.

Qureshi, A.S., Qadir, M., Heidari, N., Tural, H. and Javadi, A. (2007). A review of management strategies for salt prone land and water resources in Iran. Working Paper 125(Iran: national Water Management Institute). (In Persian).

Rastogi, A., Yadav, S., Hussain, S., Kataria, S., Hajihashemi, S., Kumari, P., Yang, X. and Brestic, M. (2021). Does silicon really matter for the photosynthetic machinery in plants…?. Plant Physiology and Biochemistry, 169, 40-48

Rizwan, M., Ali, S., Ibrahim, M., Farid, M., Adrees, M., Bharwana, S.A., Zia-ur-Rehman, M., Qayyum, M.F. and Abbas, F. (2015). Mechanisms of silicon-mediated alleviation of drought and salt stress in plants: a review. Environmental Science and Pollution Research. 22, 15416-15431.

Shariati, Sh. and Ghazi-Shahnizadeh, P. (2000). Canola. Publications of the Ministry of Jihad for Agriculture.

Taïbi, K., Taïbi, F., Abderrahim, L. A., Ennajah, A., Belkhodja, M. and Mulet, J. M. ( 2016). Effect of salt stress on growth, chlorophyll content, lipid peroxidation and antioxidant defence systems in Phaseolus vulgaris L. South African Journal of Botany. 105, 306-312.

Zaman, M., Shahid, S.A. and Heng, L. (2018). Guideline for Salinity Assessment, Mitigation and Adaptation Using Nuclear and Related Techniques. Springer, 183p.

Zhang, W., Yu, X., Li, M., Lang, D., Zhang, X. and Xie, Z. (2018a). Silicon promotes growth and root yield of Glycyrrhiza uralensis under salt and drought stresses through enhancing osmotic adjustment and regulating antioxidant metabolism. Crop Protection. 107, 1-11.

Zhang, Y., Yu, S., Gong, H.J., Zhao, H.L., LI, H.L., Hu, Y.H. and Wang, Y.C. (2018b). Beneficial effects of silicon on photosynthesis of tomato seedlings under water stress. Journal of Integrative Agriculture. 17, 2151-2159.