واکاوی مؤلفه‌های هوش سازمانی در صنعت بیمه با استفاده از نظریه زمینه‌ای و آزمون مدل در بیمه البرز

مطالعات رفتاری در مدیریت

دوره 4، شماره 7، اردیبهشت 1392

نویسندگان

حسین فلسفی نژاد¹؛ حسن دهقان دهنوی²؛ شهناز نایب زاده³

¹دانشجوی دکتری مدیریت دولتی گرایش منابع انسانی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.

²دانشیار گروه مدیریت تولید و عملیات، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.

³استاد گروه مدیریت بازرگانی- بازاریابی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.

چکیده

زمینه: پیدایش نیازهای جدید، سازمان‌ها را با چالش‌های متعددی روبرو نموده است. امروزه مدیران جهت اداره نمودن سازمان‌ها نیازمند بکارگیری فرایندهای هوش سازمانی می‌باشند تا با استفاده ازاین ظرفیت بتوانند شرایط رقابتی خود را حفظ نمایند.
هدف:. باتوجه به اهمیت و جایگاه هوش سازمانی، هدف از انجام تحقیق حاضر، شناسایی مؤلفه‌های مدل هوش سازمانی در صنعت بیمه و آزمون مدل بدست آمده در شرکت بیمه البرز می‎باشد. این پژوهش از نظر جهت گیری، بنیادی و از نظر هدف، توصیفی و راهبرد مورد استفاده آن نظریه پردازی داده بنیاد با رویکرد اشتراوس وکوربین می‌باشد.
روش تحقیق: روش تحقیق در این پژوهش ترکیبی است. در گام اول، داده‌های کیفی با انجام مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته از خبرگان هوش سازمانی، متشکل از 9 نفر، شامل متخصصان صنعت بیمه و اساتید دانشگاه که به روش نمونه گیری هدفمند و بر اساس نمونه گیری نظری انتخاب گردیده‌اند؛ گردآوری شد. با استفاده از نرم افزار مکس کیودا، مصاحبه‌های انجام پذیرفته مورد بررسی قرار گرفت. دراین بخش مدل اولیه پژوهش بدست آمد و به منظور سنجش پایایی مدل طراحی شده از شاخص کاپا استفاده شد. مقدار شاخص کاپا برابر با 711/0 محاسبه شد که در سطح توافق معتبر قرار گرفته است. در گام دوم و بخش کمّی پژوهش، جهت گردآوری داده‌های عددی، نسبت به تهیه پرسشنامه محقق ساخته اقدام شد. نمونه گیری به روش تصادفی از بین کارشاسان بیمه البرز انجام پذیرفت. در این بخش برای برازش مدل بر اساس معیارهای استخراج شده از بخش کیفی، از نظر تعداد 225 نفر از کارشناسان شرکت بیمه البرز استفاده شد و روابط بین متغیرهای تحقیق به تفکیک با استفاده از تکنیک حداقل مربعات جزئی و با استفاده از نرم افزار SmartPLS مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: در بخش کیفی، نتایج نشان داد «فناوری»، «منابع» و «نوآوری‌‌های سازمانی» به‌عنوان شرایط علّی؛ «فرهنگ» و «ساختار سازمانی» به‌عنوان شرایط زمینه‌ای؛ «عوامل کلان»، «عوامل مدیریتی» به ‌عنوان شرایط مداخله‌گر؛ «فرایند و استراتژی سازمان»، «ارتباطات برون‌سازمانی» و «دانش سازمانی» به‌عنوان راهبردها و «مشارکت سازمانی» و «عملکرد سازمان» به‌عنوان پیامدهای هوش سازمانی درصنعت بیمه هستند. همچنین مقوله مرکزی پژوهش، مهارت‌ها و شایستگی انتخاب شد که از نظر جامعیت و انتزاعی بودن سایر مقولات را در خود جای می‌دهد. و در بخش کمّی، برازش مدل با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری، رویکرد حداقل مربعات جزئی در بخش مدل اندازه گیری و بخش ساختاری انجام پذیرفت.
نتیجه گیری: مشخص گردید ارتباط ابعاد و مقوله‌ها مدل هوش سازمانی معنا دار بوده و مدل بدست آمده در بخش کیفی تحقیق مورد تأیید قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها

هوش سازمانی؛ رویکرد داده بنیاد؛ بیمه البرز

مراجع

ابدالی, اعظم و محبوبه سادات فدوی، ۱۳۹۷، رابطه بین ادراک از هوش سازمانی با بهره وری نیروی انسانی در بین کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان، سومین کنفرانس بین المللی پژوهش‌های نوین در حوزه علوم تربیتی و روانشناسی و مطالعات اجتماعی ایران، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی، https://www.civilica.com/Paper-ESCONF03-ESCONF03_089.html

خطیبی, الهام؛ عالمه کیخا و محمدرضا شهبازی، ۱۳۹۲، بررسی و سنجش هوش سازمانی در صنعت بیمه براساس مدل کارل آلبرخت، ششمین کنفرانس مدیریت دانش، تهران، موسسه اطلاع رسانی نفت، گاز و پتروشیمی، https://www.civilica.com/Paper-IKMC06-IKMC06_062.html

عارفی, مهدیه؛ محمدرضا ذبیحی و حمید رضایی فر، ۱۳۹۶، بررسى رابطه بین هوش سازمانی و توسعه منابع انسانی با توجه به نقش تعدیلگری فن آوری اطلاعات (مطالعه‌ای بر شعب بانک سرمایه شهر مشهد)، کنفرانس سالانه پارادایم‌های نوین مدیریت در حوزه هوشمندی، تهران، دبیرخانه دایمی کنفرانس، دانشگاه تهران، https://www.civilica.com/Paper-OICONFERENCE03-OICONFERENCE03_208.html

کبیری دهکردی، مهناز؛ زمانی دهکردی، بهزاد؛ کیومرثی، فرشاد. (1395). بررسی رابطه بین هوش سازمانی و هوش تجاری با مدیریت (مطالعه مورد شرکت گاز استان چهارمحال و بختیاری)، مدیریت:: مطالعات مدیریت و کارآفرینی:: زمستان 1395، سال دوم - شماره 4 از 47 تا 6

کیوان آرا، محمود و همکاران، (1390)، بررسی رابطه‌ مؤلفه‌های مدیریت دانش و هوش سازمانی در دانشکده‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، نشریه مدیریت اطلاعات سلامت،   دوره8 ، شماره5، صص 680- 673 

یارویسی، رضا؛ فتاح ناظم؛ خدیجه ابوالمعالی. (1397). شناسایی عوامل مؤثر بر هوش سازمانی با استفاده از نظریه بنیانی) ) مطالعه موردی دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه، فصلنامه پژوهش در نظام آموزشی، دوره 12، ویژه‌نامه، بهار 1397، صفحه 415-435

 

Albrecht, K. (2003). Organizational Intelligence &‌; amp‌; Knowledge Management: Thinking outside the Silos: The Executive Perspective. Available at: karlalbrecht.com/downloads/OI-WhitePaper-Albrecht.pdf

Allahyari, M.S., &Eftekhari, H. (2013). Relationship between job satisfaction and organizational commitment of agricultural extensionexperts of Guilan Province. Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences, 3 (1), 65-72. (in Persian)

Alnajjar M., (2014). Improving Quality of Work- Life: Implications for Human Resources. The Business Review, Cambridge, 6(1):173-177

Author: Parkinson؛ Translated by: Iran Nine Paris, Mehdi; Journal of anagement Development.August 1999- Number4 (2 Pages - From 59 to 60) (in Persian)

Harraf A., Wanasika I., Tate K. Organizational agility. J Appl Bus Res. 2015; 31 (2):675–686. [Google Scholar]

Hassan Danaei Fard, Seyyed Mojtaba Emami, Qualitative Research Strategies: A Thought- Based Data Theory, Management Thought, Volume 1, Number 2 – Autumn & Winter 2007, pp69-93 (inPersian)

Istudor Nicolae 1, Minodora Ursacescu 2, *, Cleopatra Sendroiu 3 and Ioan Radu. (2015). Theoretical Framework of Organizational Intelligence: A Managerial Approach to Promote Renewable Energy in Rural Economies 1 June 2016; Accepted: 2 August 2016; Published: 12 August 2016

Jayanthi Ranjan, Business Justification with Busi- ness Intelligence‌, The‌ Journal of information and Knowledge‌ Management‌ System‌, Vol 38 No‌. 4, 2008‌, pp. 461-475.

Malekzadeh Gholamreza, Mostaffa Kazemi, Mohammad Lagzian Saeed Mortazavi, (2016) "Modeling organizational intelligence using DEMATEL method in Iranian public universities", Journal of Modelling in Management, Vol. 11 Issue:1, pp.134-153, https://doi.org /10.1108/JM2-12-2013-0062(in Persian)

Matsuda, T. (1992). Organizational intelligence: its significance as a process and as a product. Processing of International Conference of Economics/Management and Information Technology. Tokyo. Japan.

Mohammad hayati, http://www. hayati314.blogfa.com/ posti3.asp (inPersian)

Potas, N., Ercetin, S., & Kocak, S. (2010). Multi-dimensional organizational intelligence measurements for determining the institutional and managerial capacity of girls’ technical education institution. African Journal of Business Management, 4 (8), 1644- 1651

Sepahvand, Reza, Esmaeili, Mahmoud Reza, Kkalani, Saba and Ghodsi, Masood. (2014). Exploring the‌ Relationship‌ between Knowledge Management and Organizational Intelligence. Applied‌ mathematics in‌Engineering‌, Management‌ and Technology 2 (2) 2014:402‌-407. (in Persian)

Sharman, M. (2015). Organizational intelligence. New Orleans, Published by Quid Pro Books

Simic, I. (2005). Organizational learning as a component of organizational intelligence

Strauss, A., & Corbin, J. Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory. Thousand Oaks, CA: Sage Publications, Inc.

Travica Bob. (2015). Modeling organizational intelligence: Nothing googles like Google, Online Journal of Applied Knowledge Management, A Publication of the International Institute for Applied Knowledge Management, Volume 3, Issue 2, 2015

Tucker AL, Nembhard IM, Edmondson AC. (2017) Implementing new practices: an empirical study of organizational learning in hospital intensive care units. Manage Sci, 53:894-907.

Veryard, R. (2013). Building organizational intelligence. https://lean pub.com / or intelligence

Xiao Jianhua, Liu Cao, Lufang Zhang, (2018) "OIQ or OEQ, which matters more: evidence from China", Journal of Organizational Change Management, Vol.31Issue:2, pp.252-267, https:// doi.org/10.1108/JOCM-10-2016-0223