تاثیر آموزش فراشناختی بر کاهش مشکلات ریاضی دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری خواندن و نوشتن ریاضی

فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی

دوره 13، شماره 49، مرداد 1401، صفحه 43-53   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

صدیقه افشاری^{* 1}؛ ساره صادقی نیسیانی¹؛ عاطفه سادات جعفر طباطبایی²

¹دانشجوی دکتری تخصصی، گروه روان‌شناسی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران.

²استادیار، عضو هیئت علمی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران.

چکیده

هدف: یادگیری مقوله‌ای برون از زندگی نیست، بلکه در بطن زندگی انتظار می‌کشد تا درک شود. یادگیری چون چتر بزرگی است که بر همه رویدادهایی که بر شما واقع می‌شود سایه می‌افکند.به همین منظور این پژوهش به بررسی تأثیر آموزش راهبردهای فراشناختی بر کاهش مشکلات ریاضی دانش‌آموزان مبتلا به اختلال یادگیری خواندن و نوشتن می پردازد.روش:  پژوهش حاضر از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان 11-8 سال دختر و پسر شهرستان ساری سال تحصیلی 97-96 بودند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند و در دو گروه کنترل و آزمایش (هر گروه 15 نفر) به طور تصادفی قرار گرفتند. . برای تعیین تأثیر آموزش فراشناخت برای اختلال خواندن و نوشتن پیش آزمون و پس آزمون محقق ساخته که توسط کارشناسان مربوطه مورد تأیید قرار گرفته است، استفاده شد (بر مبنای آزمون استاین و هالان ). برای تجزیه و تحلیل اطلاعات در بخش آمار توصیفی و آمار استنباطی از نرم افزار spss استفاده شد. یافته ها : نتایج نشان داد که آموزش فراشناخت بر کاهش مشکلات دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری در درس ریاضی موثر است. نتیجه گیری : با توجه به اثربخشی آموزش فراشناختی در بهبود عملکرد آزمودنی‌ها مطالعه حاضر و افزایش انگیزه و علاقه دانش‌آموزان دارای اختلال ریاضی خواندن و نوشتن و آموزش این راهبردها می‌تواند به عنوان بخشی از برنامه کلاس درس آموزشگاهی در مدارس عادی و استثنایی گنجانده شود .

کلیدواژه‌ها

آموزش فراشناخت؛ اختلال یادگیری ریاضی؛ اختلال خواندن و نوشتن

مراجع

آقازاده، محرم. (1388). راهنمایی ورش‌های نوین تدریس، بر پایة پژوهش‌های مغز محوری، ساختگرایی، یادگیری از طریق همیاری، فراشناخت و .... چاپ چهارم، تهران: آییژ.

آقازاده، محرم؛ احدیان، محمد.‌( 1377). مبانی نظری و کاربردهای آموزشی: نظریه فراشناخت. تهران: ناشر نوپردازان.

اتمر، اکهارت؛ اوتمر، زیگلینده.(‌1391). اصول محاسبه بالینی. (مترجم مهدی نصر اصفهانی). تهران: ارجمند.

انجمن روانپزشکی آمریکا. (1389). متن تجدیدنظر شده راهنمایی تشخیصی و آماری اختلال های روانی.( مترجمان دکتر محمدرضا نیکخو) چاپ پنجم ، هامایاک آوادیس یانس.

تبریزی، مصطفی.( 1385). درمان اختلالات دیکته نویسی. تهران: فرا روان.

تبریزی، مصطفی. کتاب درمانی. چاپ اول، تهران: فرا روان.

جویس، بروس.( 1385). الگوهای یادگیری ابزارهایی برای تدریس. (مترجم: مهدی، محمود، عابدی، لطفعلی). نشر: ذره.

جیمز، پروچاسکاو جان سی؛ نورگراس.(‌1391). نظریه‌های روان درمانی.(‌مترجم یحیی سید محمدی). نشر: روان.

حاتمی، محمد؛ احمدیان، علیرضا؛ حسن آبادی، حمیدرضا.(‌1392). مقایسه نیم‌رخ جنسیتی اختلالات روان‌پزشکی هم بود با اختلال خواندن (مطالعه کیفی). مجله ناتوانی‌های یادگیری. دوره‌ی 2. شماره 4/27-6.

حسن‌زاده، رمضان؛ عموئی، نرجس.( 1381). انگیزش برای یادگیری از نظریه تا عمل. مشهد: دنیای پژوهش.

خدادادی، جمیله؛ موسوی‌پور، سعید.(‌1392). شیوع اختلالات ریاضی در دانش‌آموزان کلاسهای دوم، چهارم ابتدایی شهرستان اراک و راه‌های کاهش آن. (مجله ناتوانی‌های یادگیری). دوره 2، شماره 4/44-28.

رنجبری، فهیمه؛ ملک‌پور، مختار؛ فرامرزی، سالار.(1392). اثربخشی آموزش مبتنی بر هوش‌های چندگانه‌ی گاردنر بر میزان خطاهای املای دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری پایه سوم ابتدایی شهر اصفهان. (مجله ناتوانی یادگیری). دوره ی2، شماره‌ی 4/60-45.

ریچارد پی؛ هالجین و سوزان کراس ویتبورن.‌(1391). آسیب شناسی روانی، دیدگاه بالینی درباره اختلال‌های روانی براساس DSM-IV-TR .(یحیی سیدمحمدی، مترجم). نشر: روان، چاپ یازدهم.

سید مهدی، یحیی.( 1389). روانشناسی یادگیری. تهران: روان.

سیف، علی اکبر.(‌1392). روانشناسی پرورشی روانشناسی یادگیری و آموزش. تهران: آگاه.

شعبانی، حسن.‌(1391). مهارت‌های آموزشی و پرورشی. تهران: سمت.

کرمی نوری، رضا. (1383). روانشناسی حافظه و یادگیری. تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

کریمی، یوسف.(1391). اختلالات یادگیری؛ مسائل نظری و عملی به انضمام مطالعات مورد نمونه. چاپ هشتم، تهران: ساوالان.

لاورنس، جی. گرین(1379). ناتوانیهای یادگیری در کودک شما. (مترجم مقیمی آذری، محمد باقر). تبریز: احرار. چاپ اول.

لورا ای. برک. (1385). روانشناسی رشد (جلد اول). (یحیی سیدمحمدی، مترجم). انتشارات: ارسباران.

مارک سلیکوتیز.(‌1386). اختلال در خواندن و سایر مشکلات یادگیری. (ترجمان احمدی، علی اصغر؛براتیان، مسعود). چاپ: آرین.

ملک، مریم؛حسن‌زاده، رمضان؛ تیرگری عبدالحکیم.‌(1392). اثربخشی بازی درمانی گروهی به شیوه شناختی رفتاری بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان مبتلا به خواندن. مجله ناتوانی‌های یادگیری. دوره‌ی 2. شماره‌ی 4/153-140.

مک نامارا، یاری ای؛ مک نامارا، فرانسیس.(‌1390). کلیدهای برخورد با ناتوانی در یادگیری. (ترجمه. بهبهانی، ترانه) چاپ پنجم. تهران: صابرین.

مری لو ابرسول و دیگران.‌(1387). روانشناسی یادگیری. (مترجم درویشی قدیمی ،فرشته). انتشارات: فرهنگ معاصر. 

میلتن برگر، ریموند.(1391). رفتار درمانی. (ترجمه فتحی آشتیانی، علی؛ عظیمی آشتیانی، هادی). تهران: سمت. 

نادری، عزت الله؛ سیف فراقی، مریم.(‌1382). اختلالات یادگیری، تاریخچه، تعریف، گروه بندی مراحل تشخیص، روشهای آموزش و نمونه‌های بالینی. تهران: امیرکبیر.

هالان، دانیل پ؛ جان و کافمن، جیمز م. ویس، مارگارت پی؛ مارتینز، الیزابت اِ.(‌‌1392). اختلالات یادگیری. (مترجم علیزاده حمید؛ هستی علمدار لو؛ قربان، رضایی دهنوی، صدیقه، شجاعی). چاپ چهارم. تهران :ارسباران.

 

Barbaresi, W. J., Katusic, S.K., Collingan, R. C., Weaver, A. L., and Jacobsen, S. J. (2005). Learning disorder: Incidence in a Population – Loased  Birth Cohort, 1976-82.

Borkowski, J. G., Chan, L. K. S., and Muthukrishan, N (2000). A Proces- Oriented Model of Metacognitionilinks between Motivation and Executive Functioning. InG. Schraw and J. C. Impara (Eds.) , Issues in the measurement of metacognition (pp. 1.41) Lincoln, NE: Buros Institite of Mental measurement.

Desoele, A. (2007b). Evaluatiing and Improving the Mathematics teaching- Learning Process Through Metacognition? Electronice Journal of Research in Educational Psychology,5 (3), 705-730.

Desote, A. (2008). Co. Morbidity in Mathematical Learning Disalilities : Rule or Exception? The Open Rehabilitation Journal, 1(1), 15-26.

FuChs,L., and Fuchs, D. (2002). Mathematical Problem – Solving Profiles of Students with and Without Reading Diabilities. Journal of Learning Disabilities, 35, 564-574. Kibby, M. Y., Marks, W., Morgan, S., and Long, C.J. (2004). 

Frank , A. W. (2004). Alther methods, the story: From incongruity to truth in qualitative a research. Qualitative Health Research, 14(3), 430-440. 

Gartland, D., & Strosinder. R (2007). Learning disabilities and young children Identification and intervention. Learning Disability Quarterly, 30(1) 63-72.

Lin, L. M., and Zabrucky, K. M. (1998). Calibration of Comprehension: Research and Implications for education and instruction. Contemporary Educational Psychology, 23, 354-391. 

Mazzocco. M.M.M., and Hanich, L,. (2010). Math achievement. Numerical processing, and executive functions in girls with turner syndrome. Do girls with turner syndrome have math leaning disability? Learning and Individual differences. 20(2), 70-81.

Musselers, Jochen(2008). All gemein psychologie. Springer Verlag, Berlin Heidelberg.

Martinez, R and Sumrud- Clikmen, M. (2004). Emotional Adjustment and School Functioning of Young Adolescents With Multiple Versus Single Learning Disabilities, Journal of Learning Disabilities , 37(5), 411-420.

Martinez, R. (2006). Social Support in Inclusive Middle Schools: Perceptions of Yout With Learning Disabilities, Psychology in the Schools, 43(2), 197-209.

Neale, M. C., and Kenfler, K.S. (1995) Models of Comorbidity for multifactorial disorders, American Journal Human Genties, 57(4), 935-953.

Williams, J,P., Otkins, J. G. (2009). The Role of Metacognition in teaching Reading Comprehension to Primary students. In. D. J. Dun Losky, and A.C. Graesser (Eds). NewYork RoutLedge.

Swan Son, H.L. Jerman, O., ans Zheng, X. (2009). Math Disabilities and Reading Disablities: Can they be Spearted? Journal of Psychoducational Assessment 27, 175-196.

Rochester, Learning Disorder: Incidence in a Pupolation – Based Birth Ghort, 1976-82, RoChester Minn, Ambulatiory Rediatrics , 5(5), 281-289.

Pennington,B. F. (2006). From Single to Multiple Deficit Models of Developmental Disorder. Cognition, 101, 385-413.