نقش دانش روانشناسی محیط در طراحی پایانه مسافربری فرودگاه‌ها

سیاست گذاری شهری و منطقه ای

دوره 1، شماره 3، مهر 1401، صفحه 38-57   

نوع مقاله: مقاله مروری

نویسنده

آرزو زندی محب^*

گروه آموزش هنر، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

چکیده

در این تحقیق به بررسی تاثیر محیط ساخته شده بر افراد و ادراک آنها از این فضا، با استفاده از دانش روانشناسی محیط پرداخته می‌شود.در پایانه فرودگاه‌ها، برای تامین نیاز استفاده‌کنندگان و گروه‌های ذینفع صنعت حمل‌ونقل هوایی، استفاده از راه‌کارهای دانش روان‌شناسی محیط برای طراحی معماری ضروری است. هدف تحلیل عوامل و مولفه‌های کالبدی موثر بر رفتار فضایی و ارائه راه‌کارهای مناسب، جهت بهبود کیفیت ساختار فضای معماری پایانه‌های مسافربری فرودگاهی با استفاده از دانش روانشناسی محیط است. روش ازنظر هدف کاربردی، ازنظر راهبرد کیفی و با روش تحلیل محتوا است.گردآوری داده‌ها اسنادی است. مراحل کلی شامل مشخص کردن مساله،یافت سوال و هدف، تعریف مبحث‌ها، کدگذاری و مقوله‌بندی، تحلیل و یافت نتایج و در نهایت تهیه گزارش است. در پایانه فرودگاه کیفیت و چگونگی خدمات‌رسانی، ویژگی مسافر و استفاده‌کننده باعث عملکردها و فضاهای متفاوت شده است، به‌همین دلیل، برای ایجاد حس تعلق به پایانه، جهت‌یابی، شناسایی محیط و پیش‌بینی فضا در زمان ناآشنایی محیط برای مسافر مهم است. حق انتخاب وتامین استقلال فردی با هدایت و مسیریابی انجام می‌شود. پیکره‌بندی معماری در هدایت انسان‌ها دارای اهمیت است و برای تاثیرگذاری بر رفتارها می‌توان با تغییر روشنایی، نوع بافت، مصالح و کالبدپیرامونی، قرارگاه‌ها و مکان رفتاری متفاوت را طراحی وخلق کرد.

کلیدواژه‌ها

پایانه فرودگاه؛ روانشناسی محیط؛ طراحی معماری؛ تعامل با محیط

مراجع

Abdoli, M & Sarvar, R. (2008). Landscaping and airport location (analysis of the country's airport location). Tehran. Alborz Fardanesh Publications. (in Persian)

Airports Environmental Impact Assessment (Guideline). (2004), Journal 6-254 Tehran. Management and Planning Organization.

Altman, I. (1975). The environment and social behavior: privacy, personal space, territory, and crowding.

Arnheim, R. (1977). The dynamics of architectural form. Univ of California Press.

Behbahani H. & Imani M. (1985). Airport Pl anning & Design. Tehran. University of Science and Technology Publications. (in Persian)

Behnia, K. (1985). Airport Plans. Tehran. University Publication Center. First Edition.

Binney, M. (1999). Airport builders. Academy Press.

Emamgholi, A., Ayvazian, S., Zademohammadi, A., & Eslami, G. (2013). Environmental psychology: the common field between architecture and behavioral sciences. (in Persian)

Gifford, R., Steg, L., & Reser, J. P. (2011). Environmental psychology. Wiley Blackwell.

Grütter, J. K. (2019). Grundlagen der Architektur-Wahrnehmung. Springer-Verlag.

Hall, E. T. (1966). The hidden dimension (Vol. 609). Garden City, NY: Doubleday.

IATA, Airport Development Reference Manual 9th Edition, 2004

Khosravi Khaliran, A., Shafabakhsh, G., Taghizadeh, S. (2018). Proposing a Ground Access Mode Choice Model to Airport Case Study: Hasheminezhad International Airport of Mashhad. Quarterly Journal of Transportation Engineering, 10(1), 19-29.

Kokla Yasman, (2010), Airport Architecture, Journal of Architectural Thought, 20(2), 46-60.

Lang, J. (1987). Creating architectural theory: the role of behavioral. Sciences in Environ.

McAndrew, F. T. (1993). Environmental psychology. Thomson Brooks/Cole Publishing Co.

Moeinedini, T., Abdi, A., Sarkar, A. (2020). Prioritizing the Elements of Imam Khomeini International Airport (IKA) in Order to Enhance to World-Class Airport. Journal of Transportation Research, 17(1), 1-14. (in Persian)

Mohebbi, E., Shirazi, B., Tajdin, A. (2018). Future studies of aviation industry behavior based on demand and expansion capacity of passenger terminals scenarios using system dynamics. Future study Management, 29(112), 39-55. (in Persian)

Mortazavi, S. (2001). Environmental psychology and its application. Tehran: Shahid Beheshti University publication. (in Persian)

Mostaghimi Neda, Goodarzi Soroush Mohammad Mehdi, Daneshgram Moghaddam Golrokh, (2015), The effect of physical structure on the spatial behavior of users with the approach of environmental psychology (Case study: Passenger terminal of Hamadan province). Haft Hesar: Environmental Studies. 4, 77-89. (in Persian)

Neufert, E., & Neufert, P. (2012). Architects' data. John Wiley & Sons.

Saffarzadeh, M. And Masoumi Gh, (2000), Airport Planning and Design, Tehran: Iran Airports Company. (in Persian)

Saghaei, M. (2019). An analysis of the problems facing the Iranian airports from the point of Location (Case Study‌: Esfahan International Airport). Journal of Transportation Research, 16(1), 151-167. (in Persian)

Tabaeian, M. (2014).  Man & Environment a psychological approach to Architeture and urban design. Isfahan. Publications Islamic Azad University, Khorasgan Branch. (in Persian)

Technical, Infrastructure and Production Deputy. (2017). Airport ground design regulations. Deputy of Technical Affairs Office of Technical Affairs and Development of Criteria. Journal No. 197. Tehran. Publications of the Program and Budget Organization. (in Persian)

Zandimoheb, A. (2012). Interaction with the environment in the design of the first-class terminal of Hamadan airport. Master's thesis. Azad University of Tabriz. Department of Architecture. (in Persian)