بررسی تحولات بخش مسکن ایران در یک قرن اخیر

سیاست گذاری شهری و منطقه ای

دوره 1، شماره 3، مهر 1401، صفحه 58-75   

نوع مقاله: مقاله مروری

نویسنده

رستم صابری فر^*

گروه جغرافیای و برنامه ریزی شهری دانشگاه پیام نور تهران، ایران

چکیده

تحولات شکلی، کارکردی و اقتصادی بخش مسکن در طی صد سال اخیر به حدی بوده‌است که تمام ارکان زندگی ایرانیان را تحت تاثیر قرار داده و همیشه برای متخصصان و حتی مردم عادی این سوال اساسی مطرح بوده که این تحولات تابع چه عواملی است؟ به همین منظور، این بررسی در پی آن بود تا این تحولات را با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی در قالب رویکردهای اسنادی، مورد بررسی قرار دهد. داده‌های مورد نیاز با استفاده از سرشماری‌های عمومی، بانک مرکزی و سایر نهادهای رسمی گردآوری و با استفاده از ارزیابی سیاستهای کلی، برنامه‌های پنج ساله و تحولات سیاسی و اجتماعی تجزیه و تحلیل شده است. یافته‌ها نشان داد که در یک قرن ‌گذشته، بخش مسکن در ایران چه از نظر تغییرات در مصالح مصرفی و تکنولوژی ساخت و چه از نظر تنوع و تعداد و همچنین نوع کارکرد و جایگاهش در سبد اقتصادی خانوارها، بشدت دگرگون شده و دولتها نه تنها در مدیریت این تحولات موفقیت چندانی به دست نیاورده، بلکه به جای بهره‌گیری از برنامه های جامع، از سیاستهای واکنشی و دفعی بهره برده و مشکلات موجود را پیچیده‌تر ساخته‌اند.

کلیدواژه‌ها

مسکن؛ تحولات قیمتی؛ مباحث اقتصادی؛ دولت

مراجع

Abbasinejad, H. & Yari, M. (2008). The Impact of Oil Shocks on Housing Prices in Iran. Journal of Economic Research, 1, 59-77. (in Persian)

Amirnejad, H. & Mojtahedi, F. (2014). Factors affecting price of agricultural land in Qaemshahr Township. Journal of Agricultural Economics, 6(24), 93- 106.

Askari, H. & Chegini, A. (2006). Determining the factors affecting housing prices in the provinces of the country. Housing Economics Quarterly, 40, 43-19. (in Persian)

Azizi, M. M. (1996). Analysis of the process of housing programs in Iran. Tehran: National Land and Housing Organization. (in Persian)

Azizi, M. M. (2003). The place of housing indicators in the housing planning process. Journal of Fine Arts, 17, 31-42. (in Persian)

Azizi, M. M. (2005). An Analysis of the Status and Transformation of Urban Housing Indicators in Iran. Journal of Fine Arts, 23, 31-19. (in Persian)

Azizi, S. (2006). Small housing in the country's development plans. Housing Monthly, Preface, 11-23. (in Persian)

Bastani, A. & Rezaei, J. (2008). Analysis of the housing market. Journal of Business Studies, 30, 64-47. (in Persian)

Buckley, R. & Jerry, K. (2005). Housing Policy in Developing Countries: Conjectures and Refutations, Res Obs: World Bank.

Central Bank of the Islamic Republic of Iran. (2018). The situation of the housing market in Iran. Tehran: Central Bank of the Islamic Republic of Iran. (in Persian)

Dejakam, L. (1996). Government and housing issue. Tehran: Ministry of Housing and Urban Development. (in Persian)

Esmaeelpoor1, N., Zare Roudbezani, M. & Nasrian, Z. (2017). Investigation and Analysis of Urban Housing Policies in Asia's East and Southeast Countries. Construction engineering and housing science, 21, 33-19. (in Persian)

Habibi, M. (2004). From the city to the city. Tehran: University of Tehran Press. (in Persian)

Javadi, M. H. (1996). Government experiences in low-cost housing. Tehran: Ministry of Housing. (in Persian)

Katozian, M. A. (2005). Iran's political economy. Nafisi and Azizi translation. Tehran: Markaz Publishing. (in Persian)

Maher, C. (1994), Housing prices and geographical scale: Australian cities in the 1980s. Urban Studies, 31, 5–27.

Ministry of Roads and Urban Development. (2014). Review studies of the comprehensive housing plan, strategic document and macro perspective of the housing sector on the horizon of 2026. Tehran: National Land and Housing Organization. (in Persian)

Mohammadzadeh, P., Panahi, H. & Al-Imran. A. (2017). Investigating the relationship between land prices and housing prices in Iran. Journal of Applied Economic Theories, 3 (1), 89-114. (in Persian)

Motiei Langroudi, H. & Bakhshi, Z. (2011). The role of housing improvement credits in empowering and sustaining the rural population. Journal of Human Research, 72, 31-46. (in Persian)

Pert, A. & Liddicoat, S. (2020, July 20). Architecture and design in a post-pandemic world. Retrieved from pursuit.unimelb.edu.au: https://pursuit.unimelb.edu.au/articles/architecture-and-design-in-a-post-pandemic-world.

Program and Budget Organization. (1967). Third development plan performance report. Tehran: Program and Budget Organization. (in Persian)

Saberifar Rostam (2018). History of Iranian-Islamic cities. Tehran: Payam-e-Noor University Press. (in Persian)

Salama, A. M. (2020). Coronavirus questions that will not go away: interrogating urban and socio-spatial implications of COVID-19 measures. Emerald Open Research. Retrieved from https://doi.org/10.35241/emeraldopenres.13561.1

Shinm, Y., An, S. H., Cho, H.H., Kim, G.H. & KANG, K.I., (2009), Application of information technology for mass customization in the housing construction industry in Korea. Automation in Construction, 17, 831-838.

Ziyari, K. (1995). Cheap housing policy. Tehran: Ministry of Housing, Tehran. (in Persian)