تحلیل تأثیر اجرای پروژه‌های محرک توسعه بر بهبود وضعیت کالبدی محیط‌های مسکونی مطالعه موردی: محله لیمجیر شهر اصفهان

آمایش محیط

دوره 15، شماره 57، شهریور 1401، صفحه 147-164   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مهین نسترن^{* 1}؛ مهسا فتاحیان²؛ احمد رحیمی³

¹(دانشیار گروه شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان)

²(دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان)

³(کارشناس ارشد برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه هنر اصفهان)

چکیده

یکی از مفاهیم جدید در برنامه‌ریزی شهری، بازآفرینی با رویکرد محرک توسعه است و به عنوان ابزاری برای احیاء ساختار موجود شهرها مورد استفاده قرار می‌گیرد. بازآفرینی شهری و رویکرد محرک توسعه دارای ابعاد مختلفی است که تمرکز این پژوهش بر بعد کالبدی می‌باشد و پس از بررسی خصوصیات و ویژگی‌های کلی پروژه‌های محرک توسعه، به شناسایی شاخص­های کالبدی پرداخته و سپس میزان تغییرات کالبدی محیط مسکونی محله لیمجیر واقع در منطقه 11 شهر اصفهان را قبل و بعد از احداث خیابان لیمجیر به عنوان پروژه محرک توسعه مورد هدف در بازه زمانی 1388-1395، با استفاده از انواع روش‌های اندازه‌گیری کتابخانه‌ای و میدانی ارزیابی و تحلیل می‌کند. سپس با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) به وزن دهی، امتیازدهی و محاسبه شاخص تلفیقی در دو وضعیت قبل و بعد از اجرای پروژه محرک پرداخته می‌شود. محاسبه و مقایسه شاخص تلفیقی نشان می‌دهد که وضعیت کالبدی محله لیمجیر در سال 1395 نسبت به وضعیت قبل از احداث پروژه محرک در سال 1388 به مقدار 308/0 بهبود یافته است. در مجموع عواملی مانند بهبود وضعیت دسترسی با احداث خیابان لیمجیر، سرمایه‌گذاری در بخش مسکن وساخت و سازهای گسترده، افزایش خدمات و اختلاط کاربری‌های رفاه عمومی بیشترین سهم را در ایجاد تغییرات مثبت در محله لیمجیر دارا می‌باشند.

کلیدواژه‌ها

بازآفرینی شهری؛ پروژه‌های محرک توسعه؛ توسعه زیرساخت‌های حمل ونقل؛ محله لیمجیر اصفهان

مراجع

• پوراحمد،ا.،حبیبی،ک.،کشاورز،م.1389.سیر تحول مفهوم بازآفرینی شهری به عنوان رویکردی نو در بافت‌های فرسوده شهری.مجله مطالعات شهر ایرانی اسلامی،(1):73-92.
• تقوی زنجانی،ت.،ابراهیمی،ل.1400.تبیین الگوی نوسازی بافت فرسوده در انتظام رویکرد شهر سالم (نمونه موردی: محلات فرسوده شهر قائمشهر).مجله آمایش محیط،14(54): 195-214.
• ثبات ثانی،ن.،درخشانی زنور،ف.،محمدی فلاح،آ.1385.مراحل تشخیص و تصویب بافت‌های فرسوده و روش‌های مداخله در آن.مجله معماری سبز،2(5):29-38.
• زبردست،ا.،خلیلی،ا.،دهقانی،م.1395.کاربرد روش تحلیل عاملی در شناسایی بافت‌های فرسوده شهری.مجله هنرهای زیبا،18(2):27-42.
• سجاد زاده،ح.،زلفی گل،س.1394.طراحی شهری در بازآفرینی محلات سنتی با رویکرد محرک توسعه نمونه موردی: محله کلپا همدان.مجله آمایش محیط،31: 148-171.
• طاهری،ن.،تقوایی،ف.1391.پروژه‌های محرک توسعه گامی در جهت ارتقای کیفی فضای شهری خیابان نمونه موردی: خیابان امام خمینی یزد.مجله هفت شهر41(42):80-96.
• فتحی،ر.،شفقی،س.،بیک محمدی،ح.1400.تحلیل ساختارکالبدی بافت‌های فرسوده شهری با رویکرد توسعه پایدار (نمونه موردی: بافت فرسوده شهر آمل).مجله آمایش محیط،14(52): 83-100.
• Alseragy, , Elnokaly, A., Abul-Ela, M. 2018. Heritage-led Urban Regeneration as a catalyst for Sustainable Urban Development.‏First Edition. University of Catania.Chapter 4.642p.
• Boelsums, 2012. Living next to a flagship development. First Edition. Delft University of Technology.348p.
• Bohannon,L.2004.the urban catalyst concept. Doctoral dissertation, Virginia Tech.120p.
• Francin,K.,Fischler,R.2015.Urban Catalyst.Master of Urban Planning. McGill University.
• Smyth,H.2005.Marketing the city: the role of flagship developments in urban regeneration.First Edition.Taylor & Francis.316p.
• Temelová,J.2007.Flagship developments and the physical upgrading of the post‐socialist inner city: the golden angel project in prague.Journal of Geography,89(2): 169-181.
• Tseng,Y.N.2012.Mega urban transport projects as a catalyst for sustainable urban regeneration and the role of mega events.Doctoral dissertation, UCL (University College London).‏
• Ploegmakers,H.,Beckers,P.2015.Evaluating urban regeneration: An assessment of the effectiveness of physical regeneration initiatives on run-down industrial sites in the Netherlands.Journal of Urban Studies,52(12):2151-2169.‏