بررسی سازه های روان شناسی از منظر متون اسلامی

فصلنامه تعالی مشاوره و روان درمانی

مقاله 8، دوره 10، شماره 38، شهریور 1400، صفحه 90-98   

نوع مقاله: مقاله مروری

نویسنده

مهرناز آزادیکتا^*

دانشیار، گروه روان شناسی، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران.

چکیده

امروزه استفاده از منابع اسلامی در علوم انسانی، خاصه  روانشناسی یکی از ضرورت‌ها محسوب می شود طرح ورود اندیشه‌های اسلامی در قلمرو علم روانشناسی، به منظور دستیابی به الگوهای اسلامی در زمینه ی پیشگیری، شناخت و حل مشکلات روانی از اهم مسایل در این حوزه است چرا که سرچشمه ی اصلی علم روانشناسی دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی در کشورهای اروپایی و آمریکایی بوده است. نگرش رایج به انسان، در روانپزشکی و روانشناسی امروز غربی تاکید بر ابعاد  زیستی ـ روانی – اجتماعی انسان  است و به جنبه ی معنوی انسان توجه نشده است در حالی که منابع اسلامی سرشار از اندیشه‌های روانشناختی و تأکید بر جنبه  ی معنوی انسان است از آنجا که این علم مانند سایر علوم انسانی تحت تأثیر عوامل فرهنگی و اعتقادی  قرار دارد ،استفاده خام از آن  ممکن است در مواردی با ساختار فرهنگی جامعه ی اسلامی ایران، ناهماهنگ باشد. لازم است ضمن ارج نهادن  به یافته‌های علمی، تناسب و انطباق یافته های علم روان شناسی با مبانی اعتقادی ودینی در نظر گرفته شود،. از آنجا که اسلام آخرین و کاملترین، جامعترین و گسترده‌ترین دین در جهان است و برای کلیه مراحل حیات انسان، توصیه‌های روشن و سازنده دارد، لازم می‌نماید که آبشخور اصلی روان شناسی در کشورعای اسلامی، بر اساس اندیشه ها و مبانی اسلامی استوار گردد.

کلیدواژه‌ها

سازه های روانشناسی؛ متون اسلامی؛ الگوهای اسلامی

مراجع

Aghaei A, Raisi Dehkordi R& Atashpour SH. (2007). The relationship between optimism and pessimism with mental health in adults in Isfahan city. Knowledge and Research in Applied Psychology, 9(33), 117-130. [Link]

Ayatollah Javadi Amoli A. (2012). Mufatih al-Hayat. Qom. Publications: Esra

Azadyekta M, Kaj Kolahi M & Fathi Aghdam. (2017). Examining the role of religious parents in the religious education of children, the second international conference on innovation and research in ethics and education, relations between religion and psychology, Tehran. [Link]

Azadikta M. (2017). Abteh internal orientation and hardiness with mental health, studies of disabilities, 14. [Link]

 Azadikta M. (2018). Criticism of new psychological perspectives and treatments, Excellence in Counseling and Psychotherapy Quarterly, 1-14. [Link]

Azadikta M. (2014). The relationship between religious beliefs, religious orientation and strictness with the mental health of Islamic Azad University students, Islamshahr branch. Consulting Research. 14(55). [Link]

Azizi Abraghoui M. (2019). Extracting Quranic anthropological foundations and examining the role of these foundations in Islamic psychology, National Conference on Quran and Psychology, 1; 1041-1067. [Link]

Azizi, M & Ali Zamani AA. (2014). Examining Ervin Yalom's point of view about the relationship between existential concerns of death and the meaning of life. Ontological Research, 4(8), 19-37. [Link]

   Chegini S. (2014). Conceptualizing mental health from the perspective of Islam. International Conference on Islam and Mental Health of Academic Jihad in Hormozgan Province. Bandar Abbas 1-22 [Link]

Deliri K. (2019). The role of faith in mental health. Afog Tablig magazine. 2; 89-106 [Link]

Esmaili M, Ghabadi S, Asgari M. (2019) Qualitative study of the participation model in counseling with an Islamic approach and its role in the stability of the first, second and third type of changes of clients, Applied Issues of Islamic Education and Training, 5(4); 32-7 [Link]

Fadakar Davarani F, Ismaili M, Bagheri K. (1400) Evaluation of different approaches about the necessity of conducting Islamic psychology studies in the studies attributed to it, 54; 95-108 [Link]

Habibollahi M, (2021) components of resilience from the perspective of the Qur'an and hadiths, 11(43); 11-42. [Link];

Haljin Richard P, Whitburn S. (2022) Psychopathology (translated by Yahya Seyed Mohammadi. 9th edition. Ravan Publications. [Link]

Hashemian P. (2014). The relationship between mental health and cognitive, emotional and devotional dimensions. Islam and Mental Health Conference, Academic Jihad. [Link]

Hirat A, Bahrami F. (2018) Criticism of conventional counseling and psychotherapy theories and comparison with the Islamic approach. The 5th International Congress of Islamic Humanities, Imam Khomeini Educational and Research Institute, Tehran. [Link]

Jafari MT. (1999). Islamic psychology. Compiled, arranged and summarized by Mohammad Reza Javadi, Tehran: Payam Azadi Publishing House [Link]

Kameri S, Shamshiri B. (2019). Comparative study of the view of psychology and Islam on the category of positivity in humans. Scientific-Research Quarterly of Psychological Methods and Models, 11(40), 173-192. [Link]

Khoshtinat V, Zamani M, Ali Zamani AA & et al. (2017) Thinking about death from the perspective of Ervin Yalom and its effect on giving meaning to death. Qabsat, twenty-third 121-150. [Link]

Sadock VA, Sadok BJ, R P. (2015) Synopsis of Psychiatry, (Translator: Farzin Rezaei) 1(11). [Link]

 Yadullah Pour MH, Seyedi J, Rezaei R & et al. (2014). Examining the verses of the Holy Quran in the context of the three main dimensions of health (physical, mental and social). 2(3); 48-56. [Link]

Yahyazadeh J, Heydari S & Ghinaghi A. (2015). Investigating the relationship between religious beliefs and social support with optimism in medical university students. Islam and Health, 3(1), 7-12. [Link]