آسیب شناسی سیاست جنایی ایران در جرایم اقتصادی

تحقیقات حقوقی بین المللی

مقاله 39، دوره 15، شماره 55، خرداد 1401، صفحه 797-811   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/alr.2022.1928172.2063

نویسندگان

مهدی دیدا¹؛ سلامه ابوالحسنی^{* 2}؛ نغمه فرهود³

¹دانشجوی دکتری، گروه حقوق جزا و جرم شناسی، پردیس علوم و تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران؛ دانشجوی دکتری، گروه حقوق جزا و جرم شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران. رایانامه: [e-mail]

²استادیار گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول). رایانامه: [e-mail]

³استادیار، گروه حقوق جزا و جرم شناسی، واحد اندیمشک، دانشگاه آزاد اسلامی، اندیمشک، ایران.

چکیده

زمینه و هدف: جرایم اقتصادی به خاطر تاثیر گذار بودن بر تمام سطوح جامعه، یکی از مسائل چالش برانگیز در جهان می باشند. که کشور ایران مستثنی نخواهد بود. فضای اقتصادی ایران هم به دلیل ابتلا به آسیب های عدیده، نسبت به نظام های اقتصادی سایر کشورها، زمینه مساعدتری برای ارتکاب جرم اقتصادی ایجاد می کند، گسترش جرایم اقتصادی مانع دستیابی دولت به اهداف ملی در حوزه امنیت اقتصادی شده و جرایم عمومی امور را به مخاطره می اندازد. هدف پژوهش آسیب شناسی رویکرد سیاست جنایی ایران در قبال جرایم اقتصادی می باشد.

روش: پژوهش حاضر به صورت روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است.

یافته ها و نتایج: فقدان ارائه تعریف از جرم اقتصادی، پراکندگی تقنینی در حوزه جرایم اقتصادی، سرکوبگرانه بودن سیاست جنایی در این زمینه، عدم انسجام عملی در سیاست کیفری واحد، غلبه عوام گرایی کیفری و امنیت محوری در سیاست جنایی مقابله با جرایم اقتصادی از جمله چالش ها و آسیب های موجود در سیاست جنایی فعلی ایران در قبال جرایم اقتصادی است.

کلیدواژه‌ها

سیاست جنایی؛ جرایم اقتصادی؛ تکثر تقنینی؛ عوام گرایی کیفری؛ امنیت گرایی کیفری

مراجع

- الهی‌منش، محمدرضا؛ تقی‌زاده، محرم. (1397). سیاست عوام‌گرایانه در مبارزه با جرایم اقتصادی با تاکید بر نقش پلیس. کارآگاه، 12(43)، 143-120.

http://det.jrl.police.ir/article_18804.html

- باوی، علیرضا؛ گلدوست جویباری، رجب؛ غلامی، حسین. (1399). آسیب‌شناسی سیاست کیفری ایران در حوزه جرایم اقتصادی. تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، 16(43)، 32-11.

https://jlap.srbiau.ac.ir/article_15773.html

- جوانمرد، بهروز؛ شفیعی خورشیدی، علی‌اصغر. (1400). حقوق کیفری اقتصادی: جرم اقتصادی. جلد اول. چاپ اول. مجمع علمی و فرهنگی مجد.

- جوانمرد، بهروز؛ شفیعی خورشیدی، علی‌اصغر. (1401). حقوق کیفری اقتصادی: آیین دادرسی کیفری جرایم اقتصادی. جلد دوم. چاپ اول. مجمع علمی و فرهنگی مجد.

- خواجه نوری، یاسمن؛ موسوی، سید پوریا. (1397). چالش‌های بنیادین فرا روی طرح مبارزه با جرایم اقتصادی. سیاست جنایی در برابر بزهکاری اقتصادی. به کوشش امیرحسن نیازپور. چاپ اول. بنیاد حقوقی میزان.

- حسینی، سید حسین؛ اسمعیل‌زاده، لیدا. (1393). جنبه‌های عوام‌گرای سیاست کیفری ایران در قبال فساد اقتصادی. رفاه اجتماعی.

فرجیها، محمد؛ مقدسی، محمدباقر. (1395). پاسخ‌های کیفری عوام گرایانه به مفاسد اقتصادی، دایره المعارف علوم جنایی. کتاب دوم. زیر نظر علی حسین نجفی ابرندآبادی. چاپ دوم.  بنیاد حقوقی میزان.

- صدری خانلو، علی؛ شاملو، باقر؛ نجفی توانا، علی. (1401). مبانی عوام‌گرایی کیفری و پیامدهای آن در سیاست جنایی، فصلنامه کارآگاه، 16 (59)، 121-101.

http://det.jrl.police.ir/article_98569.html

- کرامتی معز، هادی؛ حسن آبادی، عبدالرحمن. (1400). سیاست کیفری سخت‌گیرانه در آیین دادرسی کیفری ایران. چاپ دوم. انتشارات مهرکلام.

- لازرژ، کریستین. (1399). درآمدی بر سیاست جنایی، برگردان علی حسین نجفی ابرندآبادی. چاپ هشتم. بنیاد حقوقی میزان.

- موسوی، سید زهرا. (1396). نقد رویکرد قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 به جرایم اقتصادی. [پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران].

- مهدوی‌پور، اعظم. (1398). مبانی افتراقی شدن سیاست کیفری در قلمرو جرایم اقتصادی، دایرالمعارف علوم جنایی. کتاب چهارم.علوم جنایی تجربی، زیر نظر دکتر علی حسین نجفی ابرندآبادی. چاپ اول. بنیاد حقوقی میزان.

- نجفی ابرندآبادی، علی حسین. (1398). سیاست جنایی در برابر بزهکاری اقتصادی. به کوشش امیرحسن نیازپور. چاپ اول. بنیاد حقوقی میزان.

- نجفی ابرندآبادی، علی حسین. (1396). گفتمان سیاست جنایی قانون‌گذار در قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲، حج اندیشه؛ هم‌افزایی فقه و حقوق در تحقق عدالت و تعالی انسانی، به کوشش نعمت‌الله الفت، مجموعه مقالات یادنامه مرحوم ناصر قربان نیا، چاپ دوم، قم: انتشارات دانشگاه مفید.

- نورزاد، مجتبی. (1388). مطالعه تطبیقی سیاست جنایی ایران و سازمان ملل در مقابله با جرایم اقتصادی. [رساله دکتری، دانشگاه شهید بهشتی].

- ولیدی، محمدصادق. (1393). حقوق کیفری اقتصادی. جلد دوم. چاپ اول. انتشارات جنگل.