عقد اجاره و ارتباط آن با حق سرقفلی در حقوق ایران و مصر

تحقیقات حقوقی بین المللی

مقاله 36، دوره 15، شماره 55، خرداد 1401، صفحه 741-759   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/alr.2022.1949232.2283

نویسندگان

زکیه سلطان قیس¹؛ علیرضا لطفی دودران^{* 2}؛ داود اندرز³

¹دانشجوی دکتری حقوق خصوصی،گروه حقوق،واحداردبیل،دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل، ایران

²استادیار حقوق خصوصی،گروه حقوق خصوصی،واحداردبیل،دانشگاه آزاد اسلامی ،اردبیل،ایران(نویسنده مسئول).

³استادیار حقوق خصوصی ،گروه حقوق خصوصی ،واحد دماوند ، دانشگاه آزاد اسلامی ،دماوند، ایران

چکیده

زمینه و هدف: پژوهش حاضر با موضوع و هدف عقد اجاره و ارتباط آن با حق سرقفلی در حقوق ایران و مصر انجام‌یافته است. درواقع این پژوهش قصد دارد نشان دهد که حق سرقفلی نوعی عقد اجاره بوده و در حقوق دو کشور ایران و مصر دارای خصوصیات مشترکی است. سرقفلی به‌عنوان نوعی قرارداد اجاره میان موجر و مستأجر همواره نکات تاریک و مبهمی در خود داشته است.
روش: روش پژوهش به‌صورت توصیفی - تحلیلی می‌باشد.
یافته‌ها و نتایج: در حقوق ایران سرقفلی توأم با عقد اجاره است بنابراین اگر سرقفلی به مستأجر صلح شده باشد مالک عین، امکان اجاره آن را به غیر مستأجر ندارد. همچنین، در اجاره‌های مشمول قانون روابط موجر و مستأجر 1376، سرقفلی، وجود مستقلی از روابط استیجاری ندارد و امری است که صرفاً باوجود عقد اجاره محقق می‌شود؛ بنابراین درصورتی‌که دلیلی بر وقوع عقد اجاره، ارائه نشود؛ دعوی الزام به تنظیم سند رسمی صلح سرقفلی مسموع نیست. خصوصیات و ویژگی‌های مشترک عقد اجاره در حقوق ایران و مصر عبارت‌اند از: معاوضی بودن عقد اجاره، رضایی بودن عقد اجاره، لازم بودن، موقتی بودن، تدریجی بودن و ...

کلیدواژه‌ها

عقد اجاره؛ حق سرقفلی؛ حقوق ایران؛ حقوق مصر

مراجع

- السنهورى، عبدالرزاق احمد(۱۳۸8). الوسیط فی شرح القانون المدنی الجدید ( دوره حقوق تعهدات )، ترجمه سید مهدی دادمرزی و محمد حسین دانش کیا، قم: انتشارات دانشگاه قم.

- امامی، سید حسن(1401). حقوق مدنی جلد اول، چاپ چهلم، تهران: انتشارات اسلامیه.

- امامی، سید حسن(1400). حقوق مدنی جلد دوم، چاپ بیست و نهم، تهران: انتشارات اسلامیه.

- بهرامی، بهرام (۱۳90). عقد اجاره کاربردی، چاپ سوم، تهران: انتشارات نگاه بینه.

- بهرامی، بهرام (1392). حقوق مدنی 6، چاپ چهارم، تهران: انتشارات نگاه بینه.

- جعفری لنگرودی، محمدجعفر. (1396). ترمینولوژی حقوقی، چاپ سی ام، تهران: انتشارات گنج دانش.

- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1388). تر مینولوژی حقوق ، ج 4، تهران: انتشارات گنج دانش.

- حیاتی، علی عباس(1378). بررسی وضعیت اجاره بدون مدت در حقوق ایران و مصر، دین و ارتباطات، شماره 100.

- سکوتی نسیمی، رضا (1395). عقود معین مضاربه،  چاپ دوم، تهران: بنیاد حقوقی میزان.

- طباطبایی، سیدمحمدصادق و اسعدی، سیدحسین. (1395). وضعیت مستحدثات پس از انقضای مدت اجاره در حقوق ایران و مصر، فصلنامۀ پژوهش حقوق خصوصی، 5(17)، 69- 41.

- غلامعلی­زاده، محمد و سلیمانی، محسن. (1395). اجارۀ فرعی و انتقال عقد اجاره در فقه اسلامی، حقوق ایران و مصر، فصلنامۀ تحقیقات حقوقی دانشگاه شهید بهشتی، 19(76)، 208-185.

- قانون مدنی مصر(1393). ترجمه محمد علی نوری، چاپ دوم، تهران: انتشارات گنج دانش.

- کاتوزیان، ناصر. (۱۳۸۴). حقوق مدنی(دورۀ عقود معین)، تهران: شرکت سهامی انتشار.