تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر توسعه سواد اطلاعاتی جوانان عضو کتابخانه‌های عمومی (مطالعه موردی: استان خراسان شمالی)

دانش شناسی

مقاله 1، دوره 15، شماره 57، شهریور 1401، صفحه 1-13   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

افسانه باقری^{* 1}؛ میترا قیاسی²؛ سمیه کلته³

¹. دانشجوی دکترا علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد بابل

²استادیار علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد بابل

³دانشگاه امام رضا

چکیده

هدف: تعیین تأثیر شبکه‌های اجتماعی مجازی بر توسعه سواد اطلاعاتی جوانان است.
روش‌ پژوهش: این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر شیوه گردآوری داده از نوع توصیفی-پیمایشی است. برای جامعه آماری، جوانان 18 تا 35 سال عضو کتابخانه در استان خراسان شمالی در نظر گرفته شد که تعداد آن‌ها 9003 نفر بود و طبق فرمول کوکران 368 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اصلی گردآوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه‌های سواد اطلاعاتی دوئل (1994) پرسشنامه شبکه‌های اجتماعی جلالی و قیاسی (1398) است. روایی پرسشنامه‌ها قبلاً توسط پژوهشگران تأییدشده، برای تعیین پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شد و پایایی آن‌ها به ترتیب 92/0 و 99/0 به‌دست‌آمده است.
یافته‌ها: شبکه­ های اجتماعی می­توانند 3/69 درصد از تغییرات سواد اطلاعاتی جوانان عضو کتابخانه‌های عمومی را پیش­ بینی کنند. مقایسه سواد اطلاعاتی از نظر میزان استفاده از شبکه­ های اجتماعی مجازی نشان داد کاربرانی که استفاده خود از شبکه ­های اجتماعی مجازی را متوسط ارزیابی کردند، سواد اطلاعاتی بالاتری در مقایسه با دیگر گروه­ ها داشتند. از نظر مدت استفاده نیز، سواد اطلاعاتی در کاربرانی که استفاده کمتری داشتند، در مقایسه با سایر گروه­ ها بالاتر بود. افزون بر این، میانگین سواد اطلاعاتی در کاربران اینستاگرام و تلگرام بالاتر از سایر گروه ­ها بود. همچنین، نتایج مبین آن بود میانگین سواد اطلاعاتی در کاربرانی که با هویت واقعی در شبکه­ های اجتماعی مجازی فعالیت دارند بیشتر از کاربرانی است که با هویت جعلی فعالیت می­کنند.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد سواد اطلاعاتی در افرادی که از شبکه­ های اجتماعی مجازی استفاده می­کنند بالاتر از افرادی است که از این شبکه­ ها استفاده نمی­ کنند و این تفاوت از نظر آماری معنادار است.

کلیدواژه‌ها

شبکه‌های اجتماعی؛ سواد اطلاعاتی؛ جوانان؛ کتابخانه‌های عمومی

مراجع