بررسی اثربخشی دوره های ضمن خدمت بر توسعه فردی و حرفه ای مدیران مدارس ابتدایی شهریار(از دیدگاه مدیران و معلمان)

فصلنامه تعالی تعلیم و تربیت و آموزش

مقاله 6، دوره 1، شماره 1، آبان 1401، صفحه 70-88   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فاطمه پرسته قمبوانی^{* 1}؛ مائده انصاری²؛ مژگان عبدالهی³

¹استادیارگروه علوم تربیتی،واحد کرج. دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

²1- فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

³3- استادیار گروه علوم تربیتی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

چکیده

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی اثربخشی دوره‌های ضمن‌خدمت بر توسعه‌فردی و حرفه‌ای مدیران مدارس ابتدایی شهریار بود. روش پژوهش، توصیفی–پیمایشی و در بخش بررسی دیدگاه مدیران و معلمان، همبستگی می‌باشد. جامعه آماری، 322نفر از مدیران و 3000نفر از معلمان مدارس ابتدایی دولتی و غیردولتی پسرانه و دخترانه شهرستان شهریار بود. نمونه مدیران تعداد 110نفر و نمونه معلمان180نفر می‌باشد که براساس جدول مورگان با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه توسعه‌حرفه‌ای مدیران پورصادق و علی‌میرزایی (1384) بود. برای روایی ابزار، از روایی سازه استفاده و پایایی، از طریق ضریب آلفای کرونباخ0.81محاسبه گردید. به منظور سنجش توسعه‌فردی از بخش توسعه‌فردی پرسشنامه توسعه‌منابع انسانی فهیمی (1394) شامل10 گویه بهره گرفته شده‌است. روایی ابزار از طریق روایی صوری و محتوایی تایید و پایایی آن 0.84 محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از نرم‌افزار SPSS، آزمون تی‌تک نمونه‌ای و ضریب‌همبستگی پیرسون بهره گرفته‌شد. یافته‌ها نشان دادند که از دیدگاه مدیران و معلمان، توسعه‌فردی و حرفه‌ای مدیرانی که تحت دوره‌های آموزش ضمن‌خدمت بوده‌اند بالاتر از حد متوسط بوده‌است. همچنین همبستگی بین دیدگاه معلمان و مدیران درخصوص توسعه‌فردی و حرفه‌ای مدیران معنادار بوده و دوره‌های ضمن‌خدمت بر توسعه‌فردی و حرفه‌ای مدیران مدارس ابتدایی شهریار اثربخشی مطلوبی داشته‌است. بنابراین، چنانچه اثرگذاری مطلوب آموزش‌های ضمن‌خدمت محرز شد، نباید به همین جا اکتفا شود و مسئولیت آموزش و پرورش این است که از اثربخش بودن آموزش در آینده نیز اطمینان حاصل کند. تغییر در نظام آموزشی همیشگی است و باید نسبت به تغییراتی که تلاش‌های آموزشی معلمان را تحت تأثیر قرار می‌دهد واکنش نشان داده‌شود.

کلیدواژه‌ها

اثربخشی؛ توسعه فردی؛ توسعه حرفه ای؛ ضمن خدمت؛ مدیران

مراجع

ابطحی، حسین؛ پیدایی، میر شجیل (1395). شیوه های نوین ارزیابی اثربخشی دوره های آموزشی در سازمان ها. مدیریت و توسعه، 18.

ابیلی، خدایار ( 1393 ). ضرورت ارزش یابی دوره های آموزش ضمن خدمت در سازمان ها، کنفرانس چهاردهم وزارت فرهنگ و آموزش عالی، سال سوم، شماره پنجم.

اصفهانی، محمدجواد و اصفهانی، کرم (1397) توسعه حرفه ای مدیران آموزشی،پنجمین کنفرانس ملی پژوهش های کاربردی در مدیریت و حسابداری،تهران.

بزاز جزایری، اوما (1393)"توسعه منابع انسانی در علوم کتابداری و اطلاع رسانی از راه دور: چشم اندازهایی برای هند". ترجمه علی حسین قاسمی. ارائه شده در چهل و هشتمین کنگره فید  زیر نظرحسین غریبی، تهران.مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران.

بلادر، فرهاد (1397). بررسی تاثیر دوره‌‌های آموزشی ضمن خدمت مربیان مراکز آموزش کشاورزی کشور در کارایی آن، تهران، دانشگاه تربیت معلم، پایان نامه کارشناسی ارشد.

پورصادق، ناصر، موحدی صفت، محمدرضا  ( 1396 ). ارزش یابی اثربخشی آموزش های ضمن خدمت نیروهای مسلح، مطالعه موردی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، مدیریت نظامی، تابستان، شماره 30.

حاتمی، اصغر (1399). ارزیابی و سنجش اثربخشی آموزشهای ضمن خدمت دفتر مطالعات نیروی انسانی در ارتقای عملکرد مدیران، هیئت علمی و کارکنان واحدهای منطقه یک دانشگاه آزاد اسلامی، پایان نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه تربیت مدرس.

رحمت  زهی، داود و آذرنوش، جلال  (1397). برنامه‌ریزی آموزش ضمن خدمت کارکنان در سازمان ها، موسسات و صنایع. تهران: پیام.

سروری، محمدحسین، یوسفی لویه، مجید، پوشنه، کامبیز (1394). بررسی کارایی و اثربخشی دوره‌‌های آموزش ضمن خدمت، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی.

علاقه بند، علی. (1400). مبانی نظری و اصول مدیریت آموزشی، تهران: انتشارات روان.

کرمیانی گندمبانی،لیلی، ( 1398) آسیب شناسی آموزش های ضمن خدمت اداره آموزش وپرورش شهرتهران براساس الگوی اکر وارائه راهکارهای مناسب، پایان نامه کارشناسی ارشد علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی.

معمار اصفهانی،محمدعلی (1399). اثربخشی آموزشی ضمن خدمت درسازمان ‌های دولتی استان لرستان،تهران: دانشگاه علامه طباطبایی،پایان‌نامه کارشناسی ارشد.

موسوی، علی اکبر (1392). بررسی أثیر آموزش های ضمن خدمت کارکنان فرماندهی انتظامی استان مازندران در بهبود عملکرد آن ها؛ دانشگاهآزاداسلامیواحدتهرانشمال

نوا، لوراورتگا؛ واندرکست، اگبرت سانچز (2008). "متخصص اطلاع رسانی در جامعه شبکه بندی شده." ترجمه جواد پورصادق و و علی میرضایی ( 1396) ارائه شده در چهل و هشتمین کنگره فید (اتریش).  تهران: مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران.

نوراد صدیق، میترا؛ نوه ابراهیم، عبدالرحیم؛ آراسته، حمیدرضا؛ زین‌آبادی حسن‌رضا (1396) شناسایی مؤلفه‌های توسعه حرفه‌ای مدیران با استعداد مدارس غیردولتی؛ پژوهشی آمیخته. دوفصلنامه علمی پژوهشی مدیریت بر آموزش سازمانها.

نوری افشار، مهریار؛ حق وردی، مجید؛ کمیجانی، علی. (139). آموزش های ضمن خدمت فرهنگیان: از اثربخشی تا کارآمدی. رهیافتی نو درمدیریت آموزشی، 11 (1)، 305-324.

هاشیموتو، هیوو (2018). تئوری‌ سازمان‌ و طراحی‌ ساختار. ترجمه‌ علی پارسائیان. ترجمه محمد اعرابی. تهران: دفتر پژوهشهای‌ فرهنگی.

 

Balot, J., Zaccaro, S., McFarland, L., Baughman, K., Wood, G., & Odin, E. (2017). Promoting realistic self-assessment as the basis for effective leader self-development. ARI Research Leader Development Research Unit, 12 (2),1-69

Beasel, S. E. (2019). Leader self-regulation: The role of self-efficacy and multiple intelligences. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum

Paris, M. J., & White, D. B. (2020). Self-management: Theory, research, and application. In J. P. Brady & D. Pomerleau (Eds.), Behavioral medicine Theory and practice, 31 (4) 75-96.

Taylor, C. C. (2003). Self-leadership: Toward an expanded theory of self-influence processes in organizations. Academy of Management Review, 11 (3) 585-600.

William, C. P. & Jamesz, J. D. (2019). Two decades of self-leadership theory and research: Past developments, present trends, and future possibilities. Journal of Managerial Psychology, 21 (3), 270-295.