همبستگی پارامترهای زیستی و غیرزیستی به روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی در منطقه جنوب دریای خزر

نشریه فن آوریهای نوین در توسعه آبزی پروری

دوره 16، شماره 2 - شماره پیاپی 62، شهریور 1401، صفحه 1-10   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسنده

سید محمد وحید فارابی

چکیده

موجودات زیستی (فیتوپلانکتون، زئوپلانکتون، ماکروبنتوز و شانه‌دار Mnemiopsis leidyi) به همراه برخی عوامل غیرزیستی (فیزیکوشیمیایی و آلاینده‌های آب) در سال 1387 در کرانه جنوبی دریای خزر بین طول جغرافیایی
54-48 درجه و عرض جغرافیایی 39-36 درجه مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌برداری در 4 فصل و در 8 نیم‌خط عمود بر ساحل در منطقه آستارا، انزلی، سفیدرود، تنکابن، نوشهر، بابلسر، امیرآباد و بندرترکمن انجام شد. نمونه‌ها از اعماق 5، 10، 20، 50 و 100 متر و لایه‌های مختلف جمع‌آوری شد. آنالیز داده‌ها به روش غیرپارامتریک و همچنین با به‌کارگیری روش آماری چندمتغیره انجام شد. نتایج نشان داد که برخی از عوامل فیزیکوشیمیایی آب شامل نیتروژن آلی، نیتروژن معدنی (آمونیوم)، شوری و دمای آب نسبت به عوامل دیگر از اهمیت بیشتری برخوردارند. همچنین فراوانی و زی‌توده شانه‌دار M. leidyi به دمای آب، شفافیت و ترکیبات نیتروژن مرتبط بود و سبب تغییر مستقیم در فراوانی، زی‌توده و ترکیب گونه‌ای موجودات پلانکتونی شده است. به طوری که تعداد گونه­های زئوپلانکتون پیش از ورود شانه دار M. leidyi 50 گونه بود و در این مطالعه از آنها تنها 10 گونه مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها

واژه‌های کلیدی: دریای خزر؛ فیتوپلانکتون؛ زئوپلانکتون؛ شانه‌دار؛ عوامل فیزیکوشیمیایی

مراجع