تولید نقشه‌ی ظرفیت گرمایی نسبی سطح از طریق سری زمانی روزانه و شبانه‌ تصاویر سنجنده‌ی مادیس و مدل‌‌های ارتفاعی زمین (منطقه مورد مطالعه: مناطق بیابانی استان سمنان)

سنجش‌ازدور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 آبان 1401

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/girs.2022.697077

نویسندگان

محمد آزاد^{* 1}؛ مهدی مختارزاده²؛ علیرضا صفدری نژاد³؛ علیرضا صیامی⁴

¹دانشجوی کارشناسی ارشد فتوگرامتری، دانشکده مهندسی نقشه‌برداری، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران

²دانشیار گروه فتوگرامتری و سنجش از دور، دانشکده مهندسی نقشه‌برداری، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران

³استادیار گروه ژئودزی و مهندسی نقشه‌برداری، دانشگاه تفرش، تفرش، ایران

⁴کارشناسی ارشد مدیریت منابع خاک، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

چکیده

ظرفیت گرمایی کمیتی فیزیکی از سطح بوده که با میزان انرژی گرمایی لازم بمنظور تغییر دمای آن ارتباط مستقیم دارد. مناطق وسیع با ظرفیت گرمایی بالا بروز شرایط اقلیمی معتدل و وجود سطوح با ظرفیت گرمایی پایین یکی از عوامل بروز شرایط اقلیمی کویری محسوب می‌شوند. اختلاف دمایی ایجاد شده در سطح به ازای جذب انرژی گرمایی یکنواخت ارتباط معکوسی با ظرفیت گرمایی دارد. اما خورشید بعنوان مهمترین عامل نشر انرژی گرمایی در طول روز تابش یکنواختی را به سطح زمین ندارد. در این مقاله با تنظیم اثر سایه، تمایز در میزان انرژی الکترومغناطیس رسیده به بخش‌های مختلف از سطح زمین در منطقه مورد مطالعه مدلسازی شده و در ادامه با محاسبه‌ی اختلاف دمای سطح در طول روز راهکاری بمنظور تولید نقشه‌ی ظرفیت گرمایی نسبی پیشنهاد شده است. در این روش از سری زمانی دمای سطح برای روز و شب با هدف تعدیل اثر عوامل مخرب جوی در بازیابی دما استفاده شده و با تحلیل‌های مکانی در مدل رقومی ارتفاعی نقشه درصد رخداد سایه در طول روز تولید شده است. کالیبراسیون روش پیشنهادی به کمک واقعیت‌های زمینی شناسایی شده توسط عامل متخصص به اجرا رسیده و نتایج حاکی از دقت 93 درصدی در رده‌بندی نسبی سطح از منظر ظرفیت گرمایی بوده است.

کلیدواژه‌ها

واژه‌های کلیدی: ظرفیت گرمایی؛ دمای سطح؛ سنجنده‌ی مادیس؛ مدل رقومی ارتفاعی

مراجع