بررسی و شناسایی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر زنجیره تأمین پایدار از دیدگاه مالی با رویکرد متدولوژی سیستم‌های نرم(SSM): مطالعه موردی شرکت لبنی پگاه گیلان

پژوهش های مدیریت راهبردی

دوره 28، شماره 86، آذر 1401، صفحه 41-62   

نوع مقاله: علمی _ پژوهشی

نویسندگان

فاطمه امین ناصری¹؛ سینا خردیار^{* 2}؛ حمزه امین طهماسبی³؛ ابراهیم چیرانی⁴

¹دانشجوی دکتری مدیریت صنعتی،واحد رشت ،دانشگاه آزاد اسلامی، رشت ، ایران

²استادیار گروه حسابداری، واحد رشت،دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

³استادیار گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی و مهندسی شرق، دانشگاه گیلان، ایران

⁴استادیار گروه مدیریت و حسابداری، ,واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

چکیده

امروزه سازمان‌ها برای حضور و بقای خود در عرصه‌ی بزرگ رقابت، نیازمند تدوین برنامه‌های راهبردی مدیریتی می‌باشند که یکی از کلیدی‌ترین آن‌ها، مدیریت زنجیره تأمین پایدار و چالش‌های مالی در این زنجیره است. از طرفی مسئله مدیریت زنجیره تأمین جزء مسائل پیچیده و غیرساختار یافته است و ذی نفعان گوناگونی در آن دخالت دارند. بنابراین در پژوهش حاضر، هدف، شناسایی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر زنجیره تأمین پایدار از بعد مالی با استفاده از روش متدولوژی سیستم‌های نرم در شرکت لبنی پگاه گیلان به عنوان مطالعه ی موردی است. بدین‌صورت که ابتدا با استفاده از رویکرد مذکور، مسئله ساختار نیافته مدیریت زنجیره تأمین پایدار از نگاه مالی، بیان شده و سپس با بررسی و تحلیل آن، تصویر گویای بازیگران مختلف سیستم ترسیم و تعریفی ریشه‌ای از آن‌ها مطرح می‌گردد. در ادامه یک مدل مفهومی از فعالیت‌ها، با استفاده از تعریف ریشه‌ای ارائه و در مرحله بعد مدل مذکور با دنیای واقعی مقایسه می‌شود. در نهایت تغییرات مطلوب جهت بهبود و توسعه سیستم واقعی شناسایی شده و برنامه‌هایی جهت اجرای آن‌ها، ارائه می‌گردد تا موجب بهبود کارکرد و افزایش سودآوری سیستم مدیریت زنجیره تأمین شود. همچنین بر اساس نتایج پژوهش، بعد مالی، پولی، پایداری و ریسک، چهار مؤلفه‌ی اصلی تأثیرگذار بر زنجیره تأمین پایدار هستند. نتایج این پژوهش برای طراحی الگوهای بهبود در زنجیره تأمین پایدار و تصمیمات راهبردی سازمان مؤثر خواهد بود. 

کلیدواژه‌ها

زنجیره تأمین پایدار؛ مدیریت زنجیره تأمین؛ متدولوژی سیستم‌های نرم؛ سودآوری؛ تأمین‌کننده

مراجع

اخباری، محسن (1393)، پویاشناسی رفتارهای زنجیره تأمین مبتنی بر استراتژی مدیریت موجودی توسط فروشنده، رساله‌ی دکتری، دانشگاه یزد.
 امینی فر، زهرا و اعرابی، مجید (1394)، مدیریت زنجیره تأمین پایدار و ضرورت بررسی آن"، کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت و مهندسی صنایع.
آذر، عادل، خسروانی، فرزانه، جلالی، رضا (1392)، تحقیق در عملیات نرم رویکردهای ساختاردهی مسئله، تهران، انتشارات سازمان مدیریت صنعتی، چاپ اول.
جوادیان، نیکبخش، خانی، مهدی، مهدوی، ایرج (1391)، شناسایی عوامل مؤثر بر عملکرد زنجیره تأمین و بهبود آن با استفاده از تکنیک پویایی‌های سیستم مورد کاوی در شرکت داروگر، پژوهش‌های مدیریت در ایران، دوره شانزدهم، شماره 3.
چکلند، پیتر، پولتر، جان )1393(، یادگیری برای عمل، مهرگان، محمدرضا، دهقان، محمود، اخوان، محمدرضا، رئیسی فر، کامیار، تهران، انتشارات مهربان نشر.
حسین زاده، فرانک، رحیمی، امیر (1398)، ارزیابی کارایی و بازده به مقیاس زنجیره تأمین صنایع رزین ایران با مدل تحلیل پوششی داده‌های قطعی و فازی، مجله‌ی  مدیریت تولید و عملیات، دورۀ 10، پیاپی 18، شمارۀ 1، صص 63-47.
خلیفه، مجتبی (1396)، طراحی سیستم زنجیره تأمین شرکت‌های تولیدی با رویکرد عملیاتی و مالی، رساله‌ی دکتری، دانشگاه شیراز.
روزنهد، جاناتان، مینجرز، جان (1392)، مدل‌سازی نرم در مدیریت، آذر، عادل، انوری، علی، تهران، انتشارات نگاه دانش، چاپ اول.
 شاه بندر زاده، حمید، جمالی، غلامرضا، آبادی، فاطمه (1393)، "طراحی مدلی جهت شناسایی عوامل مؤثر بر ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین با رویکرد مدل مرجع عملیاتی زنجیره تأمین"، دومین همایش داخلی حسابداری مدیریت اقتصاد.
شاه بندر زاده، حمید، جمالی، غلامرضا، شفیعی، فهیمه (1392)، رویکردی تحلیلی در شناسایی عوامل مؤثر بر ریسک زنجیرۀ تأمین در صنایع لبنیات کشور، نشریه‌ی مدیریت زنجیرۀ تأمین، زمستان 1392، شمارۀ 42.
عزیزی، سحر (1397)، شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر عملکرد زنجیرۀ تأمین پایدار، دومین کنفرانس بین‌المللی تحولات نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری.    
قرانی، فرامرز، امیری، مقصود، الفت، لعیا، کزازی، ابوالفضل (1395)، طراحی مدلی برای چابکی زنجیرۀ تأمین و در نظر گرفتن تأثیر ابعاد آن‌ها بر عملکرد زنجیرۀ تأمین، چشم‌انداز مدیریت صنعتی، دورۀ 5، شمارۀ 20 ، صص 9-39.
کاردان، بهزاد، ودیعی نوقابی، محمدحسین، رستمی، امین (1395)، استفاده از رگرسیون فازی در توضیح رابطه بین زنجیرۀ تأمین و عملکرد مالی، چشم‌انداز مدیریت صنعتی، دورۀ 5، شمارۀ 20، صص 119-141. 
 محمدی، علی (1396)، طراحی زنجیره تأمین و یکپارچه‌سازی رویکردهای مالی و‌ عملیاتی، چشم‌انداز مدیریت صنعتی، دورۀ 7، شمارۀ 26.
میرزایی ماهی دشتی، مریم، الماسی تبار، حمیدرضا (1394)، شناسایی عوامل مؤثر در عملکرد مدیریت زنجیرۀ تأمین، دومین سمپوزیوم بین‌المللی علوم مدیریت با محوریت توسعه پایدار.
نوری، سیامک، جعفری، سید مصطفی، علی عسکری، عبدالعلی (1384)، یک مدل یکپارچه استراتژیک برای دسترسی به تولید در کلاس جهانی بر اساس متدولوژی سیستم‌های نرم، مجله بین‌المللی علوم مهندسی، شمارۀ 4، جلد 16، صص 103-113.

bdel-Basset, M, Gunasekaran, & M, Mohamed, M (2019), A framework for risk assessment, management and evaluation: Economic tool for quantifying risks in supply chain Future Generation,Elsevier

Ahi, P, Mohamad, Y, &  Jaber, Searcy, C (2016), A comprehensive multidimensional framework for assessing the performance of sustainable supply chains, Applied Mathematical Modelling, Volume 40, Issues 23–24., pp. 10153-10166.

Bell, S; Morse, S (2013), How people use rich picture to help them think and act. In systematic practice and action research 26 (4), pp. 331-348.

Carter, C.R, & Carter, J.R (1998), Interorganizational determinants of environmental purchasing: initial  evidence from the consumer products industry, Decision Sciences, Vol. 29 No. 3, 28-38.

Checkland, P, & Holwell, S (1998 ), Information, Systems and Information Systems-making sense of the field, Wiley; 20(4), 100-120.

Esty, D.C & Winston, A.S (2009), Green to Gold: How Smart Companies Use Environmental Strategy to Innovate, Create Value, and Build a Competitive Advantage, rev. and updated ed, Wiley, Chichester and Hoboken, NJ.
Green, K.W,  Zelbst, P.J,  Bhadauria, V.S & Meacham, J (2012), Do environmental collaboration and monitoring enhance organizational performance?” Industrial Management & Data Systems, Vol.112 Iss 2, 186 – 205.
Hofmann, E & Belin, O (2011), Supply Chain Finance Solutions, Springer, Berlin, Heidelberg.
 Kristofik, P, Kok, J, Veries, S. D & Sten-Vant Hoff, J (2012), financial supply chain management– challenges and obstacles. ACRN Journal of Entrepreneurship Perspectives, Vol. 1, pp. 132-143. Code: 8-2012. ISSN 2224- 9729.
Kozlenkova, V, Hult, T. M, Lund, D. J, Mena, J. A, &  Kekec, P (2015), The role of marketing channels in supply chain management. Journal of Retailing, 91(4), 586–609.
Larry, R & Madelyn, W (2000), Implementing World class manufacturing, Wcm associate, ISBN 0-9662906-0-7 ,Third Print 
 Mingers,J (2011), Soft OR comes of age: But not everywhere!, Omega,The International Journal of Management Science, 39(6), 729-741.

Mota,B,  Gomes,I,  Carvalho,A, & Barbosa-Povoa,A.P  (2018), Sustainable supply chains: an integrated odeling approach under uncertainty, Omega, in publication.

Seuring, S & Muller, M (2008), From a literature review to a conceptual framework for sustainable supply chain management, Journal of Cleaner Production,Volume 16, Issue 15, Pages 1699-1710.
Soltani, E, Syed, J, Liao,Y, & Iqbal, A (2015), Managerial Mindsets Toward Corporate Social
Responsibility: The Case of Auto Industry in Iran, Journal of Business Ethics vol. 129 (4), 795 810.
Su, C.M, Horng, D.J, Tseng, M.L, Chiu, A.S.F, Wu, K.J, & Chen, H.P (2015), Improving sustainable supply chain management using a novel hierarchical grey-DEMATEL approach, Journal of Cleaner Production, 1-13.
Tseng,ML, Wu,KJ, Hu,J, & Wang,CH  (2018), Decision-making model for sustainable supply chain finance under uncertainties International Journal of Production ,Elsevier.
Wu, Jei- Zheng, Himadewi Santoso, Caroline, &  Roan, Jinshyang (2017), Key factors for truly sustainable supply chain management: an investigation of the coal industry in Indonesia, International Journal of Logistics Management Journal and published by Emerald Publishing Limited. 
Wuttke, D.A, Blome, C, Sebastian, H, &  Protopappa-Sieke, M (2016), Supply chain finance: Optimal introduction and adoption decisions, International Journal of Production Economics, 178: 72–81.
Zhu, Q, Sarkis, J & Lai, K. H (2008), Confirmation of a measurement model for green supply chainmanagement practices implementation, International Journal of Production Economics, 111, 261-73.