منطق فازی و نقش وزن مولفه‌های موثر بر تصمیم‌گیری در علوم اجتماعی

مطالعات جامعه شناسی

مقاله 1، دوره 16، شماره 59، شهریور 1402، صفحه 7-25   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jss.2022.1967508.1495

نویسندگان

مهدی مسیب زاده^{* 1}؛ لیدا مهدی زاده قلعه جوق²

¹گروه عمران دانشگاه آزاد واحد زرند کرمان

²گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ایران

چکیده

مساله تصمیم‌گیری در مسائل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، حقوقی و ...، یک مساله همراه با عدم قطعیت است که این عدم قطعیت، موضوع اصلی در منطق فازی است. منطق فازی، یک روش پیشرفته برای اتخاذ تصمیم‌ در تمام مسائل است که در تحقیقات بسیاری مورد بررسی قرار گرفته است اما نقش وزن مولفه‌های ورودی، مورد کنکاش زیادی قرار نگرفته است. هدف از این پژوهش، بیان نقش وزن مولفه‌های ورودی در منطق فازی ونحوه اصلاح وزن مولفه های ورودی، برای نیل به تصمیم‌گیری عادلانه‌تر است. در این تحقیق، ابتدا مفهوم منطق فازی تشریح شده و سپس به مساله وزن از دید ریاضی پرداخته شده و نشان داده شده است که اعمال وزن صحیح به متغیرهای ورودی، چقدر می‌تواند بر روی مساله عدالت در تصمیم‌گیری تاثیرگذار باشد. همچنین روش "برآورد مولفه‌های وریانس" جهت تصحیح وزن داده‌های ورودی، معرفی و تشریح شده است و از این دیدگاه ریاضی استفاده کرده و روند تصحیح وزن در مسائل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و ... بررسی شده است. مثالهای ذکر شده، نشان داده است که اصلاح وزن متغیرهای ورودی، باعث می‌شود که نتیجه بدست آمده، با مفهوم واقعیت و همچنین با مفهوم عدالت تطابق بیشتری داشته باشد. درنهایت پیشنهاداتی ارائه شده تا مسائل مختلف، با روند خاصی مورد تحلیل قرار بگیرند تا ورودی‌های مسائل مختلف، بصورت صحیح بر روی نتایج حاصله اثر گذاشته و به نتیجه مطلوب و تصمیم‌گیری عادلانه‌تری دست یابیم.

کلیدواژه‌ها

منطق فازی؛ وزن؛ برآورد مولفه‌های وریانس؛ فاکتور وریانس ثانویه

مراجع