ارائه مدل مفهومی زنجیره تأمین سبز جهت توسعه پایدار محیط زیست با رویکرد کیفی مبتنی بر نظریه داده‌بنیاد

فصلنامه مدیریت توسعه و تحول

مقاله 9، دوره 14، شماره 50، آذر 1401، صفحه 132-115   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

زهرا دلشاد¹؛ مژده ربانی^{* 2}؛ حسن دهقان دهنوی³

¹دانشجوی دکتری، گروه مدیریت صنعتی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

²استادیار، گروه مدیریت صنعتی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

³دانشیار، گروه مدیریت صنعتی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

چکیده

مدل مدیریتی زنجیره تأمین سبز، جهت حفاظت از محیط زیست می‌باشد و شرکت‌ها با استفاده از آن ‌می‌توانند با توجه به آینده‌نگری تأثیرات منفی زیست محیطی را کاهش داده و به استفاده مطلوب از منابع و انرژی دست یابند. هدف: هدف از پژوهش حاضر این است که با استفاده از روش کیفی نظریه‌پردازی تئوری داده‌بنیاد به شناسایی و تدوین الگوی مفهومی مدیریت زنجیره تأمین سبز در صنعت پتروشیمی استان فارس بپردازد. روش: روش گردآوری داده‌ها، مطالعه اسناد و مصاحبه با 20 نفر از خبرگان آگاه از موضوع مورد بحث، با بکارگیری روش نمونه‌گیری گلوله برفی است. روایی این پژوهش توسط مصاحبه‌شوندگان و سپس اساتید متخصص مورد بررسی قرار گرفت و تأیید گردید. برای تحلیل داده‌ها از روش مقایسه مداوم در طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری، انتخابی استفاده شده است که براساس آن مدل کیفی پژوهش طراحی گردید. یافته‌ها و نتایج: نتایج پژوهش حاضر، نشان‌دهنده استخراج 120 کد یا مفهوم اولیه از مصاحبه‌ها و 21 معیار است که در قالب مدل پارادایمی با نرم افزار MAXQDA شامل شرایط علّی (طراحی فرآیندهای سبز، مشتریان و سایر نهادهای بیرونی، نوآوری سبز)، شرایط زمینه‌ای (محرک‌های تهیه مواد سبز، پیاده‌سازی نظام مدیریت پسماند، افکار مالی و هزینه‌ای سازمان)، شرایط مداخله‌گر (رویکردهای مدیریت محیط زیستی، ریسک‌های زنجیره تأمین سبز، قابلیت‌های تأمین کنندگان سبز، مدیریت منابع انسانی)، پدیده محوری (بهبود عملکرد محیط زیستی، عوامل اقتصادی، عملکرد عملیاتی)، راهبردها (حوزه مدیریت، تکنولوژی، اقتصاد، سیاستگذاری)، پیامدها (توانمندسازهای زنجیره تأمین سبز، بهبود اعتبار، نهادینه شدن تجهیزات تکنولوژی و دانش فنی، مدیریت و بهینه‌سازی مصرف انرژی) قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها

مدیریت زنجیره تأمین سبز؛ محیط زیست؛ روش کیفی؛ نظریه داده‌بنیاد

مراجع