تأثیر مکتب رمانتیسم بر روزنامۀ عرفان

فصلنامه بهارستان سخن

دوره 19، شماره 57، آذر 1401، صفحه 89-110   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/bahar.2022.697994

نویسندگان

زهرا زحمانی¹؛ محبوبه خراسانی^{* 2}؛ مرتضی رشیدی آشجردی³

¹دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

²گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

³استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

چکیده

در دورۀ پهلوی اوّل مطبوعات فروغ چندانی نداشت. در حقیقت دوران سلطنت پهلوی اوّل را باید دورۀ خاموشی و رکود مطبوعات به‌ حساب آورد. در این شرایط زمینه براى رشد ادبیّات ژورنالیستى به شیوۀ دوران مشروطیّت فراهم نبود و قلم‏ها و اندیشه‏ها، خود به‌ خود و یا با هدایت دستگاه رضاشاهی، به سمت جنبه‏هاى کم‏خطر ادبیّات مانند ترجمه سوق یافتند. در دورۀ پهلوی اوّل بیشترین ترجمه‌ها در حوزۀ ادبیّات بوده که با بررسی مطالب این حوزه، تأثیر خاص رمانتیسم مشاهده می‌شود و به‌ تبع آن، روزنامۀ عرفان با ربع قرن فعالیّت نیز از این روش دور نبوده است. در مقالۀ پیش رو به ادبیّات ترجمه‌ای و عاشقانه‌های ادبی روزنامۀ عرفان پرداخته می‌شود. برای بررسی و مطالعة جنبۀ ادبی نشریۀ عرفان از روش تحقیق استفاده از «داده‌های موجود» و «تکنیک تحلیل محتوا» بهره گرفته‌ شده است. جامعۀ آماری، مطالب ادبی درج‌شده در روزنامۀ عرفان است. از مؤلّفه‌های مکتب رمانتیسم هیجان و احساس، رتبۀ اوّل را در روزنامه به خود اختصاص داده است. شور و هیجان در متون روزنامۀ عرفان موج می‌زند و مخاطب را به دنیای عشق و اشتیاق می‌برد. عشق از مهم‌ّترین درون‌مایه‌های مطالب درج ‌شده است.

کلیدواژه‌ها

روزنامۀ عرفان؛ عاشقانه؛ ادبیّات ترجمه‌ای؛ رمانتیسم

سایر فایل های مرتبط با مقاله

تقدیر و تشکر سازمان مرکزی از فصلنامه بهارستان سخن =25 مرداد .pdf

تقدیر و تشکر آقای دکتر حداد عادل از فصلنامه بهارستان سخن =.jpg

مراجع

فهرست منابع و مآخذ

الف- کتابنامه

• آژند، یعقوب، (1363)، ادبیّات نوین ایران، تهران، امیرکبیر.
• انصاری، هرمز، (1379)، مقدّمه‌ای بر جامعه‌شناسی اصفهان، تهران، نقش‌جهان.
• انوشه، حسن، (1376)، فرهنگ‌نامه ادب فارسی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
• اخضری، علی؛ منتظرالقائم، اصغر، (1386)، مشاهیر مطبوعاتی اصفهان (مدفون در تخت فولاد) تهران: کانون پژوهش.
• باوره، موریس، (1386)، «تخیل رمانتیک»(مجموعه مقالات رمانتیسم)، مترجم: فرشید شیرازیان، چاپ دوم، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد.
• تسلیمی، علی (1383)، گزاره‌هایی در ادبیّات معاصر ایران (شعر)، تهران: اختران.
• جعفری، مسعود، (1386)، سیر رمانتیسم در ایران از مشروطه تا نیما، تهران: نشر مرکز، چاپ اوّل.
• خواجات، بهزاد، (1391)، رمانتیسم ایرانی، تهران: بامداد نو.
• دستغیب، علی، (1356)، نیما یوشیج نقد و بررسی، تهران: انتشارات پازند.
• زرین‌کوب، غلامحسین (1358)، چشم‌انداز شعر فارسی، تهران: توس، چاپ اوّل.
• سلامی، غلامرضا و روستایی، محسن (1376)، اسناد مطبوعات ایران (1320-1332)، ج سوم، تهران: سازمان اسناد ملی.
• سلطان، مرتضی، (1369)، «کتاب‌شناسی مطبوعات ایران»، رسانه، شماره 3، صص85-81.
• سیّد حسینی، رضا (1381)، مکتب‌های ادبی، تهران: نگاه.
• شریفی، محمّد، (1387)، فرهنگ ادبیّات فارسی، تهران: نشر نو.
• شفیعی کدکنی، محمّدرضا، (1359)، ادوار شعر فارسی، تهران: توس.
• صدرهاشمی، محمّد، (1363)، تاریخ جراید و مجلات ایران، (جلد 4) اصفهان: کمال.
• طاهباز، سیروس، (1368)، برگزیده آثار نیما یوشیج، تهران انتشارات بزرگمهر، چاپ اوّل.
• لوکاچ، گنورک و دیگران، مجموعه مقالات رمانتیسم، مترجم: مراد فرهادپور، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد، چاپ دوم.
• میر صادقی، میمنت، (1373)، واژه‌نامه هنر شاعری، تهران: انتشارات مهناز، چاپ اوّل.
• میرعابدینی، حسن، (1377)، صدسال داستان‌نویسی ایران، جلد 4، تهران: چشمه.
• ناتل خانلری، پرویز (1325)، گزارش نخستین کنگره نویسندگان ایران. تهران: بی‌جا.
• ولک، رنه، (1377)، مفهوم رمانتیسم در تاریخ ادبی ایران، مترجم: مجتبی عبداله‌نژاد، مشهد: چاپ اوّل.

 

ب- مقالات و مجلات

• - انوشیروانی، علیرضا، (1389)، «ضرورت ادبیّات تطبیقی در ایران»، ادبیّات تطبیقـی فرهنگسـتان زبـان و ادب فارسی، شماره اوّل، صص 38-6.
• ثروت، منصور (1382)، «مکتب رمانتیسم»، پیک نور، شمارة 2، صص: 58-40.
• جوادی، محمّدحسین و آسیب‌پور، محسن، (1387)، «طبقه‌بندی انواع ادبی از منظر نظریّه‌پردازان مکتب رمانتیسم»، نقد زبان و ادبیّات فارسی، شماره 1، صص: 56-33.
• دادخواه، حسن؛ حیدری، محسن (1385)، «رمانتیسم در شعر بدرشاکرالسیاب»، نشریه دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، شماره 19، پیاپی 16، صص:140-129.
• زندیه، حسن و اسماعیلی، محسن (1390)، «روح نامرئی شعر فارسی و تأثیر عامل‌های سیاسی و اجتماعی عصر پهلوی بر فرازوفرود رمانتیسم فارسی»، جستارهای تاریخی، سال 12، شمارة 1، صص: 156-127.
• کولائیان، فردین، (1380)، «مطبوعات ایران در قرن بیستم»، ماه، شماره 2، صص58-40 .
• مرکز مطالعات و هماهنگی فرهنگی شورای عالی فرهنگ و هنر، ترجمه در نیم‌قرن اخیر، ج 4، صص:71-49.

 

ج- نشریه ها

• اخگر، مدیرمسئول: امیرقلی امینی، روش انتشار: اجتماعی- شهری، آغاز انتشار: 1306
• ارژنگ، مدیرمسئول: میرزا عبدا... وزیرزاده، روش انتشار: فکاهی و کاریکاتور، آغاز انتشار: 1306
• افسانه، مدیر مسئول: محمد رمضانی، روش انتشار: ادبی- فرهنگی، آغاز انتشار: 1309
• صدای اصفهان، مدیرمسئول: محمّدعلی مکرم حبیب آبادی، روش انتشار: اجتماعی، طنز و فکاهی، آغاز انتشار: 1304
• عرفان، مدیرمسئول: احمد عرفان، روش انتشار: ادبی- علمی، آغاز انتشار: 1306
• عنقا، مدیرمسئول: اسدالله گلپایگانی، روش انتشار اخلاقی- ادبی- اجتماعی- فکاهی، آغاز انتشار: 1305
• فرهی، مدیر مسئول: آقا میرزا بهاءالدّین، روش انتشار: ادبی- فلسفی، آغاز انتشار: 1304
• گیتی نما، مدیرمسئول: مهدی اژئی، روش انتشار: علمی- ادبی- سیاسی- تاریخی- کاریکاتور، آغاز انتشار: 1309