شناسایی و ارزیابی ‌اصناف شهرهای ساحلی از منظر رعایت پروتکل‌های بهداشتی در بیماری کووید19 با استفاده از مدل واسپاس (مورد مطالعه: بندر ماه‌شهر)

جغرافیا و مطالعات محیطی

دوره 12، شماره 46، تیر 1402، صفحه 78-95   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ماجده عبادی¹؛ عباس معروف نژاد^{* 2}؛ محسن آقایی جوبنی³

¹کارشناسی ارشد گروه جغرافیا وبرنامه ریزی شهری، واحدماه‌شهر، دانشگاه آزاداسلامی، ماه‌شهر، ایران

²استادیار، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد ماه شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ماه شهر، ایران

³استادیار، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، واحدماه‌شهر، دانشگاه آزاداسلامی، ماه‌شهر، ایران

چکیده

اصناف و صاحبان حرف و در کل بازار یکی از ریشه دارترین نهادهای شهری و در واقع ستون فقرات و شالوده زندگی اقصادی مردم  به حساب می‌آیند. با شکل‌گیری ویروس کرونا که برای اولین بار در شهر ووهان چین در سال 2019 شناسایی شد، نهاد بازار و اصناف با رعایت پروتکل‌های بهداشتی سعی در پیشگیری و کاهش اپیدمی فراگیر این ویروس داشته‌اند. نظر به اهمیت موضوع، این پژوهش به شناسایی و ارزیابی‌ مطلوبیت ‌اصناف شهرهای ساحلی از منظر رعایت پروتکل‌های بهداشتی دربیماری کووید-19 با استفاده از 25 شاخص در 18 صنف شهر بندر ماه ‌شهر پرداخته است. نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق، پیمایشی- ارزیابی با تاکید بر پرسشنامه می‌باشد. جامعه آماری شامل صاحبان صنوف و حجم نمونه برحسب فرمول کوکران362 نفر می‌باشد. به منظور بررسی نرمال بودن توزیع داده‌ها از آزمون کلموگروف-‌اسمینروف و جهت بررسی وضعیت متغیرهای پژوهش از آزمونt تک نمونه‌ای استفاده شده است. همچنین وزن‌دهی متغیرها توسط مدل آنتروپی‌شانون و رتبه‌بندی اصناف با استفاده از مدل واسپاس صورت گرفته است. یافته‌های پژوهش حاصل از نتایج آزمون t تک نمونه‌ای نشان می‌دهد: وضعیت رعایت پروتکل‌های بهداشتی در بین اصناف و همچنین نظارت مستمر بازرسین اتحادیه برآنها به ترتیب‌با مقدارآماره آزمون برابر 009/1 و 43/4 درسطح متوسط است. همچنین نتایج حاصل از رتبه‌بندی مولفه‌های انتخابی پژوهش در بین اصناف با استفاده از مدل واسپاس، نشان می‌دهد؛ صنف خواربارفروشان با امتیاز 625/0، رتبه اول وصنوف: خیاطان-آرایشگاه زنانه(425/0)، اغذیه فروشی‌ها(313/0) در رتبه‌های دوم و سوم و صنف لاستیک و باطری فروشان در رده‌ی آخر با امتیاز 082/0 قرار گرفته‌ است.

کلیدواژه‌ها

اصناف شهری؛ پروتکل‌های بهداشتی؛ بیماری کووید19؛ مدل واسپاس؛ شهر بندرماه‌شهر

مراجع

احسانی، علی (1399). تأثیر رعایت پروتکل‌های بهداشتی ویروس کرونا در رضایت مشتری و قصد خرید در داروخانه‌های شهر اراک. نشریه مدیریت سلامت. دوره2. شماره23. صص 110-102.

احمدی، فروزان (1399). کووید-19 و اثرات آن بر جامعه: یک مطالعه مروری، اولین سمینار آنلاین ملی مدیریت بحران کرونا با محوریت ورزش در خدمت سلامتی. اهواز. 30 آذرماه، 6 صفحه.

بازرگان، مهدی؛ امیرفخریان، مصطفی. (1399). تحلیل جغرافیایی اپیدمیولوژی کووید-19 در ایران با رویکرد تحلیل اکتشافی داده‌های مکانی (ESDA). مجله طب نظامی. دوره6. شماره22. صص 552-542.

بهشتی‌سرشت، محسن؛ رحیمی، عبدالرفیع؛ آدینه وند، مسعود. (1394). جایگاه بازاریان و اصناف در تحولات سیاسی اقتصادی ایران از کودتای رضاخان تا دهه نخست سلطنت رضاشاه(1299تا1310ش/1920تا1931م).  فصل نامه پژوهش‌های تاریخی. دوره3. شماره27. صص 38-19.

حاجیان‌پور، حمید؛ تاجداری، زینب. (1392). جایگاه اصناف در نظام سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران از دوران صفویه تا انقلاب اسلامی. فصل‌نامه پارسه. دوره20. شماره13. صص61-35.

حسینی، منصور. (1396). نقش اصناف در مدیریت شهری، روزنامه تعادل. یکم بهمن ماه.

خزائی‌پول، مریم؛ نقیبی، سیدابوالحسن. (1399). بررسی عوامل تاثیرگذار بر رفتارهای پیشگیرانه از کووید-19دراستان مازندران: کاربرد الگوی اعتقاد بهداشتی HBM. چهارمین کنفرانس بین‌المللی بهداشت. درمان و ارتقای سلامت. تهران. 9صفحه.

رحیمی، فرشته؛ کاظمی، شیما. (1399). بررسی نقش بازاریان و اصناف در مدیریت بحران کرونا. سومین کنفرانس بین المللی و ملی مطالعات مدیریت، حسابداری و حقوق. 6 آذرماه. تهران. 5 صفحه.

رهنما، محمدرحیم؛ بازرگان، مهدی. (1399). مدلسازی الگوی پخش فضایی ویروس کووید-19 در مناطق روستایی و شهری ایران. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی. دوره3. شماره9. صص 48-25.

زارعی‌پور، مرادعلی؛ جدگال، محمدسعید. (1399). مشارکت سفیران سلامت سازمان‌ها در اجرای پروتکل‌های بهداشتی در همه‌گیری کووید-19. پژوهش در بهداشت محیط. دوره6. شماره3. صص 210-207.

سالاری‌سردری، فرضعلی؛ کیانی، اکبر. (1399). مدیریت شهری و 19 :COVID-تحلیل شهر سالم در شهر مرزی زابل و شهر صنعتی عسلویه.  فصلنامه چشم انداز شهرهای آینده. دوره4. شماره1. صص 22-1.

 شهرداری بندر ماهشهر. (1395). اداره دفتر فنی و امور نقشه‌های شهری.

فرازی، محمدمهدی. (1399). سنجش رضایت شهروندان از عملکرد شهرداری همزمان با شیوع بیماری کووید-19(مورد مطالعه: شهروندان شهر شیراز). ششمین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در عمران، معماری، مدیریت شهری و محیط زیست. کرج. 16 مهرماه. 10صفحه.

مرادی، بهنام؛ برکات، سمیرا. (1399). ارزیابی عملکرد بهداشتی و تاثیر آموزش به منظور مقابله با کرونا ویروس(کووید19) در کارکنان صنایع فلزی. مجله علمی پژوهشی سلامت کارایران. دوره7. شماره17. صص 15-1.

هاشمیان بجنورد، ناهید؛ غنی، زهرا؛ بنی‌هاشم‌راد، سیدحامد. (1400). ارائه مدلی جهت تدوین پروتکل بازگشایی مشاغل در شرایط شیوع کووید19. فصل‌نامه مدیریت پرستاری. دوره10. شماره1. صص 59-50.

یاوری، رویا؛ رضائی، زاهد؛ کشاورز محمدی، نسترن. (1401). عوامل موثر بر تبعیت از پروتکل‌های بهداشتی پیشگیری کننده از کووید-19: یک مرور حیطه‌ای. نشریه پایش. دوره21. شماره5. صص 500-491.

Adrian Fernandez-Perez, Aaron Gilbert, Ivan Indriawan, Nhut H. Nguyen.(2021). COVID-19 pandemic and stock market response: A culture effect. Journal of Behavioral and Experimental Finance. Vol 29. p100454

Dewi, Y.K., Probandari, A. (2021). Covid-19 risk factors and health protocol compliance among mall employees and officers in Yogyakarta. BKM Journal of Community Medicine and Public Health, (37)1, 21-26.

Gabriel E.H., Hoch M.C., Cramer R.J. (2019). Health Belief Model Scale and Theory of Planned Behavior Scale to assess attitudes and perceptions of injury prevention program participation: an exploratory factor analysis. J Sci Med Sport, 22(5), 544–549.

Kayrite,  Q.Q., Hailu,A.A., Tola, T.N., Adula, T.D., Lambyo, SH.H. (2020). Compliance with COVID-19 Preventive and Control Measures among Food and Drink Establishments in Bench-Sheko and West-Omo Zones, Ethiopia. International Journal of General Medicine. Vol 13, p1147-1155.

Medel, D., Meza, L., Galimov, A., Garbanati, L.B.,  Sussman, S. (2021). Notes From the Field: Vape Shop Business Operations Compliance in the Wake of COVID-19. journal National Center for Biotechnology Information(NCBI), 43(2), 125-137.

Nakajima, K., Kato, H., Yamashiro, T., Izumi, T., Takeuchi, I., Nakajima, H., Utsunomiya, D. (2020). COVID-19 pneumonia: infection control protocol inside computed tomography suites. Japanese journal of radiology, 1(3), 40-57.

RaguindinLimon., M. (2021). Food safety practices of food handlers at home engaged in online food businesses during COVID-19 pandemic in the Philippines. Current Research in Food Science. Vol 4, p 63-73.

Rukuni, T.F., Maziriri, E.T. (2020). Data on corona-virus readiness strategies influencing customer satisfaction and customer behavioural intentions in South African retail stores. ELSEVIER ,Vol 31, p 1-6.

Zavadskas, E.K., Turskis, Z., Antucheviciene, J., Zakarevicius, A. (2012). Optimization of weighted aggregated sum product assessment. Elektronika ir elektrotechnika, 122(6), 3-6.

Zhang, F., Abudayyeh, O.O., Gootenberg, J.S. (2020). A protocol for detection of COVID-19 using CRISPR diagnostics. A protocol for detection of COVID-19 using CRISPR diagnostics, 8(2), 100-121.