بررسی غلظت عناصر غذایی کم مصرف دو رقم گندم با کاربرد تلفیقی کودهای کمپوست گرانوله گوگردی و نیتروژن

فصلنامه گیاه و زیست فناوری ایران

مقاله 6، دوره 17، شماره 3، دی 1401، صفحه 75-88   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

نسیم رنج کش^*

دکتری، گروه زراعت، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران،

چکیده

این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر کودهای کمپوست گرانوله گوگردی و نیتروژن بر غلظت عناصر غذایی آهن، روی، منگنز و مس در اندام هوایی گندم، با هدف استفاده بهینه از کودهای آلی و شیمیایی برای دستیابی به کشاورزی پایدار، در قالب طرح کاملاً تصادفی، بصورت فاکتوریل با 96 تیمار و در چهار تکرار در شرایط گلدانی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی قراخیل اجرا گردید. فاکتور اول شامل سه سطح نیتروژن از منبع کود اوره (صفر، 25 و 50 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک) و فاکتور دوم شامل چهار سطح کود کمپوست گرانوله گوگردی (صفر، 5، 10 و 15 گرم در کیلوگرم خاک) و فاکتور سوم (ارقام N8019 و دریا) بود. بر‌اساس نتایج به‌دست آمده از این پژوهش، مصرف توأم کودهای آلی و نیتروژن منجر به افزایش غلظت عناصر آهن، روی، منگنز و مس گندم در مقایسه با شاهد و کاربرد به تنهایی کودهای آلی و نیتروژن شد. به‌طوریکه کاربرد تلفیقی 10 گرم در کیلوگرم کود کمپوست به‌همراه مصرف 50 میلی‌گرم بر کیلوگرم کود نیتروژن، افزایش غلظت عناصر آهن و منگنز را موجب گردید. از سوی دیگر علیرغم افزایش عناصر روی و مس، روند جذب این دو عنصر در گیاه از تغییرات نامنظمی برخوردار بود. به‌نظر می‌رسد گیاه گندم دستخوش فعل و انفعالات به‌وجود آمده میان عناصر و کود کمپوست به‌واسطه حضور احتمالی فلزات سنگین و ممانعت آنها در فرایندهای بیولوژیکی شده است. همچنین هر دو رقم نسبت به کاربرد توأم کودهای نیتروژن و کمپوست اثر مثبت نشان دادند. اما رقم N8019 بر رقم دریا ارجحیت داشت.

کلیدواژه‌ها

عناصر کم ‌مصرف؛ کشاورزی ارگانیک؛ کشت گلدانی؛ گندم

مراجع

1) طباطبائی، ج و. م ج، ملکوتی۱۳۸۴. تهیه بستر کشت، تغذیه و آبیاری در محصولات گلخانه­ای. انتشارات سنا، تهران. صفحات 382.

2) ملکوتی، م ج و. م م، طهرانی. 1378. نقش ریزمغذی ها در افزایش عملکرد و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی. انتشارات دانشگاه تربیت مدرس، تهران. صفحات 482.

3) Ahmad, M., Afzal, M., Ahmad, A., Ahmad, A.U.H. and M.I, Azeem. 2013. Role of organic and inorganic nutrient sources in improving wheat crop production. Cercetări Agronomice în Moldova, 153 (1): 15-21.

4) Albrizio, R., Todorovic, M., Matic, T. and A, Maria Stellacci. 2010. Comparing the interactive effects of water and nitrogen on durum wheat and barley grown in a mediterranean environment. Field Crops Research, 115: 179–190.

5) Chapman, H.D. and D.F, Pratt .1961. Methods of analysis of Soil, Plant and Water. University of California, Division of Agricultural Sciwnce. PP. 60-68.

6) Fan, J., Ding, W., Chen, Z.and N, Ziadi. 2011. Thirty-year amendment of horse manure and chemical fertilizer on the availability of micronutrients at the aggregate scale in black soil. Environ­ Sci and Pollution Research J, 19: 2745–2754.

7) Germ, M., Pongrac, P., Regvar, M., Vogel-Mikuš, K., Stibilj, V., Jaćimović, R. and I, Kreft. 2013. Impact of double Zn and Se biofortification of wheat plants on the element concentrations in the grain. Plant Soil Envir J, 59(7): 316–321.

8) Hodgson, E. 2004. The textbook of modern toxicology. 3th ed., John Wiley & Sons Inc. Hoboken, New Jersey, 275: 51-54.

9) Hafidi, M., Amir, S., Meddich, A., Jouraiphy, A., Winterton, P., El Gharous, M. and R, Uponnois .2012. Impact of applying composted biosolids on wheat growth and yield parameters on a calcimagnesic soil in a semi-arid region. African Biotech J, 11(41):9805-9815.

10) Hu, Ch. and Qi, Y. 2013. Long-term effective microorganisms application promote growth and increase yields and nutrition of wheat in China. Europ Agr J, 46: 63– 67.

11) Ibrahim, M., Hassan, A., Arshad, M. and A, Tanveer.2010.  Variation in root growth and nutrient element concentration in wheat and rice: Effect of rate and type of organic materials. Soil and Envir J, 29 (1): 47 – 52.

12) Irshad, A.H., Fayaz-Ahmad, S. and P, Sultan. 2011. Effect of sulphur dioxide on the biochemical parameters of spinach (Spinacea oleracia). J. Sci, 9(1):24-27.

13) Lindsay, W. I. and W. A, Norvell. 1978. Development of a DTPA soil test for zinc, iron, manganese and copper. Soil Sci. Soc. Amer. J, 42: 421- 448.

14) Malik,  M.A., Khan, K.S.,  Marschner,  P. And F, ul-Hassan. 2013. Microbial biomass, nutrient availability and nutrient uptake by wheat in two soils with organic amendments. Soil Sci and Plant Nut J, 13(4): 955-966.

15) Marschner, H. 1995. Mineral nutrition of higher plants. Second edition, Academic Press, Harcourt Brace and Company Publishers. London, England.

16) Rutkowska, B., Szulc, W., Sosulski, T. and W, Stępień. 2014. Soil micronutrient availability to crops affected by long-term inorganic and organic fertilizer applications. Plant Soil Environ J, 5:198–203.

17) Singh, A., Agrawal, M. and F.M, Marshall. 2010. The role of organic vs. inorganic fertilizers in reducing phytoavailability of heavy metals in a wastewater-irrigated area. Ecological Engineering, 36: 1733–1740.

 

18) Perkin Elmer. 1982. Analytical methods for atomic absorbtion spectrophotometry.

19) Tejada, M., Gonzalez, J.L., Garcı´a-Martı´nez, A.M. and J, Parrado. 2008. Effects of different green manures on soil biological properties and maize yield. Bioresource Technology, 99(1758-1767).

20) Sullivan,  D.M.,  Bary,  A.I., Thomas,  D.R., Fransen, S.C. and C.G, Cogger. 2002. Food waste compost effect on fertilizer nitrogen effectively, available nitrogen and and tall fescue yield. Soil Sci Soc Amer J, 66:154-161. 

21) Sparling, G.P., Wheeler, D., Vesely, E.T. and L.A, Schipper. 2006. What is soil organic matter worth. J. Environ.Qual, 35: 548-557.

22) Singh, D., McLaren, R.G., Keith, C. and K.C, Cameron. 2006. Zinc sorptiondesorption by soils: Effect of concentration and length of contact period. Aust.J. Geoderma, 137: 117-125.

23) Wainwright,  M. 1984. Sulfur  oxidation  in  soils. Adv.Agron (37): 349-392.

24) Wang, F., Tong, Y.A., Zhang, J.S., Gao, P.C. and J.N, Coffie. 2013. Effects of various organic materials on soil aggregate stability and soil microbiological properties on the Loess Plateau of China. Plant Soil Envir, 59(4): 162–168.

25) Warman, P.R. and W.C, Termeer. 2005. Evaluation of sewage sludge, septic waste and sludge compost applications to corn and forage:Ca, Mg, S, Fe, Mn,Cu, Zn and B content of crops and soils. Bioresource Technology, 96: 1029-1038.