شناسایی عناصر موثر بر مبلمان شهری در جهت کاهش رفتارهای وندالیسم شهری (مطالعه موردی: افراد بالای 18 سال ساکن در شهر سمنان)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 10، دوره 18، شماره 4 - شماره پیاپی 65، اسفند 1402، صفحه 129-140   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ملیحه نعمتی¹؛ زینب کرکه آبادی^{* 2}؛ محمد رضا زندمقدم²

¹دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

²دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

چکیده

مقدمه: اهمیت مبلمان شهری در اغلب شهرهای کشور به عنوان یکی از موضوعات مهم برنامه ­ریزان و زیبا سازان شهری است. توجه به عناصری همانند طراحی مناسب، ابعاد، جایابی و نظارت­های مناسب و ...، توانایی کاهش رفتارهای خرابکارانه را دارد.
هدف: این تحقیق با هدف شناسایی بهتر این عناصر تلاش کرده­است تا مدل مناسبی را در این خصوص در اختیار برنامه­ریزان و زیباسازان شهری با هدف کاهش رفتارهای وندالیسمی قرار دهد.
روش شناسی تحقیق: این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی - همبستگی است. جامعه آماری تحقیق در بخش دلفی و به منظور دستیابی به اشباع نظری لازم تعداد 11 خبره از بین خبرگان دانشگاهی و مسئولان سازمان زیبا­سازی شهری سمنان بود و برای آزمون مدل در نمونه آماری بزرگتر نیز افراد بالای 18 سال ساکن در شهر سمنان به تعداد 386 نفر انتخاب شدند. داده ­های لازم از طریق ابزار پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شد و به منظور تجزیه و تحلیل داده ­ها از تحلیل ­­های رگرسیونی در قالب تکنیک معادلات ساختاری و سیستم استنتاج فازی استفاده شد.
قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهر سمنان می­باشد.
یافته ­ها: نتایج تحقیق نشان داد مدل طراحی شده دارای برازش مناسب است و در بین ابعاد اصلی، بعد "عوامل روانی" با بار عاملی 96/0 دارای بیشترین همبستگی با مفهوم اصلی تحقیق است. ترکیب بندی عوامل اصلی مدل نیز مشخص کرد که در بهترین میزان کاهش رفتارهای وندالیسم شهری زمانی محقق خواهد شد که میزان توجه به بعد جایابی 68/1، بعد عوامل روانی 83/2، نظارت 59/2 و طراحی 62/2 باشد.
نتایج: کاهش رفتارهای وندالیسم شهری تحت تاثیر عناصر مبلمان شهری است و مدل طراحی شده تا 39 درصد رفتارهای وندالیسم شهری را کاهش خواهد داد.

کلیدواژه‌ها

مبلمان شهری؛ وندالیسم؛ عوامل روانی؛ شهر سمنان

مراجع

زنگی آبادی، علی و تبریزی، نازنین. (1386). تحلیل فضایی مبلمان شهری محدوده گردشگری بخش مرکزی شهر اصفهان. مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان، 22(1)، 66-45.

عظیمی، علی. (1391). مبلمان و تلویزیون شهر. ماهنامه اطلاع رسانی، آموزشی و پژوهشی، شماره 62.

علوی، سید علی؛ حسینی، سید محسن و ابراهیمی، مینا. (1394). بررسی تأثیر کیفیت محیط شهری بر رفتارهای وندالیستی (مطالعه موردی: مشهد). مجله جغرافیای انتظامی، 2(8)، 79-51 .

بختیاری، عباس. (1396). پیشگیری از رفتارهای خرابکارانه با تاکید بر روش­های طراحی محیطی (مطالعه موردی: کلانشهر مشهد). مجله بین المللی تحقیقات علمی و مهندسی، 8(5)،

قنبری، احمد؛ طاحونی، مهدی­وقادری، نازنین. (1394). بررسی عوامل تأثیرگذار وندالیسم درمبلمان شهری (مطالعه موردی: تبریز). پژوهش­های جغرافیایی در شهرسازی، 4(4)، 586-569.  

قنبری هفت­­چشمه، سعید. (1381). بررسی مشکلات­ونارسایی مبلمان شهری با تاکید برمسیرهای پیاده. پایان­ نامه­ کارشناسی­ ارشد، دانشگاه تبریز.

هاشم پور، رحمان. (1391). مبلمان و زیباسازی شهری. چاپ اول، تهران: سازمان شهرداری­ها و دهیاری­های کشور.

جلیلوند، حمید. (2012). نقش شوراهای شهر در ارتقای کیفیت محیط شهری با تاکید بر مبلمان شهری. مجله شوراها (ماهنامه اطلاع رسانی، آموزش و پژوهش شوراها)، شماره 62، تهران 304.

کریمی، لاله. (1392). زیبایی در شهر تبلور هویت شهروندان. روزنامه کیهان، شماره 20542، صفحه 5.

مرتضایی، سید.رحمان. (1383). رویکردهای طراحی مبلمان شهری. تهران: انتشارات سازمان شهرداری­ها.

ملک، ناهید. (2007). مناسب سازی مبلمان و تجهیزات شهری. تهران: انتشارات قومس.

محسنی تبریزی، علی اصغر. (1381). وندالیسم. تهران: انتشارات آن.

نوریان، فرشاد. (1383). شهر به مثابه منظر. تهران: انتشارات شهرداری تهران.

تیموریان، کاووس و زیویار، صابر. (1393). مطالعه و بررسی رضایتمندی استانداردهای مبلمان شهری (مورد منطقه 2 منطقه 2 تهران). فصلنامه انجمن جغرافیای ایران، 11(37)، 304-289.

Abdul Malek, N., & Mariapan M. (2009).VIsitors Perception on Vandalism and Safety Issues in a Malaysian Urban Park. Theoretical and Empirical Researches in Urban Management,4(13),93-107. 

Arisoy, N. (2020). Measuring students’ preferences for urban furniture vandalism in Selçuk University Campus in Turkey: A case study. Archives of Agriculture and Environmental Science, 5(3), 426-430.

Bahita, A. (2016). Placemaking - creating a sense of place and place of sense, Research paper, MBS school of Planning and Architecture, New Delhi, India, [Online]. Available: https://issuu.com/ ar.amitb/docs/publication . [Accessed: 08- Sep- 2016).

Bulut,Y., & Atabeyoglu, O. (2007). Omer fountains as urban furniture in historical urban structure and usage culture: Erzurum city case. Building and  Environment, 42(6), 2432-2438.

Champion, K. (2020). Characterizing Online Vandalism: A Rational Choice Perspective. International Conference on Social Media and Society, July 2020,  47–57.

Hamzah, H., Othman, N., Hussain N.H.M., & Simis M. (2018). The criteria of urbantreesregardingthe issues oftree vandalism, IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, doi:10.1088/ 1755-1315/203/1/012023.

Kim, D., & Park, S. (2017). Improving community street lighting using CPTED: A case study of three communities in Korea. Sustainable Cities and Society, 28, 233-241.

Moser, G. (1992). what is Vandalism? Toward a psycho-social definition and its implications, U.S. Department of Agriculture, Forest Service, Pacific Northwest Research Station, 277-279.

Mushtaha , E., & Faisal, H. (2016). The Effect on Vandalism of Perception Factors Related to Housing Design, Case of U.A.E Cities. Journal of Asian Architecture and Building Engineering, 15(2), 247-254.

Mohammadnejad, M., Behzadfar, M., & Shahi, J. (2005). Location of urban furniture using GIS. Scientific-Educational Journal of Geographical Information Center Shahrnkar, 50, 40-48.

Mushtaha, E., Ayssar Nahlé, R., Bin Saifan, M., &Altan, H. (2017). The impact of Lighting on Vandalism in Hot Climates: The Case of the Abu Shagara Vandalised Corridor in Sharjah, United Arab Emirates, Sustainability, 9(11), 20-40.

Peña-García, A., Hurtado, A., & Aguilar-Luzón, M. )2015(. Impact of public lighting on pedestrians’ perception of safety and well-being. Saf. Sci, 78, 142–148.

Poldma, T., Labbé. D., Bertin. S., De Grosbois. Ève., Barile. M., Mazurik. K., Desjardins. M. ,Herbane. H., & Artis, G.)2014(. Understanding people’s needs in a commercial public space: About accessibility and lived experience in social settings ALTER. European Journal of Disability Research, 8, 206–216.

Pfattheicher, S., Keller, J., & Knezevic, G. (2019). Destroying things for pleasure: On the relation of sadism and vandalism. Personality and Individual Differences,140, 52-56.

Radwan, A., & Ghaney Morsy, A. (2016). The importance of integrating street furniture in the visual image of the city. Journal Of Modern Engineering Research, 4, 1-33.

Wet, Corene de. (2004).The extent and causes of learner vandalism at schools, South African Journal of Education, University of the Free State. Bloemfontein, 9300 South Africa, 24(3), 206–221.

Yavuz, A., & Kuloğlu, N. (2011). The effects of locational factors on vandalism in the seaside parks. Scientific Research and Essays, 6(20), 4207-4212.

Yücel, Gcen, Firdevs. (2013). Street Furniture and Amenities: Designing the User-Oriented Urban Landscape. In: Advances in Landscape Architecture. book edited by Murat Özyavuz, Chapter 23, 623-644.

Yung, H.K., Esther, C., Sheila, Ch., & Edwin, H.W. (2016). Social needs of the elderlyand active aging in public open spaces in urban renewal. Cities, 52, 114–122.

Zeinali, S., &  Babaei, B. )2015(. Review Article: Organizing the Urban Furniture. In International Research Journal of Management Sciences, 3(1), 9-13.