عوامل فرهنگی بازگشت به اعتیاد در بین معتادان خود معرف شهرستان اندیمشک

مطالعات جامعه شناسی

مقاله 2، دوره 16، شماره 59، شهریور 1402، صفحه 27-44   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jss.2023.1971062.1506

نویسندگان

فرشیده کیهانی¹؛ صادق مرادی^{* 2}؛ غلامرضا محمد نسل³

¹گروه حقوق جزا و جرم شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران،

²گروه حقوق جزا و جرم شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران، (نویسنده مسئول)، ([e-mail])

³گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران

چکیده

انجام تحقیقات سبب شناسی اعتیاد، برای طراحی و اجرای برنامه های پیشگیرانه توسط کارشناسان سازمان های ذیربط اجتناب ناپذیر می نماید. لذا این مطالعه توصیفی- مقطعی با هدف رتبه بندی عوامل فرهنگی بازگشت به اعتیاد در بین معتادان خود معرف با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته با انتخاب تصادفی- طبقه ای بین 150 نفر از جامعه آماری شامل مددجویان، مددکاران و مشاوران، و اعضای خانواده مددجویان، در مراکز ترک اعتیاد تحت نظر بهزیستی شهرستان اندیمشک در سال 1398 انجام گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و نرم افزارspss  استفاده گردید. در آمار توصیفی، اطلاعات دموگرافیک و جمعیت شناختی نمونه بررسی شد و در آمار استنباطی نیز ابتدا نرمال بودن داده ها با استفاده از آزمون تک کولموگروف اسمیرنوف تعیین گردید و  سپس با استفاده از آزمون خی 2 کوکران، سطح معناداری هر کدام از مؤلفه های عوامل فرهنگی عملیاتی شده و مورد سنجش قرار گرفت. از بین 17 گویه متغیر علل فرهنگی، تشویق دوستان مصرف کننده به استعمال مجدد مواد و گذراندن اوقات فراغت با تفریحات ناسالم، بیش ترین و زندان رفتن و تبعیض بین فرزندان، کمترین میزان تأثیر بر بازگشت به اعتیاد را داشتند. عوامل فرهنگی مؤثر بر بازگشت را می توان شامل مؤلفه ­های تشویق دوستان مصرف کننده به استعمال مجدد مواد، گذراندن اوقات فراغت با تفریحات ناسالم، برچسب زنی، عدم پیگیری دستگاه های ذی ربط، عدم اختصاص برنامه جهت گذراندن اوقات فراغت، باورهای مثبت در استفاده از مواد مخدر جهت تسکین و درمان بیماری ها، و عدم آگاهی نسبت به ماهیت مواد مخدر جدید دانست.

کلیدواژه‌ها

اعتیاد به مواد مخدر؛ بازگشت به اعتیاد؛ علل فرهنگی؛ معتادان خود معرف

مراجع

• Aghakhani, N., Zareei Kheirabad, A., Gharadaghi, J., Nazimi, N., Soheili, A. & Dalir rad, M. (2017). A Survey on Reasons for Re-addiction to Metamphetamine amongAddicts Referred to Addiction Treatment Centers in Urmia, Iran. Iran J Forensic Med, 23 (2) P.p:104-114.
• Amini, K., Amini, D., Afsharimogadam, F. & Azar, M. (2003). Social and environmental factors related to return of addicts to consumption of opiates referring to addiction centers in Hamadan, Zanjan Med Univ J, 11 (45). P.p: 41-56.
• Barmass, H., Mehrabi Rezveh, F., Zangeneh Motlagh, F. & Ghaziani, M. (2011). Assessment of the causes of drug abuse in the city of Arak, the Conference on the role of knowledge and academics in the prevention of crime and social damages, Islamic Azad University of Shushtar.
• Bayati, P. (2010). A study on the effective social–cultural factors on women’s addiction . etiadpajohi, 4 (14). ). P.p: 7-16.

5- Din Mohammadi, M. R., Amini, K. & Yazdan Khah, M. R. (2007). Survey of Social and Environmental Factors Related to the Relapse of Addiction in Volunteer Addicted Individuals In Welfare Organization of Zanjan. J Adv Med Biomed Res, 15 (59). P.p :85-94

6- Ellis, B., Bernichon, T., Yu, P., Roberts, T. & Herrell, J. M. (2004). Effect of  social support on substance abuse relapse in a residential treatment setting for women. Evaluation and program planning. 27 (2). P.p: 213-221.                                                                                                             

7- Fallahzadeh, H. & Hosseini, N. (2006). The study of the causes of relapse in addicts referring to Behzisti of  Yazd,. Tolooe Behdasht, 5(1). P.p: 67-73.                                                                                                                                      

8- Faraji, F. (2016). Social analysis of factors influencing the recurrence of substance use (case Study of article 16 of Alborz Province), Proceedings of the First International Conference on new researches in the field of educational sciences and psychology and social studies of Iran.

9- Fayyazi, S., Sayadi, N. & Rokh Afrouz, D. (2009). Evaluation of personal, familial and social factors influencing return to addiction in addicts referred to addiction withdrawal centers of Ahvaz City in 2009, research project.

10- Ghasemi, A.R., Sohami, S. & Rezaei, A. (2016). social factors related to relapse among recovered addicts, the study sample: West Gilan city, the first national conference on future research, humanities and social security, Khorramabad.

11- Hashemi, T., Fotuhie Bonab, S., karimi, H. H. & Bayrami, M. (2010). The Role of Irrational Beliefs, Self Efficacy and Social Support in Relapse of Abuse Disorder. Etiadpajohi, 4 (13). P.p :7-24.

12- Hosseini Haji Bekandeh, S. A., Jafari, F. & Zar, A. A. (2008). related factors in relapse of addiction disease, Journal of Social Sciences, 15(41). P.p: 67-85.

13- Levinson, J.H., Ruiz, P., Millman, R.B. & Langrod, J.G. (1997). Substance Abuse (A Comprehensive Text Book). 3th ed. Boston: Williams & Wilkins, P.p: 674-681.

14-.Liorente, D.P., Fernandez, G.C. & Gutierz, F.M. (1998). Vielva PI. Pschological and behavioral factors associated with relapse among heroin abusers treatd in theraputic communities. Addic Behav, 23. P.p: 155-69.

15- Nastizayi, N., Hezareh Moghadam, M. & Mollazehi, A. (2010). The Study of Factors for Recurred Addiction from the View of Self-Introduced Addicts to the Addiction Abandonment Centers of Zahedan. Nursing and Midwifery Journal, 8 (3). P.p:169-174.                                                                                                                    

16- Rahman, M.M., Rahaman, M. M., Hamadani, J. D., Mustafa, K. & Shariful Islam, Sh. M. (2015). Psycho-social factors associated with relapse to drug addiction in Bangladesh, Journal of Substance Use.  DOI: 10.3109/14659891.2015.1122099.

17- Sadegiye Ahari, S., Azami, A., Barak, M., Amani, F. &  Firuz, S. (2004). Reviewing the causes of recurred addiction in patients who referred to centers introduced of Tehran welfare. Ardabil Med Univ , 3 (4). P.p: 36-40.

18- Safari, M. &  Mousavizadeh, S. N. (2014). The study of effective factors on drug abuse in patients referred to addiction centers in Maragheh City, Journal of Nursing and Midwifery, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, 24 (86), P.p: 64-57.

19-Sharg A, Shakibi A, Neisari R, Aliloo L. (2011). Survey of factors related to the relapse of addiction from view of addict patients attending to drug abuse treatment clinics in west azerbaijan. Urmia Med J, 22(2), P.p: 129-136.

20- Shaterian, M., Manti, R., Kasani, A., & Manbi, V. (2014). Factors related to addiction recurrence in patients referred to addiction treatment centers in Ilam. Journal of Ilam University of Medical Sciences, 22 (6), P.p: 165-173.                                                                    

              

21-Swanepoel, Ilze. (2014). The causes of relapse amongst young African adults following in-patient treatment for drug abuse in the Gauteng Province, a mini-dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree Master of social work, University of Pretoria.

                                         

22-Tarrahi, M., Ansari, H., Heydari, K., Sharhani, A., Akrami, R. & Holakouie Naeini, K. (2013). Viewpoint of Care Providers and Self-Reported Substance Drug Addicts Referring to Withdrawal Centers About Etiology of Re-Addiction in Khoramabad, 2010. JRUMS, 12 (4). P.p :299-308.

23- Walton, M.A., Reish, T.M., Ramanthan, C.S. (1995). Social setting and addiction relapse. Journal of Substance Abuse Treatment, 7(2), P.p: 223-233.

24- Zafarinia, Y., Tarkashund, R., Sarmian, S. & Gouderzi, M. (2011). investigation of the factors affecting the relapse of addiction in the clients of addiction treatment centers of Khorram Abad city (three months: Shahrivar, Mehr, Aban, 2011), National Injury Conference Studies of youth issues, Flavarjan.