پیش بینی استرس ادراک شده بر مبنای خودپنداره و تاب آوری در امتحانات حضوری دانشجویان بعد از دو سال آموزش مجازی

فصلنامه تعالی تعلیم و تربیت و آموزش

دوره 1، شماره 2، بهمن 1401، صفحه 73-86   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مریم نصیردهقان؛ مریم پیروی^* ؛ نیلوفر طهمورسی

دکتری روانشناسی سلامت، گروه روانشناسی ، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج،ایران

چکیده

هدف: خودپنداره و تاب آوری ، نقش مهمی در سلامت زندگی فردی و اجتماعی دانشجویان دارد. هدف از این پژوهش، پیش بینی استرس ادراک شده بر مبنای خودپنداره و تاب آوری در امتحانات حضوری دانشجویان بعد از دو سال آموزش مجازی ‏بود.‏
روش پژوهش: این مطالعه تحلیلی-مقطعی بر روی دانشجویان مقطع کارشناسی روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج در سال 1401 انجام گرفت. 383 نفر از داوطلبین واجد شرایط به روش نمونه گیری دردسترس به عنوان نمونه وارد پژوهش شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن( 1983 )، پرسشنامه خودپنداره راجرز ( 1961) و پرسشنامه تاب آوری کونور و دیویدسون (۲۰۰۳) بود. داده ها بعد از جمع آوری با استفاده از آمار توصیفی، آزمون پیرسون، t مستقل، ANOVA و رگرسیون خطی از طریق نرم افزار SPSS26 تجزیه و تحلیل شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که بین استرس ادراک‌شده و تفاوت خودپنداره واقعی و آرمانی در دانشجویان، رابطه مثبت و معنادار(742/0 r=) و همچنین بین استرس ادراک‌شده و تاب آوری، رابطه منفی و معنادار(405/0- r=) وجود دارد و تاب آوری و خودپنداره می توانند 5/57 درصد، از میزان استرس ادراک‌شده را پیش بینی ‌کنند.
بحث و نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش ، خودپنداره و تاب آوری می توانند پیش بینی کننده میزان استرس ادراک شده در دانشجویان در مواقع امتحان باشند و بدین ترتیب با کار بر روی این دو متغیر، به کمک درمانهای مختلف روانشناختی می توان موجبات کاهش استرس ادراک شده را فراهم کرد.

کلیدواژه‌ها

استرس ادراک شده؛ خودپنداره؛ تاب آوری؛ امتحانات حضوری؛ آموزش مجازی

مراجع

اتکینسون، ریتا ال. ؛ اتکینسون، ریچاردسی؛ اسمیت، ادوارد ای. ؛ نولن-هوکسمان، سوزان. (1904). زمینه روانشناسی هیلگارد. ترجمه محمدتقی براهنی و همکاران (1400).تهران: کتابخانه ملی ایران. (تاریخ انتشار به زبان اصلی1904)

پورسید، سیدمهدی؛ متولی، محمدمسعود؛ پورسید، سید رضا؛ براهیمی، زهرا . (1394). رابطه استرس ادراک‌شده، کمال گرایی و حمایت اجتماعی با فرسودگی تحصیلی و عملکرد تحصیلی دانشجویان. مجله راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، شماره31.http://ensani.ir/fa/article/journal-

تمنایی فر، م.، و صدیقی ارفعی، ف.، و سلامی محمدآبادی، ف. (1389). رابطه هوش هیجانی, خودپنداره و عزت نفس با پیشرفت تحصیلی. پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی, 16(2 (56)), 99-113. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=125167

تمنایی، فاطمه. (1390). تبیین نقش واسطه گری تاب­آوری در رابطه بین معنویت و استرس ناباروری در زنان نابارور. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه ارسنجان.http://downloads.cpss.ir/downloads/1781512/html

رحمن، مهدی،1399،نقش تشخیصی امید به زندگی، خوش‌بینی، تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی به‌عنوان ابعاد روانشناسی مثبت‌گرا در پیش‌بینی ترس از ابتلا به بیماری کرونا ویروس (کووید-19. https://civilica.com/doc/1154333

ملکی. (2022). رابطه استرس ادراک شده و حس انسجام با اضطراب بیماری کرونا در دانشجویان: نقش میانجی تحمل پریشانی. نشریه علمی رویش روان شناسی, 11(4), 49-60.  http://frooyesh.ir/browse.php?a_id=3715&sid=1&slc_lang=fa

دولتی. (2022). تأثیر آموزش‌های مجازی بر عملکرد تحصیلی با نقش تعدیل کنندگی استرس روانی در طول دوره بیماری کرونا.  فصلنامه مدیریت نظامی, 22(86), 35-54.  http://jmm.iranjournals.ir/article_701001.html?lang=fa.

سارافینو، ادوارد. (1391).  روانشناسی سلامت، مترجم: الهه میرزایی، تهران، رشد(تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی،2002)

صفایی, مریم, رضایی, علی محمد, طالع پسند, سیاوش. (1398). پیش بینی عملکرد تحصیلی بر اساس حمایت خانواده، حمایت دوستان و دیگران: نقش میانجی خودکارآمدی تحصیلی، تاب­آوری تحصیلی و مجذوبیت تحصیلی. فصلنامه روان شناسی تربیتی, 15)52:  239-268..  doi: 10.22054/jep.2019.41526.2658

صحرایی, سهراب, شکری, امید, خانبانی, مهدی, حکیمی راد, الهام. (1397). رابطه باورهای خودکارآمدی تحصیلی با بهزیستی تحصیلی:نقش واسطه‌ای تنیدگی تحصیلی ادراک شده و هیجانات پیشرفت. فصلنامه روان شناسی تربیتی, 14(49), 53-84.:

10.22054/jep.2019.10366.1388

صیدی، م.، و پورابراهیم، ت.، و باقریان، ف.، و منصور، ل. (1390). رابطه بین معنویت خانواده با تاب­آوری آن, با واسطه گری کیفیت ارتباط در خانواده. روشها و مدلهای روان شناختی, 2(5), 63-79. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=189422

قدسی, احمد, طالع پسند, سیاوش, رضایی, علی محمد, محمدی فر, محمدعلی. (1398). پیشایندهای درگیری تحصیلی: آزمون مدلی براساس نظریه انتظار- ارزش.  فصلنامه روان شناسی تربیتی, 15(51), 231-257. doi: 10.22054/jep.2019.41786.2675

موسوی، سیده مریم و جعفری، فائزه،1399،آموزش مجازی در دوران کرونا، فرصت ها و چالشها،اولین کنفرانس ملی پژوهش های کاربردی در فرایندهای تعلیم و تربیت،میناب،https://civilica.com/doc/1116361

محمودزاده، سارا و رسولی ساروی، ثمانه،1399،پیش بینی استرس ادراک شده بر اساس باورهای فراشناختی دانشجویان دارای اضطراب امتحان،همایش ملی پژوهش و نوآوری در روانشناسی، با نگاهی ویژه بر رویکردهای درمانی موج سوم،بابل،https://civilica.com/doc/1156809

Ali W (2020) Online and remote learning in higher education institutes: a necessity in light of Covid-19 pandemic. High Educ 10(3):16–25

Almaiah MA, Al-Khasawneh A, Althunibat A (2020) Exploring the critical challenges and factors influencing the e-learning system usage during COVID-19 pandemic. Educ Inf Technol 25(6):5261–5280. https://doi.org/10.1007/s10639-020-10219-y

International Association of Universities, IAU (2020) Regional/National Perspectives on the Impact of COVID-19 on Higher Education. https://www.iau-aiu.net/IMG/pdf/iau_covid-19_regional_perspectives_on_the_impact_of_covid-19_on_he_july_2020_.pdf. Accessed 08 Feb 2021

Martin, A. (2020) How to optimize online learning in the age of coronavirus (COVID-19): A 5-point guide for educators. https://www.researchgate.net/publication/339944395 _How_to_Optimize_Online_Learning_in_the_Age_of_Coronavirus_COVID-19_A_5-Point_Guide_for_Educators/link/5e71637ca6fdcc37caf31289/download. Accessed 8 Feb 2021

Morales-Rodríguez, F.M. Fear, Stress, Resilience and Coping Strategies during COVID-19 in Spanish University Students. Sustainability 2021, 13, 5824. https://doi.org/10.3390/su13115824

Popa-Velea, O.; Pîrvan, I.; Diaconescu, L.V. The Impact of Self-Efficacy, Optimism, Resilience and Perceived Stress on Academic Performance and Its Subjective Evaluation: A Cross-Sectional Study. Int. J. Environ. Res. Public Health 2021, 18, 8911. . https://doi.org/ 10.3390/ijerph18178911

Radwan E, Radwan A, Radwan W, Pandey D. Perceived Stress among School Students in Distance Learning During the COVID-19 Pandemic in the Gaza Strip, Palestine. Augment Hum Res. 2021;6(1):12 Epub 2021 Oct 23. PMCID: PMC8536901. . doi: 10.1007/s41133-021-00050-6.

Zhong, R. (2020) The coronavirus exposes education’s digital divide. The New York Times https://www.nytimes.com/2020/03/17/technology/china-schools-coronavirus.html. Accessed 17 Jan 2020