بررسی اثر سمیت و شاخص‌های تغذیه‌ای اسانس‌های دارچین، رزماری و اسطوخودوس بر روی برخی مراحل زیستی سوسک برگ‌خوار نارون Xanthogaleruca luteola (Coleoptera: Chrysomelidae)

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 54، شهریور 1401، صفحه 105-124   

نویسندگان

ستاره مومن بیت اللهی¹؛ رضا وفایی شوشتری^{* 2}؛ زهرا رفیعی کرهرودی³

¹دانشجوی مقطع دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک- دانشکده کشاورزی- گروه حشره شناسی

²استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد اراک-دانشکده کشاورزی -گروه حشره شناسی

³استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک- دانشکده کشاورزی- گروه حشره شناسی

چکیده

سوسک برگ خوار نارون یکی از مهم­ترین آفات درختان نارون در مرحله حشره کامل و به ویژه در مراحل لاروی می­باشد. در این تحقیق اثر سمیت و شاخص های تغذیه ای اسانس های گیاهی دارچین، رزماری و اسطوخودوس روی برخی مراحل زیستی سوسک برگ خوار نارون در آزمایشگاه مورد ارزیابی قرار گرفتند.چهار تکرار در نظر گرفته شد و پس از 24 ساعت تعداد تلفات شمارش شد. میزانLC₅₀  پس از 24 ساعت بر روی حشره کامل سوسک برگ خوار نارون در اسانس های دارچین، رزماری و اسطوخدوس به ترتیب 57/11، 83/28 و 84/737 برآورد گردید که نشان دهنده سمیت بیشتر اسانس گیاهی دارچین به نسبت اسانس های دیگر در این بررسی می باشد. با افزایش غلظت اسانس­ها، شاخص­های تغذیه­ای در مرحله لارو سن دوم کاهش یافت. نرخ مصرف نسبی لارو سن دوم (PCR) در اسانس دارچین در غلظت های LC₂₅، LC₃₅ و LC₅₀ با تیمار شاهد اختلاف معنی داری در سطح 5% نشان داد. نتایج آنالیز اسانس ها نشان داد، سینامالدهید (8/91 درصد)، 1، 8- سینئول (8/37) و بورنئول (4/8 درصد) به ترتیب ترکیب های غالب در اسانس های دارچین، رزماری و اسطوخدوس می باشند. افزایش بازدارندگی تغذیه در اسانس دارچین در مقایسه با اسانس های رزماری و اسطوخدوس را می توان به سمیت قوی سینامالدهید موجود در این اسانس نسبت داد. یافته های این پژوهش نشان می دهد اسانس گیاهی دارچین نسبت به اسانس های گیاهی رزماری و اسطوخدوس گزینه مناسب تری جهت کنترل این آفت می باشد.

کلیدواژه‌ها

واژه‌های کلیدی: تماسی؛ کشندگی؛ اسانس های گیاهی؛ شاخص های تغذیه ای

مراجع