نقش هوش فرهنگی بر بهبود کیفیت زندگی کاری (مطالعه موردی: کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان قم)

فصلنامه علمی مطالعات میان فرهنگی

مقاله 6، دوره 17، شماره 53، اسفند 1401، صفحه 137-155   

نوع مقاله: علمی_ پژوهشی

نویسنده

محمدرضا فاضلی^*

دکتری تخصصی مدیریت دولتی، واحد قم، دانشگاه فنی و حرفه ای، قم، ایران

چکیده

امروزه در محیط کسب‌وکار بازار جهانی «هوش فرهنگی» اهرم مورد نیاز رهبران و مدیران تلقّی می‌شود. سازمان‌ها و مدیرانی که ارزش راهبردی هوش فرهنگی را درک کنند، می‌توانند از تفاوت‌ها و تنوّع فرهنگی در جهت ایجاد مزیّت رقابتی و برتری استفاده کنند. هوش فرهنگی شیوه‌ای از اندیشیدن و عمل را به مدیران و کارکنان آموزش می‌دهد که آنان بتوانند در هر بستر فرهنگی، به‌گونه‌ای اثربخش‌تر عمل کنند. هوش فرهنگی به افراد اجازه می‌دهد که تشخیص دهند دیگران چگونه فکر می‌کنند و چگونه به الگوهای رفتاری پاسخ می‌دهند و درنتیجه موانع ارتباطی را کاهش و به افراد قدرت مدیریت تنوع فرهنگی می‌دهد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش، توصیفی و از نوع پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش را کلیه کارکنان شاغل در اداره کل آموزش و پرورش استان قم تشکیل داده‌اند که تعداد این کارکنان 256 نفر بوده و با توجه به محدود بودن جامعه آماری، جمع‌آوری داده‌ها به روش تمام شماری انجام گردید و کل جامعه آماری مورد مطالعه قرار گرفت. در جمع‌آوری داده‌های پژوهش نیز از دو روش کتابخانه‌ای و میدانی (ابزار پرسشنامه محقق ساخته که آزمون پایایی و روایی بر روی آن صورت پذیرفت) استفاده و در تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز از آمار استنباطی (آزمون همبستگی) استفاده گردید. یافته‌ها نشان داد به‌طورکلی بین هوش فرهنگی و کیفیت زندگی کاری رابطه مثبت وجود دارد و با توجه به یافته‌ها پیشنهاد‌هایی در پایان برای اداره کل آموزش و پرورش استان قم ارائه شد.

کلیدواژه‌ها

هوش فرهنگی؛ فراشناختی؛ انگیزشی؛ کیفیت زندگی؛ زندگی کاری

مراجع

احمدنژاد، محمود؛ حسنی، محمد؛ سپهریان آذر، فیروزه و شجاعی، خه‌بات (1391). «بررسی رابطه بین هوش هیجانی و کیفیت زندگی کاری با سازگاری شغلی در بین معلمان رسمی و حق‌التدریس مقطع ابتدایی شهرستان سردشت در سال تحصیلی 90-89»، پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، سال نهم، دوره دوم، شماره 5: 136-123.
ارجمندزاده، ارجمند؛ شکرکن، حسین (1399). «رابطه سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی کاری با عملکرد شغلی و اشتیاق کاری»، فصلنامه مطالعات روان‌شناسی صنعتی و سازمانی، سال هفتم شماره2: 225-240.
 حمیدی، مهرزاد؛ اندام، رضا؛ فیضی، سمیرا (1392). «بررسی ابعاد هوش فرهنگی نیروهای داوطلب در ورزش» فصلنامه مدیریت ورزشی، دوره 5: 5-20.
خیراندیش، مهدی؛ لطیفی جلیسه، سلیمه (1396). «مطالعه‌ای در زمینه فراتحلیل پژوهش‌های هوش فرهنگی در سازمان»، فصلنامه مطالعات میان فرهنگی، سال دوازدهم، شماره 31: 41-65.
 قشقایی زاده، نصرالله (1397). «ارتباط بین اخلاق کار اسلامی و هوش معنوی با کیفیت زندگی کاری اساتید». نشریه اخلاق زیستی، ، دوره 9،شماره 31: 64-75. 
 رضاییان، علی، ناییجی، محمدجواد(1391). «هوش فرهنگی در تعامل با کارآفرینی استراتژیک»، مطالعات مدیریت راهبردی، شماره9: 15-34.
 شتابان، سحر؛ موسی پور، موسی؛ رضایی، علی‌اکبر (1395). «بررسی مؤلفه‌های تأثیر بر ارتقای هوش فرهنگی مدیران شهری مطالعه موردی (منطقه ده شهرداری تهران)»، فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، سال هشتم، شماره 26: 70-56. 
 قشقایی زاده، نصرالله (1399). «طراحی و تدوین مدل ارتقای زندگی کاری اعضای هیئت‌علمی»، فصلنامه سلامت کار، دوره 17.
محسن زاده، فتاح؛ فلاح، وحید؛ صالحی، محمد (1396). «شناسایی ابعاد مدیریت هوش فرهنگی در دانشگاه‌های آزاد اسلامی استان مازندران»، فصلنامه علمی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی،سال هشتم، شماره 4: 198-226.
 هادی تبار، حمیده؛ نوابی نژاد، شکوه و احقر، قدسی (1390). «بررسی تأثیر آموزش هوش معنوی بر کیفیت زندگی همسران جانباز شاغل به تحصیل در مدارس بزرگ‌سالان شهر تهران در سال تحصیلی 90-89»، مجله علمی-پژوهشی طب جانباز، سال چهارم، شماره 14: 81-93.

Ang, S. Dyne, L. V, Koh, S. K. Ng, K. Y. Templer, K. J. Tay, C. Lee, S. Ling, C. Chandrasekar,
N. A. (2007). Cultural Intelligence: Its Measurement and Effects on Cultural Judgment and Decision
Peterson, B. (2004). Cultural Intelligence: a Guide to Working with People from Other Cultures,Yarmouth, ME: Intercultural Press.
Ng, KY. Van Dyne, L. Ang, S. (2012). Cultural intelligence: A review, reflections, and
recommendations for future research. In A.M. Ryan, F.T. Leong, & F.L. Oswald (Eds.),
Conducting multinational research: Applying organizational psychology in the workplace (pp.29-58).
Ang, S. Van Dyne, L. Tan, ML. (2011). Cultural intelligence. In R. J. Sternberg & S.C. Kaufman (Eds.),Cambridge handbook on intelligence, (pp.582-602). Cambridge, England.
Carranza, M. and Egri, C. (2010). Managerial cultural intelligence and small business in Canada. Management Revue. The International Review of Management Studies, 21 (3), 3353-3371.