تحلیل تأثیر سوگیری‌های ابتکاری بر تصمیمات سرمایه‌گذاری و کارایی بازار برای خط‌مشی‌ گذاری در آینده

مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار

مقاله 9، دوره 14، شماره 54، فروردین 1402، صفحه 160-181   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

شهریار شیرویه پور^{* 1}؛ روح الله بیات²؛ علی معافی³

¹گروه آینده پژوهی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

²گروه حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین، ایران.

³گروه مدیریت کسب و کار، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

ادبیات علم مالی رفتاری اظهار می‌دارد که انسان‌ها در عمل، رفتاری متفاوت ازآنچه که نظریه‌های مدرن مالی از انسان عقلایی ترسیم می‌کنند از خود بروز می‌دهند، لذا فرض منطقی بودن سرمایه‌گذاران و اعتقاد به کارا بودن بازارهای سهام مورد انتقاد قرار گرفته است. براین اساس، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر سوگیری‌های رفتاری سرمایه‌گذاران بر چگونگی تصمیم‌گیری و کارایی بازار به‌طور هم‌زمان می‌پردازد که تاکنون به آن پرداخته نشده است. همچنین اهمیت درک فرآیند و نقش عوامل رفتاری بر تصمیمات سرمایه‌گذاران و کارایی بازار برای سیاست‌گذاران و قانون‌گذاران بازار سرمایه در آینده مشخص می‌نماید. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی، از منظر روش پژوهشی توصیفی-همبستگی است. جامعه هدف این پژوهش سرمایه‌گذاران حقیقی در بورس اوراق بهادار تهران بودند و از روش نمونه‌گیری هدفمند در دسترس استفاده شد. برای تحلیل آزمون مدل مفهومی پژوهش از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد سوگیری‌های اعتماد بیش‌ازحد، نمایندگی، دسترسی‌پذیری و لنگر انداختن و تعدیل تأثیر معناداری بر کارایی بازار دارد. همچنین یافته‌ها نشان داد سوگیری اعتماد بیش‌ازحد، لنگر انداختن و تعدیل تأثیر معناداری بر تصمیمات سرمایه‌گذاری دارد. بنابراین به‌طور کلی می‌توان گفت سوگیری‌های رفتاری بین سرمایه‌گذاران امری غیرقابل اجتناب است که تصمیمات سرمایه‌گذاران و کارایی بازار را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

سوگیری‌های ابتکاری؛ تصمیمات سرمایه‌گذاری؛ کارایی بازار؛ بورس اوراق بهادار تهران

مراجع