راهکارهای مدیریت سبز و پایدار مصرف سوخت گاز طبیعی در حمل‌ونقل عمومی موردمطالعه: شرکت واحد اتوبوس‌رانی شهر تهران

فصلنامه مدیریت سبز

دوره 2، شماره 4، اسفند 1401، صفحه 105-132   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سید جمال‌الدین رضوی نسب¹؛ مهدی فدایی اشکیکی^{* 2}؛ مهدی همایون‌فر²؛ مریم اوشک سرایی²

¹دانشجوی دکتری تخصصی مدیریت صنعتی تولید و عملیات، گروه مدیریت، واحدرشت دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

²استادیار گروه مدیریت صنعتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، ایران

چکیده

روند کاهشی مصرف گاز طبیعی در سوخت ناوگان اتوبوس‌های گازسوز شهری تهران در چند سال اخیر، علیرغم سرمایه‌گذاری کلان دولت برای جایگزینی گاز طبیعی به‌جای گازوئیل در سوخت اتوبوس‌های شهری در جهت کاهش آلودگی هوا به‌ویژه شهرهای بزرگ و صرفه اقتصادی حاصل از آن وارد بحران شده و حرکت به‌سوی حمل‌ونقل سبز را به مخاطره انداخته است. هدف از این پژوهش بررسی پیشینه و شناسایی عوامل مؤثر بر ایجاد این شرایط و ارائه راهکارهای عملیاتی است. نوع پژوهش توصیفی آمیخته، بر مبنای پژوهش کیفی و کمّی، ازنظر هدف کاربردی و از حیث گردآوری اطلاعات در گروه پژوهش‌های پیمایشی است. جامعه آماری خبرگان، متشکل از اساتید دانشگاه، مدیران و کارشناسان ارشد متخصص باتجربه بالای 10 سال و تحصیلات فوق‌لیسانس و بالاتر بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و بر اساس اصل کفایت نظری به‌عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کیفی مصاحبه به روش دلفی و در بخش کمّی از رویکرد پویایی‌شناسی سیستمی است. درنهایت تخصیص بخشی از سود حاصل از اختلاف یارانه جایگزینی گاز طبیعی به‌جای گازوئیل در قالب سناریوهای پیشنهادی برای خرید اتوبوس‌های جدید، تأمین تجهیزات و پشتیبانی خدمات مربوط به اتوبوس‌های گازسوز و ایستگاه‌های سوخت‌رسانی CNG به‌عنوان بهترین راهکارهای پایدار مصرف گاز طبیعی در سوخت ناوگان اتوبوس‌های شهری ارائه‌شده است.

کلیدواژه‌ها

اتوبوس‌های گازسوز؛ مدیریت سبز؛ پویایی سیستم؛ گاز طبیعی