اثر افزودن آنزیم‌های فیتاز و پروتئاز به جیره‌های دارای کنجاله کنجد بر قابلیت هضم مواد مغذی، ویژگی‌های استخوان، ایمنی و فراسنجه‌های خونی در جوجه‌های گوشتی

فصلنامه زیست شناسی جانوری

دوره 15، شماره 3، خرداد 1402، صفحه 191-204   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ascij.2023.1965847.1418

نویسندگان

حسام‌الدین فرخی؛ روح اله عبداله پور^* ؛ وحید رضائی پور

گروه علوم دامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قائم‌شهر، قائم‌شهر، ایران

چکیده

در این پژوهش تاثیر آنزیم‌های فیتاز و پروتئاز در جیره‌های حاوی ۱۵ درصد کنجاله کنجد بر قابلیت هضم پروتئین، فسفر و کلسیم، ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی استخوان، ایمنی و فراسنجه‌های خونی در جوجه‌های گوشتی بررسی شد. آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تیمار خوراکی با شش تکرار انجام شد که در آن ۳۰۰ جوجه گوشتی نر یک‌روزه راس 308 به مدت شش هفته پرورش یافتند. تیمارهای خوراکی شامل ۱- جیره پایه ذرت و کنجاله سویا (شاهد منفی)، ۲- جیره دارای ۱۵ درصد کنجاله کنجد (شاهد مثبت)، ۳- جیره دوم به اضافه آنزیم فیتاز، ۴- جیره دوم به اضافه آنزیم پروتئاز و 5- جیره دوم به اضافه آنزیم‌های فیتاز و پروتئاز بود. نتایج نشان داد قابلیت هضم ایلئومی پروتئین در تیمارهای حاوی آنزیم بالاتر بود (05/0 > p). قابلیت هضم کلسیم و فسفر نیز در تیمار حاوی هر دو آنزیم فیتاز و پروتئاز بالاتر بود (05/0 >p ). تیمارهای آزمایشی فاقد تاثیر معنی‌دار بر ویسکوزیته نمونه ایلئومی دستگاه گوارش بودند (05/0 <p ). تیمار دارای هر دو آنزیم فیتاز و پروتئاز مقاومت استخوان در برابر شکستگی را افزایش داد، همچنین تیمارهای حاوی آنزیم فیتاز (با یا بدون پروتئاز) غلظت فسفر و کلسیم استخوان را افزایش دادند (05/0 >p ). وزن نسبی اندام‌های بورس و طحال تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت (05/0 < p). غلظت کلسترول خون جوجه‌های گروه دریافت‌کننده هر دو آنزیم فیتاز و پروتئاز پایین‌تر از سایر گروه‌ها بود (05/0 > p)، غلظت تری‌گلیسرید در گروه‌های دریافت‌کننده آنزیم فیتاز (با یا بدون پروتئاز) پایین‌تر از سایر گروه‌ها بود (05/0 > p). کمترین غلظت پروتئین تام در تیمار دارای آنزیم پروتئاز مشاهده شد (05/0 > p). غلظت کلسیم خون در تیمارهای خوراکی دارای آنزیم بالاتر بود (05/0 > p). افزودن آنزیم‌های فیتاز و پروتئاز به جیره جوجه‌های گوشتی که حاوی ۱۵ درصد کنجاله کنجد بود، اثرات مفیدی بر قابلیت هضم پروتئین، فسفر و کلسیم، مقاومت استخوان، و برخی فراسنجه‌های خونی داشت.

کلیدواژه‌ها

کنجاله کنجد؛ آنزیم؛ فیتاز؛ پروتئاز؛ جوجه گوشتی؛ قابلیت هضم

مراجع

1. Adeola O. 2010. Phosphorus equivalency value of an Escherichia coli phytase in the diets of White Pekin ducks. Poultry Science, 89(6):1199-206.
2. Angel C.R., Saylor W., Viera S.L., Ward N. 2011. Effects of a mono component protease on performance and protein utilization in seven-to twentytwo-day-old broiler chickens. Poultry Science, 90(10): 2281-2286
3. AOAC International. 2005. Official Methods of Analysis of AoAC International. 18^th ed (Gaithersburg, MD, AOAC Int).
4. Ayaz M., Shivazad M., Shahir M., Hosseini S., Haji-Babaei A. 2014. Determination of Apparent and True Metabolizable Energy of Alfalfa meal for Ostrich via Chromic Oxide Marker and Total Collection Methods. Iranian Journal of Animal Science Research, 6(2):115-122. (In Persian)
5. Barsalani A., Rezaeipour V. 2017. Effects of different dietary protein and sesame meal levels supplemented with phytase on performance, carcass traits and blood parameters of Japanese quail. Animal Sciences Journal, 30(114):157-168. (In Persian)
6. Boling S.D., Webel D.M., Mavromichalis I., Parsons C.M., Baker D.H. 2000. The effects of citric acid on phytate-phosphorus utilization in young chicks and pigs. Journal of Animal Science, 78:682-689.
7. Borda-Molina D, Zuber T, Siegert W, Camarinha-Silva A, Feuerstein D, Rodehutscord M. 2019. Effects of protease and phytase supplements on small intestinal microbiota and amino acid digestibility in broiler chickens. Poultry Science, 98:2906-2918.
8. Brenes A., Viveros A., Arija I., Centeno C., Pizarro M., Braro C. 2003. The effect of citric acid and microbial phytase on mineral utilization in broiler chicks. Animal Feed Science and Technology, 110:201-219.
9. Brodacki A., Batkowska, J., Drabic, K., 2019. The impact of Phytase feed supplementation on serum parameters, carcass characteristics and tissue mineral composition in female turkey. Poultry Science, 83: 1.
10. Burton E.J., Scholey D.V., Belton D.J., Bedford M.R., Perry C.C. 2020. Efficacy and stability of a novel silica supplement for improving bone development in broilers, British Poultry Science, 61(6): 719-724.
11. Ciurescu G., Vasilachi A., Grosu H. 2020. Efficacy of microbial phytase on growth performance, carcass traits, bone mineralization, and blood biochemistry parameters in broiler turkeys fed raw chickpea (Cicer arietinum L., cv. Burnas) diets. Journal of Applied Poultry Research, 29: 171-184.
12. Cowieson A., Lu H., Ajuwon K., Knap I., Adeola O. 2017. Interactive effects of dietary protein source and exogenous protease on growth performance, immune competence and jejunal health of broiler chickens. Animal Production Science, 57(2): 252–261.
13. Daramola O.T. 2017. Haematological parameters, serum metabolites and enzyme activities of broiler chicken fed with or without phytase. Asian Journal of Advances in Agricultural Research, 2(4): 1-7.
14. David L.S., Abdollahi M.R., Bedford M.R., Ravindran V. 2021. True ileal calcium digestibility in soybean meal and canola meal, and true ileal phosphorous digestibility in maize-soybean meal and maizecanola meal diets, without and with microbial phytase, for broiler growers and finishers. British poultry Science, 62: 293-303.
15. De Souza TR, Escobar K, Aguilera G, Ramırez B, Mariscal-Land ın R. 2017. Sesame meal as the first protein source inpiglet starter diets and advantages of a phytase: a digestive study. South African Journal of Animal Science, 47:606-615.
16. Guo Y., Zhang G., Yuan J., Nie W. 2010. Effects of source and level of magnesium and vitamin E on prevention of hepatic peroxidation and oxidative deterioration of broiler meat. Animal Feed Science and Technology, 107:143-150.
17. Gupta RK, Gangoliya SS, Singh NK. 2015. Reduction of phytic acid and enhancement of bioavailable micronutrients in food grains. Journal of Food Science and Technology, 52:676-684.
18. Hajimohammadi, A., Mottaghitalab, M., Hashemi, M. 2020. Influence of microbial fermentation processing of sesame meal and enzyme supplementation on broiler performances, Italian Journal of Animal Science, 19(1): 712-722.
19. Hassanabadi A., Nasirimoghadam H., Kermanshahi H., Danesh-Mesgaran M., 2009. The effect of microbial phytase on apparent digestibility of crude protein, amino acids, minerals and performance of female broiler chickens. Iranian Journal of Animal Science Research, 1(2):9-17. (In Persian)
20. Imran M., Nazar M., Saif m., Ahsan Khan M., Sanaullah M., Vardan M., Javed O. 2016. Role of Enzymes in Animal Nutrition: A Review, PSM Veterinary Research, 1(2): 38-45.
21. Katanbaf M.N., Dunnington E.A., Siegel P.B. 1989. Restricted feeding in early and late feathering chickens. Growth and physiological responses. Poultry Science, 68: 344-351.
22. Lazaro R., Garcia M., Aranibar M.J., Mateos G.G. 2003. Effect of enzyme addition to wheat, barley and rye-based on nutrient digestibility and performance of laying hens. Br. Poultry Science, 44:256-265.
23. Liu T., She R., Wang K., Bao H., Zang Y., Luo D., Hu Y., Ding Y., Wang D., Peng K. 2008. Effect of rabbit sacculus rotundus antimicrobial peptides on the intestinal mucosal immunity in chicken. Poultry Science, 87: 250-254.
24. Manobhavan M., Elangovani A.V., Sridhar M., Shet D., Ajith S., Pal D.T., Gowda N.K.S. 2015. Effect of superdosing of phytase on growth performance, ileal digestability and bone characteristics in broiler fed corn-soya-based diets. Journal of Animal Physiology and Animal Nutrition, 10:1-8.
25. Mohammadbagheri, Najafi R. 2016, Study the Immune System and Carcass Characteristics of Broiler Chickens fed with Organic Acids and Phytase Enzyme Supplementation. Research On Animal Production. 6(12):61-69. (In Persian)
26. Mondal M.K., Panda S., Biswas P. 2007. Effect of microbial phytase in soybean meal based broiler diets containing low phosphorus. International Journal of Poultry Science, 6: 201-206.
27. Nabipour Afrouzi, H., Torbatinejad, N., Shams Shargh, M., Rezaei, M., 2018. Effect of corn gluten meal without processing and processed with protease enzyme at different times on performance, carcass characteristics and some blood parameters in broiler chickens. Animal Production Research, 7(1):67-80. (In Persian)
28. Nari N., Ghasemi, H.A., Hajkhodadadi I., Khaltabadi Farahani A.H. 2020. Intestinal microbial ecology, immune response, stress indicators, and gut morphology of male broiler chickens fed low-phosphorus diets supplemented with phytase, butyric acid, or Saccharomyces boulardii, Livestock Science, 234(1039750):1871-1413.
29. Nourmohammadi R., Hosseini S.M., Vakili M. 2013. Effect of citric acid and microbial phytase on ileal digestibility and serum enzyme activity in blood of broiler chickens. Journal of Animal Science Research, 23(1): 57-71. (In Persian)
30. Olukosi O.L., Walker R.L., Jos G.M., Houdijk J.G.M. .2019. Evaluation of the nutritive value of legume alternatives to soybean meal for broiler chickens. Poultry Science, 98(11):5778-578.
31. Paiva D., Walk C., McElroy A. 2014, Dietary calcium, phosphorus, and phytase effects on bird performance, intestinal morphology, mineral digestibility, and bone ash during a natural necrotic enteritis episode. Poultry Science, 93(11):2752-2762.
32. Ravindran Y., Hendriks W.H. 2003. Effects of microbial phytase produced by solid- state fermentation on the performance and nutrient utilisation of broilers fed maize-and wheat- based diets. British Poultry Science, 44: 710-718
33. Rezaeipour V., Barsalani A., Abdullahpour R. 2016. Effects of phytase supplementation on growth performance, jejunum morphology, liver health, and serum metabolites of Japanese quails fed sesame (Sesamum indicum) meal-based diets containing graded levels of protein; Tropical Animal Health and Production, 48(6):1141-1146.
34. Roberson K.D., Edwards H.M. 1994. Effects of ascorbic acid and 1, 25-dihydroxycholecalciferol on alkaline phosphatase and tibial dyschondroplasia in broiler chickens. British Poultry Science, 35: 763-773.
35. Saeedi Aval Noughabi K., Hassnabadi A., Nasiri Moghaddam H., Pournia K.A., 2015. Comparison Between the First Iranian Commercial Phytase and an Imported Phytas on the Performance, Blood Parameters and Nutrient Digestibility of Male Broiler Chicken Fed Different Dietary Phosphorous Levels. Research On Animal Production, 6(11): 60-70. (In Persian)
36. Selle P.H., Ravindran V. 2007. Microbial phytase in poultry nutrition. Animal Feed Science and Technology, 135: 1-41.
37. Tavares-Samay A.M.A., Wilson Moreira D.J., Olímpio Palhares L., da Costa Lopes C., Bôa-Viagem Rabello C., Henrique da Silva Cavalcanti Coelho A. 2019. Determination of nutrient and energy values of cottonseed meal supplemented or not with phytase and protease for broiler chicks. Brazilian Journal of Animal Science,
38. 2022. R: A language and environment for statistical computing. R Foundation for Statistical Computing, Vienna, Austria.
39. Walters H.G., Coelho M., Coufal C. D., Lee J.T. 2019. Effects of Increasing Phytase Inclusion Levels on Broiler Performance, Nutrient Digestibility, and Bone Mineralization in Low-Phosphorus Diets, Applied Poultry Research, 28:1210-1225
40. Zaghari M., Bour Bour S., Rezaei M., Teymoori Yansari A., Riahi M., 2010. Effect of using nutrient equivalency of phytase on broiler chicks’ performance. Iranian Journal of animal Science, 41(1):11-20. (In Persian)
41. Zanu H.K., Kheravii S.K., Morgan N. K., Bedford M.R., Swick R.A. 2020. Interactive effect of dietary calcium and phytase on broilerschallenged with subclinical necrotic enteritis: part 2. Gut permeability, phytate ester concentrations, jejunal gene expression, and intestinal morphology, Poultry Science, 99:4914-

42. Zeller E., Schollenberger M., Witzig M., Shastak Y., K ̈uhn I., Hoelzle L.E., Rodehutscord M. 2015. Interactions between supplemented mineral phosphorus