تدوین مدل علی اضطراب امتحان بر اساس الگوهای ارتباطی خانواده و کمال گرایی والدین بامیانجی گری سبک های یادگیری بر اضطراب

پژوهش های کاربردی در علوم رفتاری

دوره 14، شماره 52، شهریور 1401، صفحه 85-106   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمدرضا سروهویدا^{* 1}؛ مختار عارفی²؛ محمود گودرزی³؛ امید مرادی⁴

¹دانشجوی دکترای مشاوره، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

²دانشیار گروه روانشناسی و مشاوره، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران

³. استادیار گروه روانشناسی مشاوره، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

⁴نویسنده مسئول: مختار عارفی، دانشیار گروه مشاوره، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران،

چکیده

چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی تدوین مدل علی اضطراب امتحان بر اساس الگوهای ارتباطی خانواده و
کمال گرایی والدین با میانجیگری سبک های یادگیری و اثربخشی آن بر اضطراب امتحان دانش آموزان
1400 - انجام شد. جامعه آماری، دانش آموزان پسر پایه نهم شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 1401
6578 نفر(بودند، که تعداد 338 نفر با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و روش (
تصادفی انتخاب شدند. سپس با روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای، تعداد 30 نفر ) 15 نفر گروه
آزمایش و 15 نفر گروه کنترل( انتخاب شدند. گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه ای تحت آموزش قرار
گرفتند و گروه کنترل، آموزشی را دریافت ننمودند. ابزارهای اندازه گیری، پرسشنامه های اضطراب
کمال گرایی اهواز ،)RFCP( الگوهای ارتباطی خانواده کوئرنر و فیتنر پاتریک ،)TAI( امتحان اهواز
بود. یافته ها نشان داد که الگوهای ارتباطی خانواده و کمال )LSI( و سبک های یادگیری کُلب )APS(
گرایی والدین وسبک های یادگیری با اضطراب امتحان ارتباط علّی معناداری دارند. و سرانجام نتایج
نقش میانجی سبک های یادگیری در ارتباط بین متغیرهای مذکور را تعیین نمود و نیز مشخص شدکه
برنامه آموزشی تدوین شده براساس مدل مستخرج بر کاهش اضطراب امتحان اثربخش بوده است. بر
اساس یافته ها، پیشنهاد می شود برای کاهش اضطراب امتحان دانش آموزان، از برنامه آموزش الگوهای
ارتباطی خانواده، کمال گرایی والدین و سبک های یادگیری استفاده شود.
واژگان کلیدی: اضطراب امتحان، کمال گرایی والدین، الگوهای ارتباطی خانواده، سبک های یادگیری.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: اضطراب امتحان؛ کمال گرایی والدین؛ الگوهای ارتباطی خانواده؛ سبک های یادگیری

مراجع

منابع
احمدی، سعیدو احمدی، مجید) 1390 (. "رابطه میان اضطراب ریاضی و سبک های یادگیری دانش
.89_102 :)31( آموزان"؛مجله پژوهشی در برنامه ریزی درسی، 8
اردشیر نشان، زهرا و بیانفر، فاطمه) 1399 (. "بررسی ارتباط بین سبک های یادگیری و راهبردهای
تنظیم هیجان با اضطراب امتحان در دانش آموزان دختر متوسطه بجنورد"؛ پایان نامه کارشناسی
ارشد، دانشگاه پیام نور سمنان.
ادیب، یوسف؛کریمی، بهاء الدین؛ محمودی، فیروز و بدری گرگری، رحیم) 1398 (. "تحلیل برنامه درسی
علوم تجربی پایه های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی بر اساس سبک های یادگیری"؛ مجله مدیریت
.177_194 :)25( و برنامه ریزی در نظام های آموزشی، 2
بایگی، زهرا ) 1398 (. "بررسی رابطه سبک های یادگیری و راهبرهادی انگیزشی با اضطراب امتحان در
دانش آموزان اردبیل"؛ ارائه شده در اولین همایش ملی مدرسه فردا.
https://civilica.com/doc/1032631
بشارت، محمدعلی) 1383 (. "بررسی رابطه کمال گرایی والدین و اضطراب امتحان دانش آموزان"؛مجله
.1_19 :)34( روان شناسی و علوم تربیتی، 1
بهزادی، بهناز و کیان ارثی، فرحناز ) 1394 ( . رابطه بین پیوند والدین و اضطراب امتحان با نقش
.23_57:)27( میانجیگری کمال گرایی در دانشجویان"؛مجله زن و مطالعات خانواده، 7
حسن نیا، سمیه؛شیخ اسلامی، راضیه و پردال، مهین) 1397 (. نقش واسطه ای جهت گیری هدف در
رابطه ابعاد کمال گرایی و اضطراب امتحان"؛ نشریه علمی_ پژوهشی آموزش و ارزشیابی،
.55_77 :)44(11
درخشان، نوشین و تیموری، لیلا ) 1394 ( . "رابطه اضطراب امتحان و آگاهی فراشناختی راهبردهای
خواندن با عملکرد تحصیلی"؛ فصلنامه پژوهش های کاربردی در روان شناسی تربیتی 2
.1_14؛)2(
حیدری لقب، ابراهیم و تقی لو، مریم ) 1398 (. "تاثیر کمال گرایی والدین بر اضطراب امتحان و
پیشرفت تحصیلی دختران مقطع ابتدایی"؛مقاله ارائه شده در چهارمین کنفرانس بین المللی
.100_ دستاوردهای نوین پژوهشی در علوم اجتماعی، علوم تربیتی و روان شناسی، 110
رحیمی، مهدی و خیر، محمد ) 1386 (. "رابطه الگوهای خانواده و کیفیت زندگی دانش آموزان دوره
.5_25 :)1( متوسطه شهر شیراز"؛ مطالعات تربیتی و روان شناسی، دانشگاه فردوسی، 10
سرباز وطن، طاهره ) 1393 (. "بررسی رابطه بین آگاهی های فراشناختی و سبک های یادگیری با
اضطراب امتحان"؛پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
شجاعی، سمیرا؛ جدیدی، هوشنگ و مرادی، امید) 1398 (. "تدوین مدل اضطراب امتحان بر اساس
مولفه های یادگیری خود راهبر و آگاهس فراشناختی با میانجیگری راهبردهای نظم بخشی
.61_76:)38( هیجان"؛فصلنامه روان شناسی تحلیلی_ شناختی، 10
فصلنامه پژوهش های کاربردی در علوم رفتاری/ 103
صادقی، مسعود؛ امیریان، لیلا؛ وفاپور، حسنا و بردوده، عباس ) 1398 (. "تدوین مدل علی از رابطه بین
کمال گرایی تحصیلی و تعلل ورزی تحصیلی دانشجویان علوم پزشکی"؛ با نقش میانجی گیری
.81_88:)2( خودآگاهی هیجانی؛ نشریه راهبردهای آموزشی در علوم پزشکی، 12
عبدالمحمدی، رقیه؛ تقی لو، صادق و جدیدی، محسن ) 1400 (. "پیش بینی اختلال نافرمانی مقابله ای
بر اساس سبک های فرزند پروری، صفات شخصیتی و ویژگی کمال گرایی والدین "؛ نشریه علمی
15_26 :)59( روان شناسی اجتماعی، 9
عبدالملکی، سعیده و تمنایی فر، محمدرضا) 1395 (. "بررسی رابطه کمال گرایی با اضطراب امتحان"؛
اولین کنفرانس بین المللی پژوهش های نویندر حوزه علوم تربیتی و روان شناسی ایران، قم:
.1_11
https://civilica.com/doc/498719
قدمی، مجید) 1393 ( . "بررسی رابطه کمال گرایی با اضطراب امتحان دانش آموزان "؛ فصلنامه نوآوری
.136_15 آموزشی، 13,3
کریمی، میمونه، اعظم؛ محمدی احمد آبادی، ناصر و کریمی، علی محمد ) 1397 ( ."پیش بینی
اضطراب امتحان بر اساس جهت گیری هدف، کمال گرایی و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان
در دانش اموزان دبیرستان "؛ دومین کنفرانس بین المللی روان شناسی، مشاوره و تعلیم و تربیت؛
موسسه آموزش عالی شاندیز.
کیانفر، فرهاد؛ دریکوند، فاطمه و ارجمند زاده، شهین) 1399 (. "بررسی رابطه بین کمال گرایی و
اضطراب امتحان در دانش آموزان"؛ مقاله ارائه شده در هشتمین کنفرانس ملی توسعه پایدار در
علوم تربیتی و روان شناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران:
https://civilica.com/doc/1032631
موسوی، سمیرا؛ احمدی، وحید و نصرالدین، عباسی) 1393 ( . "رابطه بین کمال گرایی نابهنجار و
اضطراب امتحان،بررسی نقش واسطه ای راهبرد مقابله اجتنابی"؛ مجله علمی_ پژوهشی دانشگاه
.102_110 : )1( علوم پزشکی ایلام، 23
میرک زاده، علی اصغر؛ غیاثوند، فرشته؛ شریف زاده، ابوالقاسم و شریفی، مهرنوش) 1388 (."بررسی
سبک های یادگیری دانشجویان کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان"؛مجله تحقیقات
.79_89:)4( اقتصاد توسعه کشاورزی ایران، 40
نوحی، سعیده و قادری، سعیده) 1394 (. "رابطه سبک های یادگیری با اضطراب امتحان و فرسودگی
تحصیلی در دانش آموزان متوسطه فرزانگان شهر شیراز"؛ پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره
دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
هاشمی، سهیلا؛ اکبری، عباس و عباسی اصل، رؤیا ) 1394 ( . "رابطه علّی الگوی ارتباطی خانواده، هوش
هیجانی و خودکار آمدی تحصیلی با اضطراب امتحان در دانش آموزان پسر سال اول دبیرستان"؛
.101 _128 )40( فصلنامه پژوهش های نوین روان شناسی، 10
104 / تدوین مدل علی اضطراب امتحان بر اساس الگوهای ارتباطی خانواده و کمال گرایی…
یدی یوسف آباد، شکوفه، کیانی، قمر و انتصار فومنی، غلامحسین ) 1400 (. "نقش میانجی خود
کارآمدی تحصیلی و عزت نفس در رابطه ی بین سبک های یادگیری و اضطراب امتحان دانش
1_8:)11( آموزان دختر پایه یازدهم"؛مجله مطالعات ناتوانی، 27
Ayalp,G.G.,& ozdemir,N.(2016)."Relationship between TestAnxiety and Learning styles of
Architecture undergraduate. creative Education", 7,367_375.
chadhury, p.Bhattacharya,B.& saha, p.k.(2020)."parent_ child Relationship and
Marital Quality of parents of conduct or oppositional Defiant Disorder and
unaffected Individulals: A comparative study". psycholigical studies", 65 (2), 124
Morris Lw, Engele WB(2006). Psychodiagnostic processes, personality intervence..
Clark,D.A., Crandall, J.R, & Robinson, D.H.(2018)."Incentives and test anxiety may
moderate the effect of retrieval on Learning and Individual Differences", 65, 70_77.
doi: 10_1016/j.Iindif.2018.03.001.
Diehm, R.A.,& Lupton, M.(2012). "Approaches to Learning Literacy: A
phenomenographic study." The journal of Academic Libarianship", 38(4), 217_225.
FlettGL, H ewittpL, Nepon T.& Besser A.( 2017). "The Cognitive side of prerfec tionism .
The cignitive side of perfectionism". The psychology of perfectionism: Theory,
research, aoplication: Routledge.
park, Y& chang, E.(2006)." perfectionism and predictors of depressive symptoms: A test of
an Integrative model".journal of Young investigators, 1(1),1_9.
Hassel,H.(2009)."Assessing the factor structure and composition of positive and negative
and negative peffectionism scale in sport". person Individial Diff; 36: 1725_1740.
Hill,R.W., Huelsman,T.j., Furr, R.M, Kibler,j., vicente,B.B. & kennedy, c.(2004)." A new
measure of perfectionism inventory". journal of personal Assessments, 82(1),80_91.
kolb.D.A.(1984)" Experiential Learning experience as source of Learning and
developments", printice_ Hll, Inc. Englewood cluffs, N j.
LianL.H., & Budin, M.B.(2014)." Investigating the Relationship between English Language
Anxiety and The Achievement of shool based oral English Test among Malaysian
From four students", International journal of Learning, Teaching and Educational
Research , x(x),64_79.
Mcleod s. kolb's Learning styles and experiential Learning cycle. simply psychology [
Internet]. 2017. Available from: https://www.simply psychology org/ Learning_
kolb.html.
Poorman, S. G., Mastorovich, M. L., & Gerwick, M. (2019). Interventions for test anxiety:
How faculty can help. Teaching and Learning in Nursing, 14(3), 186–191.
doi:10.1016/j.teln.2019.02.007
Putwain,D.w., woods,k.A,& symes,w.(2010)." personal and situational predictor of test
anxiety of students in post_ com pulsort eduction". British journal of Educational
psychology, 80(I), 137_160.
Sree Nidhi, S. K & Tay, CH. (2017). Styles of Learning Based on the Research of Fernald,
Keller, Orton, Gillingham, Stillman, Montessori and Neil D Fleming. In ternational
journal for innovative research in multidisciplinary field, Volume - 3, Issue – 4, ISSN
– 2455-0620
Sumi, k.& kanda,k.(2002)." Relationship between neurotic perfectionism, de pressing,
anxiety and psychosomatic symptoms", journal of personality and Individual
Differences,32, 817_826.
Toyama, M.& Yamazki,Y(2020)."The Relationship between learning style and anxiety
amony japanese undergraduates", 2(9):138_142. dio: 10.36315/2019 inpacto33.
فصلنامه پژوهش های کاربردی در علوم رفتاری/ 105
von der Embse,No, Jester, Do, &post,J.(2018)." Test anxiety effects, prwdictors, and
corrdates:A 30_years meta_analytic reviw". Journal of Affective Disorders, 227,
485_493. doi: 10.1016/J.jad.2017.11.408.
Warshawski, so, Bar_Lev,0., & Banoy, s(2019)." Role of a cademic. self_ efficary and
social support on nursing students , test anxiety". nurse Educator, 44(1), E6_ E10.
willemsen_McBride,T.(2010)." preceptor ship planning is essential. to perioperative
nursing retention: matching and Learning styles".con oper Room Nurs j, 28(1):10_17.