مقایسه طرحواره‌های آسیب‌زای اولیه در زنان مبتلا به اختلالات شخصیت و زنان عادی

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

دوره 24، شماره 1 - شماره پیاپی 91، خرداد 1402، صفحه 242-250   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsrp.2021.1935740.3087

نویسندگان

الهه شفایی¹؛ سیدحمید آتش پور^{* 2}

¹دانشجوی دکتری روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.

²دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.

چکیده

این پژوهش با هدف مقایسه طرحواره‌های آسیب‌زای اولیه در زنان مبتلا به اختلالات شخصیت و زنان عادی شهر اصفهان انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی از نوع علی مقایسه ای بود. جامعه آماری پژوهش شامل دو گروه؛ زنان مبتلا به اختلالات شخصیت مرزی، نمایشی، وسواسی، وابسته و اجتنابی و زنان بهنجار در سال 1398 بود. در این پژوهش از روش نمونه‌گیری غیراحتمالی هدفمند استفاده شد، به این صورت که 60 نفر از زنان 20 تا 40 ساله مبتلا به اختلالات شخصیت مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر اصفهان و 60 نفر از افراد سالم صورت هدفمند انتخاب و پرسشنامه‌های پژوهش پاسخ دادند. ابزار سنجش شامل پرسشنامه طرحواره‌های آسیب‌زای اولیه (Young, 1998) بود. داده‌ها به روش تحلیل واریانس چندمتغیری تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین طرحواره‌های آسیب‌زای اولیه در بین زنان مبتلا به اختلالات شخصیت مرزی، نمایشی، وسواسی، وابسته و اجتنابی با زنان عادی تفاوت معناداری وجود دارد (01/0>P). بدین صورت که افراد مبتلا به اختلالات شخصیت نسبت به افراد عادی، دارای نمرات بالاتر در مولفه‌های بریدگی و طرد، خودمختاری و عملکرد مختل، دیگرجهت‌مندی، بازداری و گوش به زنگی بیش از حد و محدودیت‌های مختل بودند. بر اساس این نتایج، لازم است که به فرایندهای روان شناختی، اجتماعی، هیجانی و خانوادگی افراد مبتلا به اختلال شخصیت توجه و با بکارگیری روش‌های مداخله­ای مناسب همچون طرحواره درمانی، به سلامت روان‌شناختی آنان کمک شود.

کلیدواژه‌ها

طرحواره‌های آسیب‌زای اولیه؛ اختلالات شخصیت مرزی؛ نمایشی؛ وسواسی؛ وابسته؛ اجتنابی؛ زنان

مراجع

Almousawi, Z. (2016). Early maladaptive schemas in borderline personality disorder. European HYPERLINK "https://www.sciencedirect.com/science/journal/0924977X"Neuropsychopharmacology, 26(2), 751-755.

Bach, B., Farrell, G.M. (2018). Schemas and modes in borderline personality disorder: The mistrustful, shameful, angry, impulsive, and unhappy child. Psychiatry Research, 259, 323-329.

Barnicot, K., Gonzalez, R., McCabe, R., Priebe, S.(2016). Skills use and common treatment processes in dialectical behaviour therapy for borderline personality disorder. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 52, 147-156.

Calvete, E.(2014). Emotional abuse as a predictor of early maladaptive schemas in adolescents: Contributions to the development of depressive and social anxiety symptoms. Child Abuse HYPERLINK "https://www.sciencedirect.com/science/journal/01452134"&HYPERLINK "https://www.sciencedirect.com/science/journal/01452134" Neglect, 37(4): 735-746.

Cougle, J.R., McDermott, K.A., Hakes, J.K., Joyner, K.J. (2020). Personality disorders and social support in cannabis dependence: A comparison with alcohol dependence. Journal of Affective Disorders, 265, 36-31.

Currie, C.J., Katz, B.A., Yovel, I.(2017). Explicit and implicit shame aversion predict symptoms of avoidant and borderline personality disorders. Journal of Research in Personality, 71, 13-16.

Damiano, R.D., Reece , J., Reid , S., Atkins , L., Patton, G.(2015). Maladaptive schemas in adolescent females with anorexia nervosa and implications for treatment. Eating Behaviors, 16: 64-71.

Delavar, A. (2010). Research Methods in Psychology and Educational Sciences, Tehran: Editing Publishing.

Disney, K.L.(2013). Dependent personality disorder: A critical review. Clinical Psychology Review, 33(8), 1184-1196.

Ganji, H. (2013). Psychopathology based on DSM-5. Tehran: Arasbaran Publications.

Ghadipasha, M., Sardaripour, M., Khoshravesh, S. (2013). Comparison of Early maladaptive schemas in male offenders with personality disorders with other offenders, Journal of Forensic Medicine, 19, 2&3, 283-292.

Holmes, J., Neighbor, R., Tarrier, N., Hmshelwood, R.D., Bolsover, N. (2002). All you need is cognitive behavior therapy? British Medical Journal, 32(49): 288- 295.

Kaya, S., Yildirim, H., Atmaca, M. (2020). Reduced hippocampus and amygdala volumes in antisocial personality disorder. Journal of Clinical Neuroscience, 75, 199-203.

Khosravani, V., Mohammadzadeh, A., SharifiHYPERLINK "https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S016517811830790X" HYPERLINK "https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S016517811830790X"Bastan, F., Amirinezhad, A., Amini, M. (2019). Early maladaptive schemas and suicidal risk in inpatients with bipolar disorder. Psychiatry Research, 271, 351-359.

Leichsenring F., Leibing E. (2003). The effectiveness of Psychodynamic therapy and cognitive-behavior therapy in the Treatment of Personality disorders: A meta analysis. American Journal of Psychiatry, 160(7): 1223-1232.

Mansouri, S., Atashpour, H., Aghayi, A. (2017). Comparison of early maladaptive schemas in individuals with borderline, bipolar, and normal personality disorders, 6th Congress of the Iranian Psychological Association, Tehran.

Mohammadamini, M., Najimi, A., Aboulghasemi, A., Meftagh, D. (2014). Comparison of Early maladaptive schemas in patients with avoidant personality disorder and normal individuals, Journal of Behavioral Sciences Research, 12, 1, 35, 58-66.

Orue, I., Calvete, E., Padilla, P.(2014). Brooding rumination as a mediator in the relation between early maladaptive schemas and symptoms of depression and social anxiety in adolescents. Journal of Adolescence, 37(8): 1281-1291.

Sadoughi, Z., Aguilar-Vafaee, M. (2008). Factor Analysis of the Short Version of the Young Schema Questionnaire in the Iranian Non-Clinical Sample, Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 14 (2), 214-219.

Shorey, R. C., Anderson, S., & Stuart, G. L. (2014). The relation between antisocial and borderline personality symptoms and early maladaptive schemas in a treatment seeking sample of male substance users. Clinical psychology & psychotherapy, 21(4), 341-351.

Thimm, J.C. (2011). Incremental validity of maladaptive schemas over five-factor model facets in the prediction of personality disorder symptoms. Personality and Individual Differences, 50(6), 777-782.

Vega, D., Torrubia, R., Marco-HYPERLINK "https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S016503271931852X"Pallarés, J., Soto, A., Rodriguez-HYPERLINK "https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S016503271931852X"Fornells, A. (2020). Metacognition of daily self-regulation processes and personality traits in borderline personality disorder. Journal of Affective Disorders, 267, 243-250.

Waller, G, Meyer, C. Ohanian, V. (2001). Psychometric properties of the long & short versions of the young schema questionnaire: Core beliefs among bulimic and comparision women. Cognitive Therapy Research, 25(2):137-147.

Wojciechowski, T. (2019). Borderline personality disorder symptoms and exposure to violence as risk factors for opioid use in adulthood. Psychiatry Research, 281, 112-117.

Young, J. E. (1998). Young Schema Questionnaire Short Form. New York: Cognitive Therapy Center.

Zeynel, Z., Uzer, T. (2020). Adverse childhood experiences lead to trans-generational transmission of early maladaptive schemas. Child Abuse HYPERLINK "https://www.sciencedirect.com/science/journal/01452134"&HYPERLINK "https://www.sciencedirect.com/science/journal/01452134" Neglect, 99. 104-110.