مقایسه سرمایه اجتماعی دانشجویان بومی و غیربومی با رویکرد تحلیل سیاست بومی گزینی در آموزش عالی

فصلنامه تعالی تعلیم و تربیت و آموزش

دوره 1، شماره 3، خرداد 1402، صفحه 79-90   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

زهره علی پور تربتی^{* 1}؛ بهرنگ اسماعیلی شاد²؛ حامد علیزاده¹

¹دانشجوی دکتری، گروه مدیریت آموزشی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران.

²استادیار گروه علوم تربیتی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر مقایسه سرمایه اجتماعی دانشجویان بومی و غیربومی با رویکرد تحلیل تأثیر سیاست بومی گزینی در آموزش عالی بود. پژوهش از نظر هدف، کاربردی بود و از حیث روش، توصیفی از نوع پس رویدادی است که به شیوه پیمایشی انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه صنعتی قوچان به تعداد 2500 دانشجو در سال تحصیلی 99-1398که برای نمونه گیری از روش تصادفی طبقه‌ای نسبی بر حسب بومی و غیر بومی بودن در شهر قوچان استفاده شد که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه برای دانشجویان بومی 100 نفر و برای دانشجویان غیربومی 234 نفر به دست آمد. این محاسبه با سطح خطای ۵ درصد صورت گرفت. ابزار گردآوری داده ها عبارت است از پرسشنامه سرمایه اجتماعی عباس زاده و همکاران (1391) که روایی صوری آن مورد تأیید 10 نفر از خبرگان قرار گرفت و پایایی ابزار با استفاده از فرمول ضریب آلفای کرونباخ 832/0 محاسبه شد. داده‌ها با آزمون T مستقل و به وسیله نرم افزار22 spss تحلیل شد. تحلیل یافته‌ها حاکی از آن است که سرمایه اجتماعی دو گروه دانشجویان بومی و غیربومی با هم تفاوت معناداری دارد و میزان سرمایه اجتماعی دانشجویان غیربومی بیشتر از سرمایه اجتماعی دانشجویان بومی است. نتایج پژوهش حاضر نشانگر اهمیت ارتباط و تعامل آحاد جامعه به ویژه دانشجویان جهت افزایش سرمایه اجتماعی است که این امر بر نقش آموزش عالی و دانشگاه ها در انسجام و اعتماد اجتماعی صحه می گذارد.

کلیدواژه‌ها

آموزش عالی؛ سرمایه اجتماعی؛ بومی‌گزینی

مراجع

اندیشمند، ویدا. (1388). شناسایی مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی در دانشگاه‌ها به منظور ارائه مدلی جهت ارتقاء آن. رهبری و مدیریت آموزشی، 3(2): 34-9.

باقری مجد، روح الله؛ مهاجران، بهناز؛ فلاح فرامرزی، محسن. (1394). بررسی روابط بین سرمایه اجتماعی، مشارکت سازمانی و سرمایه انسانی در نظام آموزش عالی. پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، 7(3): 207-225.

بذرافشان مقدم، مجتبی؛ مهدوی شکیب، علی؛ خجسته بوجار، مریم. (1393). بررسی دیدگاه مدیران، کارشناسان و دانشجویان نسبت به اجرای طرح بومی گزینی در پذیرش دانشجویان دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی. مطالعات اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی، 4(5) : 113-81.

پورموسوی، موسی؛ عباسی کسبی، دنیا؛ واحدی، حیدر. (1392). تحلیل و ارزیابی مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی و تأثیر آن در امنیت اجتماعی شهر مطالعه موردی منطقه 12شهر تهران. آمایش جغرافیایی فضا، 3(10): 139-156.

پیرایش، رضا؛ نجفی، فاطمه؛ آقاجانلو، نرگس. (1391). بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر عملکرد سازمان مطالعه موردی فرماندهی انتظامی شهر زنجان، دانش انتظامی زنجان، ش4: 57-83.

جان پرور، محسن؛ صالح آبادی، ریحانه؛ احمدآبادی، آرزو. (1393). آسیب شناسی هویت ملی ناشی از پذیرش دانشجویان بومی در دانشگاه ها، مطالعات جامعه شناختی ایران، 4(12): 60-41.

جمالی، احسان؛ باقی یزدل، رقیه. (1396). چالش‌های بومی گزینی در آزمون سراسری آموزش عالی ایران. آموزش عالی ایران، 8(2)، پیاپی 30: 1-30.

خندق، نجله؛ کوثری، ابوذر. (1397). تاثیر بومی گزینی در نظام آموزش عالی بر انسجام اجتماعی در ایران. مطالعات ملی، 19(3): 66-84.

ربیعی سروندی، نیما؛ صمدی فروشانی، مرضیه. (۱۳۹۷). مطالعه و بررسی اثر مولفه‌های سرمایه اجتماعی بر توسعه پایدار، دومین کنفرانس ملی تحقیق و توسعه در مدیریت و اقتصاد مقاومتی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر

زبیری، هدی؛ ابراهیمی پورفائز، سهند. (1393). تورم و کاهش سرمایه اجتماعی ایران. برنامه ریزی و بودجه، 19(4): 213-183.

سیدنورانی، محمدرضا؛ سجادی، معصومه سادات؛ فروزان، فائزه؛ جهانگرد، فاطمه. (1394). بررسی نقش آموزش در ایجاد سرمایه اجتماعی در ایران (1390-1360)، پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، 5(20): 31-44.

سلیمی، حسین. (1386). نگرشی ساده انگارانه به هویت ملی در ایران، مطالعات ملی، 8(3): 53-31

شرکایی اردکانی، جواد؛ ریاحی نژاد، حسین؛ رزاقی، هادی. (1390)، مجموعه مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش (ویژه مدارس). تهران: انتشارات مدرسه

صالحی عمران، ابراهیم. (1393). آموزش عالی و سرمایه اجتماعی. پژوهشنامه توسعه فرهنگی اجتماعی، 1(1): 57-77.

صفاریان، م. (1397). عوامل موثر بر بی تفاوتی اجتماعی جوانان، رساله دکتری تخصصی. گروه علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.

عباس زاده، محمد؛ علیزاده اقدم، محمد باقر؛ اسلامی بناب، رضا. (1391). بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و آنومی اجتماعی. مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 1 (1): ۱۴۵ -۱۷۲

فریدونی، سمیه. (1396). آینده پژوهی آموزش عالی ایران، آینده اندیشی سیاست‌های بومی گزینی در پذیرش دانشجو و پیامدهای آن، تهران: موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی.

قنادان، محمود؛ اندیشمند، ویدا. (1388). نقش دانشگاه در ایجاد سرمایه اجتماعی به منظور ارائه الگوی پیشنهادی برای ارتقای نظام آموزش عالی کشور. پژوهش در برنامه ریزی درسی، شماره 23، 44-23.

مردانی فر، فهیمه؛ ظهیری نیا، مصطفی؛ رستگار، یاسر. (1398). سرمایه اجتماعی و امید به آینده در میان دانشجویان (مطالعه دانشگاه‌های شهر بندرعباس). مدیریت سرمایه اجتماعی، 6(1): 104-85.

مهرعلیزاده، یدالله؛ رجبی معماری، اسماعیل؛ الهام پور، حسین. (1391). آسیب شناسی سیاست بومی گزینی (تحلیل محتوی سایت‌های اینترنتی و رسانه‌های عمومی کشور). فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران، 4(4): 158-119.

میر، علی؛ میر، سعید؛ خلیل زاده، معصومه. (1394). سرمایه اجتماعی و نقش آن در احساس امنیت (مورد مطالعه: استان لرستان). مدیریت سرمایه اجتماعی، 2(4): 585-603.

Addae Evelyn Aboagye. (2020). The mediating role of social capital in the relationship between socioeconomic status and adolescent wellbeing: evidence from Ghana. BMC public health, 20 (1): 1-11.

Briggs Xavier de Souza. (2002). Social Capital and Segregation: Race, Connections, and Inequality in America. KSG Faculty Research Working Papers Series RWP02-011.

Gumus M. (2007). The Effect of communication on Knowledge sharing in organization, knowledge management practice, 8 (2): 15-26

Helliwell John., Putnam Robert. (1999). Education and Social Capital. Helliwell, John F. and Putnam, Robert D., Education and Social Capital (May 1999). NBER Working Paper No. w7121, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=165129

Huang Jian., Maassen van den Brink Henriëtte., Groot Wim. (2009). A meta-analysis of the effect of education on social capital. Economics of Education Review, 28(4): 454-464

Kim Mi-son., Kim Dongkyu., Mcneely Natasha Altema. (2020) Race, inequality, and social capital in the U.S. counties, The Social Science Journal,vol 34, DOI: 10.1080/03623319.2020.1799178.

Myeong  Seunghwan.,Seo  Hyungjun. (2016). Which type of social capital matters for building trust in government? looking for a new type of social capital in the governance era. Sustainability, 8 (322): 1-15.

Tóth, Istvan Gyorgy. (2011). Income Distribution, Social Cohesion and Value Structure. Public Finance Focus، 26، 254-287.