نمونه‌برداری نظام‌مند طبقه‌بندی‌شده در تپه‌برج نیشابور، خراسان

پیام باستان‌شناس

مقاله 4، دوره 9، شماره 18، اسفند 1391، صفحه 49-68   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

محسن دانا^{* 1}؛ عمران گاراژیان²؛ حسن فاضلی نشلی³

¹دانشجوی دکتری باستان‌شناسی دوران تاریخی، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

²استادیار، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه نیشابور، نیشابور، ایران.

³دانشیار، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

بررسی‌های باستان‌شناسی در شناسایی محوطه‌های باستانی و درک روابط درون یا برون منطقه‌ای بسیار مهم و کاربردی است. امابررسییک محوطه به تنهایی، برخلاف شیوه‌های سنّتی رایج،معمولاً داده‌های دقیق و قابل توجهی درباره آن محوطه در اختیار می‌گذارد.در این پژوهش محوطةبزرگپیش‌ازتاریخی تپه ­برج در نزدیکی نیشابور برای نمونه‌برداری نظام‌مندطبقه‌بندی‌شده انتخاب شده‌است، آن هم در خراسان، سرزمینی که به‌ویژه از نظر باستان‌شناسی دوران پیش‌از تاریخ ناشناخته است. این امر مسلماً خطرپذیری بالایی داشته و همان‌­گونه که در ادامه خواهد آمد، نتایج پژوهش را تحت تأثیر خود قرار داده‌است به طوری که باوجود حجم بالای سفال جمع­ آوری­ شده از سطح تپه، کمترین شباهت را با دوره‌­های شناخته­‌شده در باستان­شناسی سرزمین‌های پیرامونی منطقه دارد. برای دسته‌بندی بهتر و درنتیجه، مقایسه سفالی بهتر، علاوه بر طبقه‌بندی آنها براساس رنگ پوشش، نوع خمیرمایه، کیفیت پخت و ... سفال‌ها گونه‌شناسی نیز شدند. بر این اساس بیست و پنج گونه سفالی تعریف شد. تأکید این نوشته بر گونه‌شناسی سفال‌های نمونه‌برداری از سطح تپه برج نیشابور و ارائه چشم‌اندازی برای فعالیت‌های آینده در این محوطه مهم پیش‌ازتاریخی خراسان است.

کلیدواژه‌ها

نمونه‌برداری نظام‌مند طبقه‌بندی‌شده؛ تپه برج؛ خراسان؛ گونه‌شناسی؛ طبقه‌بندی

مراجع