بررسی تاثیر روش‌های ارتباطی و تخصص حرفه‌‌ای حسابرس بر پاسخ صاحبکار به سوالات حسابرسی

مطالعات اخلاق و رفتار در حسابداری و حسابرسی

مقاله 1، دوره 3، شماره 1، فروردین 1402، صفحه 7-40   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مهرداد پناهی درچه¹؛ مهدی ناظمی اردکانی^{* 2}؛ مهناز نوروزی اصل بالکانلو¹

¹دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

²استادیار، گروه حسابداری، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر روش‌های ارتباطی و تخصص حرفه‌‌ای حسابرس با پاسخ صاحبکار، به سوالات حسابرسی است.
روش: جامعه آماری پژوهش شامل کلیه حسابداران رسمی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران تا پایان 6 ماهه اول سال 1399 که فعال و مشغول به کار می‌باشند، است. طبق آمار به دست آمده تعداد کل آنها به ترتیب 550 و 1057 نفر می‌باشد. حجم نمونه، از طریق جدول مورگان، تعداد 225 و 285 نفر با روش تصادفی ساده تعیین شد، که تنها 205 نفر به پرسشنامه پاسخ دادند. روش پژوهش، توصیفی- پیمایشی از نوع کاربردی و همبستگی است. جهت گردآوری داده‌ها از پرسشنامه استفاده شد. همچنین آزمون فرضیه‌ها با استفاده از نرم‌افزار Spss24 انجام گردید.
یافته‌‌ها: نتایج نشان داد که بین شیوه ارسال سوالات حسابرسی و میزان جانبداری پاسخ صاحبکار به سوالات حسابرس، رابطه معنی‌داری وجود دارد و جهت آن نیز معکوس است. همچنین بین میزان تخصصی بودن سوالات حسابرسی و میزان جانبداری پاسخ صاحبکار، رابطه معنی‌داری وجود دارد و جهت آن نیز معکوس است.
نتیجه‌گیری: از آنجایی که حسابرسی در ارتباط با انسان‌‌ها بوده و نیازمند یک ارتباط اجتماعی مناسب است، حسابرسان باید علاوه‌بر مهارت‌های تخصصی، مهارت‌های ارتباطی خود را هم تقویت نمایند که باعث پیشرفت و افزایش کیفیت کاری می‌‌گردد. بهتر است حسابرسان بیشتر روش‌های ارتباطی‌ را برگزینند که باعث حضور اجتماعی بیشتر حسابرس و به‌تبع آن جانبداری کمتر پاسخ صاحبکار گردد.

کلیدواژه‌ها

سوالات حسابرسی؛ روش‌های ارتباطی؛ تخصص حرفه‌‌ای؛ صاحبکار؛ حسابرس

مراجع

اشرفی، بختیار؛ حاجیها، زهره؛ تهرانی، رضا (1402). طراحی مدل تورش رفتاری حسابرسان با تاکید بر ویژگی‌های فردی و عمومی حسابرس به روش داده‌بنیاد. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 12(45)، ص483-498.

ایوانی، فرزاد؛ عبدی، حدیث؛ خیراللهی، فرشید؛ علیمرادی، مهری (1401). بررسی رابطه بین شکاف انتظار حسابرسی و اطمینان سرمایه‌گذاران: بررسی نقش بهبود سطح ارتباطات حسابرسان. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 19(73)، ص117-149.                                                https://doi.org/10.22054/qjma.2021.62225.2286

جان‌نثاری، سید امیر (1391). ویژگی‌‌های حسابرس موفق. حسابدار رسمی، پیاپی 32.

حسینی، سید حسین؛ بنی‌مهد، بهمن؛ صفری، زهرا (1399). بررسی تأثیر دیدگاه‌های تردید حرفه‌ای حسابرس بر ارزیابی ریسک تقلب با توجه به اثر مداخله‌کنندگی مهارت ارتباطی و تضعیف اجتماعی. دانش حسابداری،11(2)،
ص71-105.                                          https://doi.org/10.22103/jak.2020.14079.2985

رابینز، استیفن (1386). مبانی رفتار سازمانی. ترجمه علی پارسائیان و سید محمد اعرابی. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

رضائیان، علی (1387). تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم. تهران: سمت.

سالاری جائینی، زهرا (1392). رابطه ساختار سازمانی، سبک رهبری و فناوری اطلاعات و ارتباطات با نوع ارتباطات سازمانی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. استاد راهنما مسلم صالحی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.

شیروانی‌هرندی، ‌کیمیا؛ اسماعیلیان، ‌ساناز (1401). تاثیر قدرت ارتباطات بر مدیریت ارتباط با مشتری با میانجی‌گری مهارت‌های ارتباطی (مورد مطالعه: شرکت ایران خودرو). پژوهش‌های علوم مدیریت، 11(4)، ص245-262.

صفرزاده، محمدحسین؛ هوشمند کاشانی، عباس (1399). ویژگی‌های حسابرس، گرایش‌های حرفه‌ای و تجاری، و تأثیر آنها بر کیفیت حسابرسی. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 17(68)، ص145-165.

https://doi.org/10.22054/qjma.2021.50466.2132

گریفین، مورهد (1385). رفتار سازمانی. ترجمه سید مهدی الوانی و غلامرضا معمارزاده. تهران: انتشارات مروارید.

ملکیان، اسفندیار؛ کامیابی، یحیی؛ ابراهیمی مجد، هادی (1401). ارائه مدلی برای ارتقاء کیفیت و مهارت حسابرس از دیدگاه حرفه و کارفرما. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 12(3)، ص281-300.

https://doi.org/10.22051/jera.2019.24663.2353

منتی، وحید؛ بابایی، مقداد (۱۳۹۳). ارتباطات در حسابرسی داخلی. در: دومین کنگره سالانه حسابرسی داخلی؛ ارزش‌آفرینی در اقتصاد، نقش‌آفرینی در فرهنگ. تهران: انجمن حسابرسان داخلی ایران.

مهرانی، کاوه؛ یزدانی، سیما؛ بهبهانی‌نیا، پریسا سادات؛ اسکندر، هدی (1392). نحوه انتخاب استراتژی‌های مذاکرات با مدیر توسط حسابرس. پژوهش حسابداری، شماره 8، ص101-122. https://doi.org/10.22051/ijar.2013.425

نصیرزاده، فرزانه؛ خلیفه‌سلطانی، ‌ناهید ‌سادات (1397). شناسایی مهارت‌ها، دانش و نگرش‌های لازم برای حسابرسان امروز. مطالعات اقتصاد، مدیریت مالی و حسابداری، 17(4)، ص42-65.

Anderson, A.W. (2012). The characteristics of a successful auditor. Kansas Society of CPAs.‏

Bame-Aldred, C.W. & Kida, T. (2007). A comparison of auditor and client initial negotiation positions and tactics. Accounting Organizations and Society, 32, p.497–512.      
https://doi.org/10.1016/j.aos.2006.07.001

Bazerman, M.H., Curhan, J.R., Moore, D.A. & Valley, K.L. (2000). Negotiation. Annual Review of Psychology, 51, p.279–314.

Bennett, G.B. & Hatfield, R.C. (2013). The effect of the social mismatch between staff auditors and client management on the collection of audit evidence. The Accounting Review, 88(1), p.31–50. https://doi.org/10.2308/accr-50286

Berlo, D. (1960). The process of Communication, Michigan State University. New York: Rinehart and Winston.

Biek, M., Wood, W. & Chaiken, S. (1996). Working knowledge, cognitive processing, and attitudes: On the determinants of bias. Personality and Social Psychology Bulletin, 22(6), p.547–556. https://doi.org/10.1177/0146167296226001

Brauer, M. & Chekroun, P. (2005). The relationship between perceived violation of social norms and social control: Situational factors in fluencing the reaction to deviance. Journal of Applied Social Psychology, 35(7), p.1519–1539. https://doi.org/10.1111/j.1559-1816.2005.tb02182.x

Brazel, J.F., Agoglia, C.P. & Hatfield, R.C. (2004). Electronic versus face-to-face review: The effects of alternative forms of review on auditors' performance. The Accounting Review, 79(4), p.949–966. https://doi.org/10.2308/accr.2004.79.4.949

Brock, T.C. (1967). Communication discrepancy and intent to persuade as determinants of counterargument production. Journal of Experimental Social Psychology, 3(3), p. 296–309. https://doi.org/10.1016/0022-1031(67)90031-5

Daft, R.L. & Lengel, R.H. (1986). Organizational information requirements, media richness and structural design. Management Science, 32(5), p.554–571. https://doi.org/10.1287/mnsc.32.5.554

Dixon, J., Belnap, C., Albrecht, C. & Lee, K. (2010). The importance of soft skills. Corporate Finance Review, 14(6), p.35–38.

Drolet, A.L. & Morris, M.W. (2000). Rapport in conflict resolution: Accounting for how face-to-face contact fosters mutual cooperation in mixed-motive conflicts. Journal of Experimental Social Psychology, 36(1), p.26–50. https://doi.org/10.1006/jesp.1999.1395

Fehr, E. & Fischbacher, U. (2004). Social norms and human cooperation. Trends in Cognitive Sciences, 8(4), p.185–190. https://doi.org/10.1016/j.tics.2004.02.007

Frohlich, N. & Oppenheimer, J. (1998). Some consequences of e-mail vs. face-to-face communication in experiment. Journal of Economic Behavior & Organization, 35(3), p. 389–403. 
https://doi.org/10.1016/S0167-2681(98)00044-4

Gibbins, M., Salterio, S. & Webb, A. (2001). Evidence about Auditor-Client Management Negotiation Concerning Client’s Financial Reporting. Journal of Accounting Research, 39(3), p. 535563. https://doi.org/10.1111/1475-679X.00027

Ham, C.C., Hann, R.N., Rabier, M. & Wang, W. (2022). Auditor skill demands and audit quality: Evidence from Job Postings.      
Available at: SSRN 3727495 https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3727495

Hoffman, V.B. & Patton, J.M. (1997). Accountability, the dilution effect, and conservatism in auditors' fraud judgments. Journal of Accounting Research, 35(2), p. 227–237.

Hussein, A. (2017). Importance of Generic Skills in Accounting Education: Evidence from Egypt. International Journal of Accounting and Financial Reporting, 7(2), p. 16-35.          
http://dx.doi.org/10.5296/ijafr.v7i2.11782

Jackson, D. (2012). Business undergraduates' perceptions of their capabilities in em-ployability skills: Implications for industry and higher education. Industry and HigherEducation, 26(5), p. 345–356. https://doi.org/10.5367/ihe.2012.0117

Keating, J.P. & Brock, T.C. (1974). Acceptance of persuasion and the inhibition of counterargumentation under various distraction tasks. Journal of Experimental Social Psychology, 10(4), p.301–309. https://doi.org/10.1016/0022-1031(74)90027-4

Kleckner, R.A. (1985). The deregulation of public accounting. Accounting Education, p.157-162.

Kruglanski, A.W., Webster, D.M. & Klem, A. (1993). Motivated resistance and openness to persuasion in the presence or absence of prior information. Journal of Personality and Social Psychology, 65(5), p. 861–876. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0022-3514.65.5.861

Kunda, Z. (1990). The case for motivated reasoning. Psychological Bulletin, 108(3), p. 480–498. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0033-2909.108.3.480

Lancaster, L.C. & Stillman, D. (2010). The M-factor: How the Millennial Generation is Rocking the Workplace. New York: HarperBusiness.

Lindstedt, K. & Veerman, M. (2018). Auditing auditor identities – Auditor attributes, professional and commercial orientations, and the implications for audit practice. Working Paper, School of Health and Society, Hogskolan Kristiansad, Sweden.

Lynch, A.L., Murthy, U.S. & Engle, T.J. (2009). Fraud brainstorming using computermediated communication: The effects of brainstorming technique and facilitation. The Accounting Review, 84(4), p. 1209–1232. https://doi.org/10.2308/accr.2009.84.4.1209

May, C.A. & May, G.S. (2012). Effective Writing: A Handbook for Accountants (9^th ed.). Boston: Prentice Hall.

McCracken, S., Salterio, S.E. & Gibbins, M. (2008). Auditor-client management re lationships and roles in negotiating financial reporting. Accounting, Organizations and Society, 33(4–5),
p.362–383. https://doi.org/10.1016/j.aos.2007.09.002

Messier, W.F., Glover, S.M. & Prawitt, D.F. (2017). Auditing & Assurance Services: A Systematic Approach (10^th ed.). New York, NY: McGraw-Hill Education.

Nolder, C.J. & Kadous, K. (2018). Grounding the professional skepticism construct in mindset and attitude theory: a way forward. Accounting, Organizations and Society, 67, p.1-14.
https://doi.org/10.1016/j.aos.2018.03.010

Norman, S.N. & Abdul Latiff, A.R. & Mohd Said, R. (2018). Employers Perception on Skill Competencies and the Actual Performance of Bachelor of Accounting Graduates in Malaysia. International Academic Journal of Accounting and Financial Management, 5(3), p. 88-95. http://dx.doi.org/10.9756/IAJAFM/V5I2/1810019

Osterhouse, R.A. & Brock, T.C. (1970). Distraction increases yielding to propaganda by inhibiting counterarguing. Journal of Personality and Social Psychology, 15(4), p. 344–358.       
https://doi.org/10.1037/h0029598

Saiewitz, A. & Kida, T. (2018). The effects of an auditor's communication mode and professional tone on client responses to audit inquiries. Accounting, Organizations and Society, 65, p.33-43. https://doi.org/10.1016/j.aos.2017.10.002

Short, J., Williams, E. & Christie, B. (1976). The Social Psychology of Telecommunications. London: John Wiley & Sons, Ltd.

Short, J.A. (1974). Effects of medium of communication on experimental negotiation. Human Relations, 27(3), p.225–234. https://doi.org/10.1177/001872677402700303

Siegel, G. (2000). Changing work roles demand new knowledge and skills. Strategic Finance, 81(8), p.65-6.

Sorensen, K. & Ortegren, M. (2021). The next best thing: Social presence and accountability's impact on auditor professional skepticism. Journal of Corporate Accounting & Finance, 32(2), p.39-51. https://doi.org/10.1002/jcaf.22484

Suh, K.S. (1999). Impact of communication medium on task performance and satisfaction: An examination of media-richness theory. Information & Management, 35(5), p.295–312.      
https://doi.org/10.1016/S0378-7206(98)00097-4

Swaab, R.I., Galinsky, A.D., Medvec, V. & Diermeier, D.A. (2012). The communication orientation model: Explaining the diverse effects of sight, sound, and synchronicity on negotiation and group decision-making outcomes. Personality and Social Psychology Review, 16(1), p. 25–53.       
https://doi.org/10.1177/1088868311417186

Tetlock, P.E., Skitka, L. & Boettger, R. (1989). Social and cognitive strategies for coping with accountability: Conformity, complexity, and bolstering. Journal of Personality and Social Psychology, 57(4), p. 632–640. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0022-3514.57.4.632

Trompeter, G. & Wright, A. (2010). The world has changed – have analytical procedure practices?. Contemporary Accounting Research, 27(2), p.669 –700.            
https://doi.org/10.1111/j.1911-3846.2010.01021.x

Trotman, K., Wright, A. & Wright, S. (2009). An Examination of the effects of auditor rank on negotiation planning judgments. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 28(1), p.191–203. https://doi.org/10.2308/aud.2009.28.1.191

Van Zant, A.B. & Kray, L.J. (2014). I can't lie to your face: Minimal face-to-face interaction promotes honesty. Journal of Experimental Social Psychology, 55, p.234–238.
https://doi.org/10.1016/j.jesp.2014.07.014

Westermann, K., Bedard, J.C. & Earley, C.E. (2015). Learning the 'craft' of auditing: A dynamic view of auditors' on-the-job learning. Contemporary Accounting Research, 32(3), p.864–896.       
https://doi.org/10.1111/1911-3846.12107

Wood, W. (1982). Retrieval of attitude-relevant information from memory: Effects on susceptibility to persuasion and on intrinsic motivation. Journal of Personality and Social Psychology, 42(5),
p. 798–810. https://doi.org/10.1037/0022-3514.42.5.798