تعامل سنت و نص در اندیشه سیاسی سید جواد طباطبایی

فصلنامه تخصصی علوم سیاسی

مقاله 6، دوره 18، شماره 59، مرداد 1401   

نوع مقاله: مقاله مستخرج از رساله دکترا

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/psq.2023.1990615.2214

نویسندگان

سید رسول قهاری¹؛ سید فرشید جعفری پابندی^{* 2}؛ اصغر پرتوی³

¹دانشجوی دکترای علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

²استادیارگروه روابط بین الملل. دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران (نویسنده مسئول)

³استادیار گروه روابط بین الملل، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

چکیده

سنت را می‌توان چالش برانگیزترین مفهوم تاریخ معاصر ایران تلقی کرد. در واقع سایر مفاهیم و اندیشه‌های نوین از جمله تجدد و دموکراسی با توجه به سنت معنا شدند. به همین دلیل ارای سیاسی متفکران معاصر ایران از جمله سید جواد طباطبایی پیرامون سنت و تجدد شکل گرفته‌اند. سوال و هدف محوری این پژوهش معنا و شاخص‌های سنت در اندیشه سیاسی طباطبایی است. با بهره‌گیری از روش تبیینی می‌توان گفت که طباطبایی همانند سایر متفکران ایرانی، پیش از بررسی مدرنیته، تجدد و همچنین ترسیم اندیشه سیاسی خود به ارایه مفهوم سنت و ارتباط آن با تاریخ، سیاست، دین اسلام و زندگی ایرانیان پرداخته است و سپس آن را با تجدد تطبیق داده است. نگرش طباطبایی به سنت نگرشی پارادوکسیکال است، چرا که از یک نگرشی میراث‌وار به سنت دارد که باید به آن بصورت هویت تاریخی نگریست که کارکردی در دوره تجدد، توسعه و سیاست‌گذاری ندارند. از سوی دیگر سنت ایرانی را با اقتدارگرایی، انسجام و همگرایی ایران، فقدان شکل-گیری دموکراسی غربی در ایران همگام می‌کند.

کلیدواژه‌ها

سنت؛ طباطبایی؛ تجدد؛ ایران؛ توسعه

مراجع