بررسی تأثیر حرفه‌ای‌گرایی، فرهنگ‌ سازمانی و سبک رهبری بر عملکرد حسابرسان با توجه به نقش تعدیلی هوش معنوی

مطالعات اخلاق و رفتار در حسابداری و حسابرسی

مقاله 4، دوره 3، شماره 2، تیر 1402، صفحه 75-94   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

موسی الرضا زنگانه^{* 1}؛ فرشته سراجی²

¹استادیار، گروه حسابداری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

²دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه حسابداری، دانشگاه غیرانتفاعی حکیم جرجانی، گرگان، ایران.

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر حرفه‌ای‌گرایی، فرهنگ‌ سازمانی و سبک رهبری بر عملکرد حسابرسان، با توجه به نقش تعدیلی هوش معنوی است.
روش: تحقیق پیش‌رو از نظر روش گردآوری داده‌ها توصیفی- پیمایشی بوده و از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری مورد مطالعه شامل همه حسابرسان رسمی شاغل در موسسات حسابرسی زیر نظر جامعه حسابداران رسمی ایران بود. حجم نمونه به تعداد 338 نفر با روش نمونه‌گیری غیراحتمالی در دسترس تعیین شد. فرضیه‌‌های تحقیق با روش مدل معادلات ساختاری و نرم‌افزار SmartPls مورد آزمون قرار گرفتند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که حرفه‌ای‌گرایی، فرهنگ‌ سازمانی و سبک رهبری بر عملکرد حسابرس تأثیر معناداری دارد. هوش معنوی اثر حرفه‌ای‌گرایی بر عملکرد حسابرس را تعدیل می‌کند. هوش معنوی اثر فرهنگ‌ سازمانی بر عملکرد حسابرس را تعدیل می‌نماید. هوش معنوی اثر سبک رهبری بر عملکرد حسابرس را تعدیل می‌کند.
نتیجه‌گیری: رعایت قوانین و مقررات حرفه‌ای حسابرسی باعث افزایش در کارایی حسابرسی می‌شود. فرهنگ حسابرسی پایه و اساس جامعه حسابرسی می‌باشد که دربرگیرنده مجموعه‌ای از ارزش‌ها، هنجارها، باورها، آداب فرهنگی و تاریخی مؤثر بر رفتار حسابرسان بوده و مبنای ارزش‌های خاص منبعث از اجتماع و مؤثر بر فرهنگ حسابرسان در محیط حسابرسی و جامعه است. دستیابی به قضاوت حرفه‌ای مطلوب‌تر مستلزم شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر قضاوت و تصمیم‌گیری حسابرسان است. توجه به این موارد و مدنظر قرار دادن مدل‌های تصمیم‌گیری، منجر به بهبود کیفیت قضاوت در مراحل مختلف حسابرسی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

 حرفه‌ای‌گرایی؛ فرهنگ ‌سازمانی؛ سبک رهبری؛ حسابرسان؛ هوش معنوی؛ حرفه حسابداری  

مراجع

ایران‌زاده، سلیمان (1377). مدیریت فرهنگ سازمانی. تبریز: مؤلف.

بهبودی مقدم، زهرا؛ جهانی، زهرا؛ دهقان نیری، ناهید (1394). بررسی سبک‌های رهبری مدیران بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران و مقایسه شاخص‌های خدمات مامایی. پایش، 14(3)، ص 297-304.

حقیقی، محمدعلی (1380). مدیریت رفتار سازمانی. انتشارات ترمه.

حیرانی، فروغ؛ وکیلی‌فرد، حمیدرضا؛ رهنمای رودپشتی، حمیدرضا (1396). حرفه‌ای‌گرایی و قضاوت حرفه‌ای. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 6(22).

دیویس، کیت؛ نیواستورم، جان (1364). رفتار انسانی در کار (رفتار سازمانی). ترجمه محمدعلی طوسی. انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی.

رابینز، استیفن (1390). مبانی رفتار سازمانی. ترجمه فرزاد امیدواران و دیگران. موسسه کتاب مهربان نشر، چاپ سوم.

رؤیایی، رمضانعلی؛ محمدی، مهدی (1390). اخلاق حرفه‌ای‌گرایی در مؤسسات حسابداری. انتشارات کتابخانه فرهنگ.

سایبان، اصغر؛ مقدم، عبدالکریم (1398). تأثیر حرفه‌ای‌گرایی حسابرسان بر احتمال وقوع تقلب. در: اهواز: چهارمین کنفرانس ملی اقتصاد، مدیریت و حسابداری.

صالحی، اله‌کرم؛ قیصری، طاهر؛ تامرادی، علی (1397). تأثیر هوش هیجانی بر عملکرد حسابرس با نقش واسط سرمایه فکری. چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، 1(4)، ص 60-71.

قانعی‌راد، محمدامین (1392). آموزش عالی در میانه تعارض‌های شغل‌گرایی جدید و حرفه‌ای‌گرایی مدنی و مردم‌مدار. آموزش عالی، 2(1).

مرادیان، حمید (1398). مروری بر تأثیر حرفه‌ای‌گرایی و هویت سازمانی بر تعهد حرفه‌ای با در نظر گرفتن نقش میانجی رضایت‌مندی شغلی در مؤسسات حسابرسی. در: تهران: سومین کنفرانس بین‌المللی چشم‌اندازهای نوین در حسابداری، مدیریت و کارآفرینی.

موسوی مقدم، رحمت‌الله؛ هوری، سهیلا؛ امیدی، عباس؛ ظهیری‌خواه، ندا (1394). بررسی رابطه هوش معنوی با خودکنترلی و مکانیسم‌های دفاعی در دانش‌آموزان دختر سال سوم متوسطه. فصلنامه علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پزشکی تهران، 25(1)، ص59-64.

نقش‌بندی، نادر؛ سادات غفاری، منصوره؛ یوسف‌پور، فاطمه (1399). بررسی رابطه استقلال، حرفه‌ای‌گرایی و شک و تردید حرفه‌ای با کیفیت حسابرسی. چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، 3(23).

هاشمی، سید عباس (1400). بررسی ارزیابی کیفیت عملکرد حسابرس داخلی. در: نهمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت امور مالی، تجارت، بانک، اقتصاد و حسابداری.

Attar, M.M. (2020). Organizational Culture, Knowledge Sharing, and Intellectual Capital: Directions for Future Research. International Journal of Business and Economics Research, 9(1), p. 11-20.

Basri, T.H., Muda, I. & Lumbanraja, P. (2019). The Effect of Professionalism, Organizational Culture, Leadership Style, Independence Auditors on Auditor Performance with Intelligence Spiritual as a Variable Moderating on Office Public Accountants in Medan. International Journal of Research & Review, 6(6)

Gamayuni, R.R. (2018). Factors affecting internal audit function effectivity (internal auditor competence and objectivity, management support and organisation culture) at local government. International Journal of Monetary Economics and Finance, 11(3), p.179-191

Hadisantoso, E., Sudarma, I.M. & Rura, Y. (2017). The Influence of Professionalism and Competence of Auditors towards the Performance of Auditors. Scientific Research Journal (SCIRJ), No.1,
p.1-14.

Hamdani, R., Rahimah, I. & Hafiz, M.S. (2020). Exploring the professionalism and dysfunctional behavior of public accountants on audit quality. Review of Integrative Business and Economics Research, No. 9, p.9-19

Hosseini, M., Elias, H., Krauss, S.E. & Aishah, S. (2010). A review study on spiritual intelligence, adolescence and spiritual intelligence, factors that may contribute to individual differences in spiritual intelligence, and the related theories. International Journal of Psychological Studies, 2(2), p.179-192.

Indrayati, G.C. & Supanto, F. (2021). The Influence of Audit Quality on Auditor Performance with Mediating Organizational Commitment and Organization Culture. Journal of Southwest Jiaotong University, 56(2).

Luthan, E., Ali, S. & Hairaty, E. (2020). The Professionalism, Competence, Organizational Commitment & Job Satisfaction on The Performance of Auditor. The International Journal of Business Review (The Jobs Review), 2(2), p. 89-106.

Nusran, N. (2021). Can Leadership Style, Individual Ablity and Motivation Improve Banking Internal Auditor Performance? Point of View Research Accounting and Auditing, 2(1), p.100-108.

Sulistiyanto, F. & Murtini, H. (2018). Determinants of Internal Auditor Performance through Knowledge Management with Organizational Culture as Moderating. Accounting Analysis Journal, 7(3), p.183-191.