مدیریت علف‌های هرز در حبوبات سرمادوست (نخود (Cice arietinumr L.) و عدس (Lens culinaris L.)) در ایران: چالش ها، یافته ها و رهیافت های آتی

پژوهش علف های هرز

دوره 15، شماره 1، شهریور 1402، صفحه 63-86   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

ابراهیم ایزدی دربندی^{* 1}؛ رحیم بخش محمد نژاد²؛ کریم موسوی³

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²گروه اگروتکنولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

³عضو هیات علمی سازمان تحقیقات کشاورزی

چکیده

در بین حبوبات، نخود و عدس به‌ خاطر خصوصیات مهمی همچون مقاومت به خشکی و تحمل به سرما؛ اهمیت زیادی داشته و از نظر سطح زیر کشت در ایران بترتیب مقام اول و سوم را دارند. از آنجائی‌که این گیاهان بویژه در مراحل اولیه رشد رقبای ضعیفی با علف‌های هرز می باشند، لذا علف‌های هرز یکی از مشکلات جدی در تولید و خلا عملکرد آنها می‌باشند. به طوریکه خسارت آن‌ها تا بیش از 90 درصد هم گزارش شده است. از اینرو کنترل علف‌های هرز از مهمترین برنامه‌های مدیریت زراعی نخود و عدس به شمار می رود. در این راستا بررسی تحقیقات انجام شده در جهت اتخاذ رهیافتی مناسب برای مدیریت و کنترل علف‌های هرز، می‌تواند نقش مهمی در کاهش خلاء عملکرد نخود و عدس و چشم اندازی برای پژوهش‌های آتی در ایران باشد. این مطالعه با هدف بررسی تحقیقات انجام شده در کنترل علف‌های هرز نخود و عدس در ایران انجام شده است. بر اساس گزارش‌های انجام شده مزارع نخود و عدس ایران آلوده به طیف وسیعی از علف‌های هرز پهن و باریک برگ بویژه از خانواده های گیاهی Asteraceae، Fabaceae، Brasicaceae و Poaceae است. با توجه به دوره بحرانی کنترل علف‌های هرز عدس و نخود در ایران (30 تا 60 روز پس از کاشت) کنترل آن‌ها (مکانیکی، زراعی و شیمیایی) برای حصول عملکرد قابل قبول در این دوره ضرورت دارد. مهمترین محدودیت در کشت انتظاری علف های هرز نخود و عدس علف‌های هرز می باشند، که با توجه کاهش نزولات جوی در کشور و اهمیت تغییر فصل کشت بهاره به پاییزه، توجه به کنترل علف های هرز در این نظام کشت ضرورت دارد. با توجه به وجود علف‌کش-های باریک‌برگ‌کش در کشور، کنترل شیمیایی علف‌های هرز باریک‌برگ در نخود و عدس مشکل کمتری دارد و برای کنترل شیمیایی علف های هرز پهن برگ، کاربرد علف‌کش‌های پیریدیت، تریفلورالین، فومسافن، ایزوکسافلوتل و پیروکساسولفون و مخلوط سولفن‌ترازون + فلومیوکسازین در نخود و در عدس پندی متالین قابل قبول گزارش شده است.

کلیدواژه‌ها

دوره بحرانی؛ کنترل مکانیکی؛ کنترل زراعی؛ کنترل شیمیایی؛ علف‌کش‌ها

مراجع