بررسی تطبیقی آثار منتخب سم شپرد و اکبر رادی با رویکرد اگزیستانسیالیستی

تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)

دوره 15، شماره 58، دی 1402، صفحه 457-477   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/dk.2023.1962400.2545

نویسنده

حسین مرادی^*

استادیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

چکیده

مشکلات فلسفی جامعه مدرن از دغدغه‌های بسیاری از نمایشنامه‌نویسان بوده است. یکی از علل شهرت اکبر رادی در ادبیات ایران، پرداختن به چنین مسائلی است. در امریکا نیز سم شپرد یکی از فعالان شناخته‌شده در این امر به حساب می‌آید. پرسشگری درباره هویت انسان و فردیت وی و نیز در ارتباط شخصیت نمایشی با دیگران، رابطه وی با جامعه، آزادی و میل در بدست آوردن تمایلات، ازجمله موضوعاتی است که در نمایشنامه‌های شپرد و رادی دیده می‌شوند. این مقاله به بررسی این مفاهیمِ اگزیستانسیالیستی با مقایسه دو نمایشنامه «غرب حقیقی» و «کودک مدفون‌« شپرد و «شب روی سنگفرش خیس» و «لبخند باشکوه آقای گیل» رادی می‌پردازد. در هر گروه از نمایشنامه‫ ها، نویسندگان به بازتاب عدم وجود هویت، اختلال در روابط با دیگران، امیال، مسئولیت‌های اجتماعی و آزادی عمل پرداخته ‫اند. با بررسی و مقایسه آثار منتخب این دو نویسنده خواهیم دید که در هر دو جامعۀ کاملاً متفاوت شرقی و غربی، وضعیت اجتماعی در بروز مفاهیم فلسفیِ اشاره ‌شده از جهات گوناگونی مشابه بوده و جز چند مورد استثنای قابل ‌بحث، کاملاً در یک راستا قرار می‌گیرند. این مقاله بر آن است که با بررسی تطبیقی این دو گروه نمایشنامه با نگرش به فلسفۀ اگزیستانسیالیستی ژان پل سارتر، و در پایان به اثباتِ از بین رفتن مفاهیم هویت، عدم توانایی در ایجاد ارتباط در جامعه، انزوا و از بین رفتن مفهوم آزادی در جامعه موجود در هر دو گروه از نمایشنامه‌ها بپردازد. هدف از نگارش این مقاله بررسی و مقایسه تطبیقی فلسفه اگزیستانسیالیسم در آثار منتخب رادی و شپرد و یافتن مضامین مشترک باوجود تفاوت‌های فرهنگی و جغرافیایی در آن‌ها می‌باشد. این تحقیق بر اساس مکتب ادبیات تطبیقی صورت گرفته است. استفاده از رویکرد تطبیقی در تحلیل آثار ادبی و نیز دیگر آثار هنری با یکدیگر، منجر به درک عمیق‌تر آثار و زدودن مرزهای موجود میان آثار ادبی و هنری می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

هویت؛ آزادی؛ میل؛ ارتباط با دیگران

مراجع

کتاب‌ها رادی، اکبر (1395) شب روی سنگفرش خیس، تهران: نشر قطره. رادی، اکبر، (1394) لبخند باشکوه آقای گیل، تهران: نشر قطره. سارتر، ژان پل (1386) اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر، ترجمه مصطفی رحیمی، تهـران: انتشارات نیلوفر. شپرد، سم (1388) غرب حقیقی، ترجمه امیر امجد، تهران: نشر نیلا. شپرد، سم (1394) کودک مدفون، ترجمه آهو خردمند، تهران: نشر نیلا. عنقا، حمیده بانو (1390) رادی‌شناسی 1، ویراستار عطاالله کوپال، تهران: نشر قطره. عنقا، حمیده بانو (1395) نامه‌های اکبر رادی، تهران: نشر نشانه. ندا، طه (1391) ادبیات تطبیقی، ترجمه هادی نظری منظم، تهران: نشر نی. وال، ژان (1372) نگاهی به پدیدار شناسی و فلسفه‌های هست بودن، یحیی مهدوی، تهران: انتشـارات خوارزمی. مقالات سلامی، مسعود، و پیداد، لیلا. (1393). بررسی تطبیقی دو اثر از اکبر رادی و کسافر کروتس. مطالعات ادبیات تطبیقی، 8(32)، 7-33. سلامی، مسعود، و صفیئی، کامبیز. (1391). بررسی جهان بینی در دو اثر اسطوره‌ای حماسی شاهنامه و سرود نیبلونگن. مطالعات ادبیات تطبیقی، 6(23)، 83-108. منابع لاتین A. Tarancon, J. (1970). Visions of the True West: Sam Shepard, Identiy, and Myth. Revista Alicantina de Estudios Ingleses, DOI:10.14198/raei.2004.17.17. Abbotson, S. C. (2003) Thematic guide to modern drama. London: Greenwood Press. Foley, Ruth (2013) Women as Victims in Tennessee Williams’ First Three Major Plays. Thesis, The Faculty of the College of Arts and Sciences, University of Winnipeg of North Dakota, Lincoln. April 8. Franchi, Leo, “Sartre and Freedom” (PDF), Stanford Encyclopedia of Philosophy (SEP), Metaphysics Research Lab, CSLI, Stanford University, retrieved 28 Dec. 2012. Frechtman, Bernard (1972) Psychology of the Imagination, London: Methuen. Gutting, G. (2001) French Philosophy in the Twentieth Century, Cambridge: Cambridge University Press. Hazel E. Barnes, intr. Mary Warnock (1985) Being and Nothingness: An Essay on Phenomenological Ontology, London: Methuen. Heinke-Berenpas, Martin (2011) Jean-Paul Sartre and the Possibility of Authentic Love, Kritikos. Journal Of Postmodern Cultural Sound, Text And Image, 8(March-April). Retrieved from https://hdl.handle.net/1887/70183. Hinton, Peter (2008-2009) The National Arts Center English Theatre, Buried Child, Programs for Student Audiences, www.nac-cna.ca. 1-866-850-2787 613-947-7000. J. Bottoms. Stephen (1988) The Theatre of Sam Shepard, State of Crisis, Cambridge: Cambridge University press. J. Onof. Christian (1995) John Paul Sartre: Existentialism, London: University College. Macann, Cristopher (1993) Four Phenomenological Philosophers, London: Rutledge. Mahal. Ramandeep (2014) Incest and infanticide in Sam Shepard’s Buried Child. International Advanced Research, 2 (Jul). Mairet, Philip (1971) Sketch for a Theory of the Emotions, London: Methuen. Mairet, Philip (1973) Existentialism and Humanism, London: Methuen. Najar, Esmaeel (2012) A Survey of Man's Alienation in Modern World: Existential Reading of Sam Shepard's Buried Child and True West. International Humanities and Social Science, 2 (7). Newton P. Stalllknecht and Horst Frenz (1961) Comparative literature method and perspective, eds. Carbondale & Amsterdam, Southern Illinois Press. Opipari. Benjamin (2010) Shame; Silencing the Family Secret in Sam Shepard’s Buried Child. New Psychologies and Modern Assessments, 44(1-2). Remak, H. (1961) Comparative Literature, Its Definition and Function, In Comparative Literature: Method and Perspective, eds, Stallknecht, N.P. and Frenz, H., Carbondale & Amsterdam: Southern Illinois University Press. Sartre, Jean Paul (1957) The Transcendence of the Ego: An Existentialist Theory of Consciousness, Trans. Williams, Forrest and Kirkpatrick, Robert, New York: Noonday Press. Sartre, Jean Paul (1975) Existentialism and Humanism, London: Philip Mairet. Sartre, Jean Paul (1984) Being and Nothingness. Washington, Washington Square Press. Sartre, Jean, Paul (1970) Intentionality: A Fundamental Ideal of Husserl's Phenomenology. British Society for Phenomenology,1(2). Sheridan-Smith, Alan. Rée, Jonathan (1964) The Problem of Method, London: Verso. Weebber, Jonathan (2009) The Existentialism of John Paul Sartre, New York. Welzel, Martin (2017) Jean Paul Sartre's Philosophy in "The Transcendence of the Ego" and "Being and Nothingness," http://www.mwelzel.de/sartrebeing/