اثر پرایمینگ ارگانیک بر ویژگی‌های جوانه‌زنی و فعالیت آنزیمی بادرنجبویه (.Melissa Officinalis L) در شرایط تنش خشکی

پژوهش های به زراعی

دوره 13، شماره 4، بهمن 1400، صفحه 267-281   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

روما کلهر منفرد¹؛ محمدنبی ایلکایی²؛ فرزاد پاک نژاد^{* 3}

¹دانشجوی زراعت

²دانشیار

³استاد

چکیده

جوانه­ زنی و استقرار گیاه یکی از چالش­ های کشاورزان در مناطق خشک و نیمه خشک است و پرایمینگ ارگانیک راهکار مناسبی جهت کاهش آلودگی­ های زیست محیطی ناشی از کاربرد نهاده ­های شیمیایی است. بدین منظور پژوهشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی بر بذر بادرنجبویه در سه تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا شد. تیمارهای این آزمایش عبارتند از پنج سطح پرایمینگ (کیتوزان، اسید هیومیک، ورمی­کمپوست، آب مقطر و شاهد (بدون پرایم) و چهار سطح تنش خشکی (صفر، 3/0، 6/0، 9/0 مگاپاسکال). نتایج نشان داد که تنش خشکی کاهش درصد جوانه ­زنی، رشد و کیفیت گیاهچه ­های بادرنجبویه را در شرایط بدون پرایم در پی داشت و با افزایش شدت تنش خشکی، رشد گیاهچه ­ها کاهش یافتند. پرایمینگ کیتوزان، اسید هیومیک و ورمی کمپوست در افزایش ویژگی­ های جوانه ­زنی و همچنین مقابله با تنش خشکی، موثرتر از پرایمینگ آب مقطر (هیدروپرایمینگ) بود و کاهش اثرات منفی ناشی از تنش خشکی را به همراه داشت. پرایمینگ بذر با تیمارهای ذکر شده سبب روند کاهشی غلظت پرولین و فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز شد. پرایمینگ با اسید­ هیومیک و ورمی­ کمپوست در شرایط بدون تنش به ترتیب منجر به افزایش 52/19% و93/19% جوانه ­زنی بادرنجبویه نسبت به تیمار بدون پرایم و تنش خشکی 9/0 مگاپاسکال گردید.

کلیدواژه‌ها

آسکوربات پراکسیداز؛ آلفا آمیلاز؛ اسید هیومیک؛ پرولین؛ کیتوزان؛ ورمی‌کمپوست

مراجع