ارزیابی برخی خصوصیات جوانه‌زنی بذر و بنیه گیاهچۀ ارقام مختلف چغندرقند با آزمون پیری تسریع شده

پژوهش های به زراعی

دوره 14، شماره 1، خرداد 1401، صفحه 57-84   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

الهه آزادی¹؛ آیدین حمیدی^{* 2}؛ شهرام شعاعی³؛ فلورا نظری⁴

¹دانش آموخته ارشد

²دانشیار

³استادیار

⁴گروه علم و تکنولوژی

چکیده

 به­ منظور ارزیابی برخی خصوصیات مرتبط با جوانه ­ز­­نی بذر و بنیۀ گیاهچه شش رقم چغندرقند تک جوانه ­ای با آزمون پیری تسریع شده، پژوهشی به ­صورت فاکتوریل6×4 (6 رقم و 4 اندازه بذر) با چهار تکرار برپایه طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه تجزیه کیفی بذر مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کرج در سال1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل ارقام توکان (Toucan)، دوروتیا (Doreata)، رستا (Rasta)، تربت (SBSI004)، پارس (SBSI005) و شریف (SBSI006) و اندازۀ­های پهنای بذر2، 3، 3/25 و 3/5 میلی‌متر بودند. با انجام آزمون جوانه زنی استاندارد پس از پیری تسرع شده بذرها، درصد جوانه‌زنی نهایی، درصد گیاهچه ­های عادی، متوسط زمان جوانه ­زنی، سرعت جوانه‌زنی، ضریب یکنواختی جوانه‌زنی، وزن خشک و طول گیاهچه و شاخص­ های وزنی و طولی بنیه گیاهچه تعیین شدند. نتایج نشان داد، اثرمتقابل رقم× اندازه بذر برای تمامی خصوصیات اندازه ­گیری شده معنی ­دار بود. بالاترین درصد جوانه­ زنی نهائی و گیاهچه ­های عادی به بذرهای با اندازۀ 3/5 میلی ­متر رقم شریف تعلق داشت.همچنین، بذرهای رقم تربت با اندازۀ بذر3/5 میلی ­متر، دارای بیشترین سرعت جوانه ­زنی و کمترین متوسط زمان جوانه ­زنی بودند. بذرهای اندازۀ2 و 3 میلی­ متر رقم شریف، بالاترین ضریب یکنواختی جوانه­ زنی را داشتند. بالاترین وزن خشک گیاهچه به بذرهای ارقام رستا و دوروتیا با اندازۀ3/5 میلی­ مترتعلق داشت. بذرهای رقم رستابا اندازه 3/5 میلی ­متر نیز از بیشترین طول گیاهچه برخوردار بودند. بذرهای با اندازۀ 3/5 میلی­ متر رقم­ های پارس، رستا و توکان دارای بالاترین شاخص وزنی بنیه گیاهچه و بیشترین شاخص طولی بنیه گیاهچه در اندازه 3/5 و 3/2 میلی ­متر رقم تربت و اندازه 3/5 میلی ­متر رقم شریف مشاهده شد. به­ طورکلی بذرهای رقم شریف و اندازه بذر3/5 میلی متر از قابلیت جوانه ­زنی بذر بیشتر و بنیه گیاهچه قوی­تری برخوردار بودند.

کلیدواژه‌ها

ارقام مونوژرم چغندرقند؛ قابلیت جوانه‌زنی؛ بنیه گیاهچه؛ پیری تسریع شده

مراجع