بررسی تطبیقی نظریات اخلاق هنجاری اندیشمندان معاصر ازبُعد عقلی (علامه مصباح یزدی و دکتر هادی صادقی)

کاوش های عقلی"

مقاله 2، دوره 2، شماره 2، آذر 1402، صفحه 17-36   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

شبنم بهرامی^{* 1}؛ علی بلوردی²

¹دانشجوی دکتری دانشگاه قران و حدیث تهران استادیار دانشگاه فرهنگیان ارومیه

²دانشجوی دکتری دانشگاه قرآن و حدیث تهران، رشته مدرسی معارف اسلامی، گرایش اخلاق اسلامی

چکیده

اخلاق هنجاری نوعی از‌مطالعات و بررسی های اخلاقی است که کاربرد آن ارائه‌ی نظریه معقول درباره افعال اختیاری انسان است که در این حوزه نظریات متنوعی وجود دارد که دارای اشکالات اساسی هستند که وجود این اشکالات دست یابی به نظریه‌ی متمایز و فراگیر را ضروری می کند. حال از نظریات اندیشمندان معاصر نیز در حوزه اخلاق هنجاری استفاده می شود. در این پژوهش پس از اشاره ای گذرا به مولفه های و ویژگی های اصلی نظریات اخلاقی معاصر (علامه محمد تقی مصباح یزدی و دکتر هادی صادقی) به مقایسه دو دیدگاه پرداخته شده است. نظریه اخلاقی مصباح یزدی بر پایه «قرب» بنیان گذاری شده است. این نظریه بر اساس رابطه واقعی میان عمل و اختیار بشر و آثار واقعی مترتب بر آن است که از روابط علی و معلولی میان فعل و نتیجه حکایت دارد و طبق دیدگاه ترکیبی ایشان ، عقل اصول کلی اخلاق را تعیین می کند ولی برای تعریف و تبیین و تعیین مصادیق نیاز به وحی را ضروری می داند. ولی در نظریه‌ی «یکپارچگی اخلاق» توجه داشتن به تفاوت ها و ظرفیت های مردم و گروه ها در امور اخلاقی مورد توجه قرار می گیرد و بر اساس وسع و تناسب آن ها توصیه های اخلاقی را انجام می دهند. از ویژگی های این نظریه می توان به فرا دینی بودن ، غیرترکیبی ، تناسب گرایی وغیره اشاره کرد. این پژوهش بر اساس روش توصیفی و تحلیلی نگارش شده است

کلیدواژه‌ها

بررسی تطبیقی؛ اخلاق هنجاری؛ نظریه قرب؛ نظریه یکپارچگی

مراجع