بررسی تعاملات اجتماعی رسانه‌ها در توجه به رفتارهای شهروندی در میان شهروندان تهرانی

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 3، دوره 13، شماره 46، خرداد 1402، صفحه 54-80   

نوع مقاله: علمی-پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/uss.2023.706772

نویسنده

علی جعفری^*

استادیار پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، تهران، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی تعاملات اجتماعی رسانه‌ها در توجه به رفتارهای شهروندی است. از لحاظ دستیابی به هدف، روش تحقیق حاضر از نوع کاربردی و از لحاظ روش گردآوری اطلاعات روش پژوهش موردنظر پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق حاضر را تمامی شهروندان بالای 18 سال شهر تهران در سال 1401 تشکیل می‌دهند. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده و نمونه برابر 384  نفر برآورد گردید. روش نمونه‌گیری نیز خوشه‌ای چندمرحله‌ای بود. داده‌ها با نرم‌افزار SPSS تحلیل شد و برای تحلیل فرضیات از ضریب رگرسیون استفاده شد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که تعاملات اجتماعی در رسانه ملی و رسانه‌های اجتماعی بر توجه به رفتارهای شهروندی تأثیر مثبت معناداری دارد. اما تعاملات اجتماعی در رسانه‌های محلی بر رفتارهای شهروندی تأثیری ندارد. ضریب همبستگی بین تعاملات اجتماعی در رسانه‌ها باتوجه‌به رفتارهای شهروندی  برابر 65/0 و ضریب تعیین برابر 42/0 است. به عبارتی می‌توان گفت که 42/0 تغییرات توجه به رفتارهای شهروندی توسط تعاملات اجتماعی در رسانه‌ها تعیین می‌شود و 58/0 نیز توسط متغیرهای دیگر تعیین می‌شود. همچنین نتایج نشان می‌دهد که تعاملات اجتماعی در رسانه ملی 38/0 و تعاملات اجتماعی در رسانه‌های اجتماعی 57/0 تغییرات توجه به رفتارهای شهروندی را پیش‌بینی می‌کند.
 
 

کلیدواژه‌ها

تعاملات اجتماعی؛ رسانه؛ رفتارهای شهروندی؛ شبکه‌های اجتماعی

مراجع

-بهزادفر، مصطفی و طهماسبی، ارسلان. (1399). شناسایی و ارزیابی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر تعاملات اجتماعی تحکیم و توسعۀ روابط شهروندی در خیابان‌های شهری: نمونه مورد مطالعه سنندج، نشریه باغ نظر، دوره 10، شماره 25، صص 28-17.

-بیات، علی. (1402). اثر شهرت خارجی ادراکی بر رفتار حمایتی در رسانه‌های اجتماعی: نقش میانجی رفتار شهروندی سازمانی. فصلنامه پژوهشنامه مدیریت و مهندسی صنایع، دوره 5، شماره 14، صص 73- 86..

-جعفری، علی و پرستار، طاهر. (1395). رابطه استفاده از رسانه‌های اجتماعی (اینستاگرام، تلگرام و لاین) بااحساس امنیت اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، 67-41.

-جعفری، علی و فتحی شیخ احمد، حبیب اله. (1395). رابطۀ مصرف رسانه‌ای با تغییر سبک زندگی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشتۀ علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، 71-52.

-حسن‌پور، آناهیتا؛ امیدواری، سمیه محمدحسین و ارحامی، صدر. (1397).  بررسی عوامل مؤثر بر ارتقاء تعاملات اجتماعی در فضاهای شهری (نمونه موردی: میدانچه جلفا – اصفهان)، فصلنامه معماری‌شناسی، شماره 5، صص 102-89.

-حمیدی نژاد، معصومه. (1400). بررسی تأثیر ارزش‌های کاری بر رفتار شهروندی سازمانی و رضایت از زندگی. فصلنامه علمی رویکردهای پژوهشی نوین مدیریت و حسابداری، دوره 5 شماره 19، صص 162-175

-دهقان، علیرضا و مولایی، محمدمهدی. (1395). تقابل‌های اخلاقی در تعاملات کاربران ایرانی رسانه‌های اجتماعی: مطالعه موردی تعاملات پیرامون شش رویداد در یوتیوب، فیس‌بوک و اینستاگرام، نشریه مطالعات فرهنگ – ارتباطات، دوره 17، شماره 37، صص 232-207.

-ذکایی، محمد سعید؛ حسنی، محمدحسین. (1399). گونه‌شناسی کاربران رسانه‌های اجتماعی، فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی، سال پنجم، شماره هفدهم، صص 111-88.

-سروی، فروزان و بهاری، آرمان. (1398). نقش و تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر رفتار شهروندی، هفتمین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت با رویکرد علوم پژوهشی نوین، 33-19.

-صادق‌پور، ابوالفضل و رمضان‌نژاد، زهره. (1395). تعامل اجتماعی، راحتی و رضایت مشتری: تأثیر تعدیل­کننده تجربه مشتری، اولین همایش مدیریت علوم انسانی در ایران، صص 126-104.

-صادقی افجه، سعیده. (1393). بررسی رابطه مؤلفه‌های رهبری تحول‌آفرین با رفتار شهروندی (مورد مطالعه شهرداری منطقه 8 تهران). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی. واحد نراق، صص 24-2.

-علم بیگی، امیر؛ حاجی‌آقا، پروین و جلیلیان، سارا. (1398). بررسی نقش پیوند شبکه اجتماعی و تعهد سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی کارشناسان ترویج کشاورزی استان اصفهان، نشریه تحقیقات اقتصاد و توسعۀ کشاورزی ایران (علوم کشاورزی ایران)، دوره 50، شماره 3، صص 609- 595.

-فکوهی، ناصر. (1396). انسان‌شناسی شهری، تهران، نشر نی، صص 62-41.

-قهرمان‌زاده، جواد. (1401). بررسی تأثیر تعاملات رسانه‌های اجتماعی بر قصد خرید و تعامل رفتاری مشتریان با تأکید بر عوامل منبع و محتوا. فصلنامه چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، دوره 5، شماره 62، صص 1-8.

-کاستلز، استفان و دیویدسون، آلیستر. (2017). مهاجرت و شهروندی، ترجمه فرامرز تقی‌لو، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، صص 86-55.

-محمدی، فرزانه. (1397).  عوامل مؤثر بر تعاملات اجتماعی شهروندان آپارتمان‌نشین (مطالعه موردی: شهر شیراز)، نشریه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، دوره 9، شماره 35، صص 56-47.

-مک کوئیل، دنیس. (1395). درآمدی بر نظریه‌های ارتباطات جمعی، ترجمۀ پرویز اجلالی، تهران: نشر مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها، صص 170-152.

-موهبت‌زاده، الهام و منجزی، نورمحمد. (1396).  تأثیر رسانه بر ارتقا کیفیت تعاملات اجتماعی در فضای عمومی مدیاتک، کنفرانس بین‌المللی عمران، معماری و شهرسازی ایران معاصر، صص 41-27.

-Copeland, Lauren and Feezel, Jessica. (2017). The Impact of Media Use on Citizenship Norms and Different Forms of Political Participation in the United States. Journal of Political Studies, Volume: 65 issue: 4, page(s): 805-823.

-Jiang, Hanchen and Tang, Xiao. (2022). Effects of local government social media use on citizen compliance during a crisis: Evidence from the COVID-19 crisis in China, National Natural Science Foundation of China, First published.

-Jorba, Laia and Bimber, Bruce. (2019). The Impact of Digital Media on Citizenship from a Global Perspective. In book: Digital Media and Political Engagement Worldwide. pp.16-38

-Layachi, Obiang. (2019). Impact of social networks in promoting the right of citizenship and intellectual moderation, Utopía y Praxis Latinoamericana, vol. 24, núm. Esp.6, pp. 171-178.

-Saputra, Meidi and Al-Siddiq, Imamul Huda. (2020). Social Media and Digital Citizenship: The Urgency of Digital Literacy in The Middle of A Disrupted Society Era. Journal of Educational Technologies, vol 15, No7: 217-240.

-Wu, S.-H., Huang, S.C.-T., Tsai, C.-Y.D. and Lin, P.-Y. (2017). "Customer citizenship behavior on social networking sites: The role of relationship quality, identification, and service attributes", Internet Research, Vol. 27 No. 2, pp. 428-448

-Yu-mei Ning and Chuan Hu. (2022). The Impact of social support mechanism in online media on citizenship behavior, ORIGINAL RESEARCH article Front. Psychol .https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.842138.