تعداد نشریات | 418 |
تعداد شمارهها | 10,004 |
تعداد مقالات | 83,629 |
تعداد مشاهده مقاله | 78,541,421 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 55,610,546 |
بررسی تطبیقی دو مفهوم جبر و اختیار با تأکید بر مثنوی معنوی مولانا و اشعار عطار | ||
جستار نامه: ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی) | ||
دوره 7، شماره 25، آذر 1402، صفحه 239-271 اصل مقاله (657.61 K) | ||
نوع مقاله: مروری | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/rpcl.2023.707189 | ||
نویسندگان | ||
احمد محلمانی1؛ ابوالفضل ابراهیمی* 2؛ سوسن نریمانی3 | ||
1دانشجوی دکتری گروه ادیان و عرفان، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران. | ||
2استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران. (نویسنده مسئول) | ||
3استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران. | ||
چکیده | ||
دو مفهوم جبر و اختیار یکی از مهمترین مفاهیم مطرح شده در فقه، فلسفه و ادبیات عرفانی است که گذشته از فلاسفه، شاعران بزرگی همچون: مولوی، سنایی، عطار، حافظ و سعدی و... در آثار نظم و نثر خود بدان پرداختهاند. این مسئله زمانی از اهمّیت والاتری برخوردار میگردد که در تاریخ اسلام دو مکتب معتزله و اشاعره برای دفاع از جبر و اختیار بنا نهاده و استدلالات متعدّدی برای پذیرش یا رد آنان مطرح کردهاند. بنابراین، این مقاله با هدف بررسی تطبیقی دو مفهوم جبر و اختیار با تأکید بر اشعار مولوی و عطار نگاشته شده است. فرضیة نویسندگان دلالت بر این موضوع دارد که مفهوم جبر و اختیار در اشعار مولوی عطار برجستگی خاصی دارد، یعنی هر دو شاعر به این دو مفهوم پرداخته و با دلایل خود به تحلیل آنها مبادرت نمودهاند. یافتههای مقاله با استفاده از روش تطبیقی (روش تحقیق) نشان داد که بسامدسنجی مفهوم اختیار در آثار مولوی بسیار بالاتر از مفهوم جبر است درحالیکه، بسامدسنجی جبرگرایی در آثار عطار بسیار وسیعتر از مفهوم اختیار است. بنابراین در سیر و سلوک عرفانی، اشعار مولوی نمایندة اختیارگرایی و اشعار عطار نمایندة جبرگرایی است. | ||
کلیدواژهها | ||
اختیار؛ جبر؛ سیر و سلوک؛ مولوی؛ عطار | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 101 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 52 |