بررسی نظام انتخاباتی فرانسه (انتخابات ریاست جمهوری و پارلمان)

فصلنامه مطالعات سیاسی

دوره 15، شماره 4 - شماره پیاپی 60، شهریور 1402، صفحه 59-87   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

علیرضا صلواتی¹؛ حجت الله درویش‌پور^{* 2}؛ احمد بخشایش اردستانی³؛ مسعود مطلبی⁴

¹دانشجوی دکتری علوم سیاسی، گرایش مسائل ایران، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²استادیار گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³استاد گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

⁴استادیار گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

انتخابات و رای همگانی دارای جایگاه بسیار ویژه‌ای در ساختار سیاسی فرانسه بوده و فرانسویان همواره نسبت به انتخابات با حساسیت ویژه‌ای نگریسته‌اند. از این رو، پژوهش حاضر در صدد بررسی سیستم انتخاباتی جمهوری فرانسه است. سوال اصلی این پژوهش برآنست که سیستم انتخاباتی فرانسه بر چه مبنایی شکل گرفته است؟ فرضیه این پژوهش نیز بر آنست که سیستم انتخاباتی فرانسه یک سیستم انتخاباتی دو مرحله‌ای با اکثریت مطلق در دوره اول و اکثریت نسبی در دوره دوم انتخابات است. به این معنی که هم در انتخابات ریاست جمهوری و هم انتخابات مجلس ملی، نامزدهای انتخاباتی باید حداقل نیمی از آراء مأخوذه را به خود اختصاص داده، در غیر این صورت انتخابات به مرحله دوم کشیده می‌شود که در انتخابات ریاست جمهوری دو نفر اول و در انتخابات مجلس ملی، نامزدهایی که حداقل 5/12 درصد از آراء ماخوذه را به خود اختصاص داده باشند به مرحله دوم انتخابات راه پیدا می‌کنند. در مرحله دوم که مبتنی بر اکثریت ساده است، نامزدهایی که بیشترین آراء را کسب کنند، پیروز انتخابات می‌شوند. پیچیدگی اصلی انتخابات فرانسه در اختصاص کرسی‌ها به احزاب پیروز در انتخابات مجلس ملی است که کرسی‌ها بر اساس فرمول خاصی بین احزاب پیروز تقسیم می‌شوند و هر چه درصد آراء کسب شده توسط احزاب و ائتلاف‌های انتخاباتی بیشتر باشد، میزان کرسی‌های اختصاص یافته به آنها به طور تصاعدی بالاتر می‌رود.

کلیدواژه‌ها

انتخابات؛ فرانسه؛ اکثریت نسبی؛ اکثریت مطلق؛ فرمول دنت

مراجع